Op 19 april 2023 ontving Museum Maluku een bijzondere schenking van Prof. Dr. Jos Platenkamp. Platenkamp (1951) is cultureel antropoloog en bekleedde tot 2017 de leerstoel sociale antropologie bij het Institut für Ethnologie aan de Westfälische Wilhems-Universität in Münster Duitsland. In de jaren 1979, 1980 en 1982 verbleef Platenkamp voor langere tijd in het dorp Paca in de regio Tobelo in de Noord-Molukken. Hier deed hij onderzoek naar de sociale structuren en kosmologie binnen deze Tobelo gemeenschap. Het onderzoek resulteerde in vele publicaties en een proefschrift waarop hij in 1998 promoveerde aan de Universiteit van Leiden. 

Schenking 

De schenking van Platenkamp bestaat uit een exemplaar van zijn proefschrift ‘Tobelo, Ideas and Values of a North Moluccan Society’ (Leiden 1988), de catalogus van de expositie ‘De Waarde der dingen, ceremoniële geschenken van de Tobelo’ (Museon dec 1990-maart 1991) en heel bijzonder 580 dia’s, opgenomen in het Tobelo district tijdens zijn onderzoek in 1979 en 1980 inclusief vele aantekeningen van het onderzoek. 

Diacollectie 

De diacollectie bestaat uit 24 diapositief kleurfilmrollen systematisch gerangschikt en ingeraamd. De diacollectie is uitvoerig beschreven door Platenkamp en laat verschillende gebeurtenissen en rituelen zien zoals de ceremoniële hol*a krijgsdans (cakalele), wapens, maaltijden en ook de begrafenis van een aan cholera gestorven kind. 

Bijzonder zijn de beelden en documentatie van Platenkamps eigen rituele ‘inhuwelijking’ in het dorp Paca. Door dit ritueel ontving Platenkamp de verwantschapsrelaties die het mogelijk maken veilig te kunnen slapen, eten en werken in het dorp en bij ‘verwanten’ in andere dorpen. 

Huwelijksritueel 

Veel dia’s zijn gewijd aan de uitvoering van het wo geri-doroa ritueel, een huwelijksritueel waaraan tientallen mensen uit Paca en de buurdorpen Leleoto en Yaro deelnamen. Wo-geri doroa betekent letterlijk: hij (bezoekt) de zwagers en schoonouders’. De bruidegom wordt door zijn verwanten begeleid naar het huis van zijn aanstaande familie. Op de 2 volgende dagen volgen andere onderdelen van het huwelijksritueel.  

Docufilm Tobelo Marriage 

In 1982 ging Platenkamp terug naar het dorp Paca in Tobelo, nu in gezelschap van de cultureel antropoloog en filmmaker Dirk Nijland (1938), ibu Lis Asinoellah, cultureel antropologe aan de Universitas Indonesia in Jakarta en Frans Rijoly, assistent-conservator bij het Museum Siwa Lima op Ambon. De vier verbleven ruim drie maanden om een huwelijksceremonie te filmen en alle rituelen die bij een huwelijk komen kijken, zoals de huwelijksonderhandelingen, voorbereidingen en de rituelen van het huwelijk zelf die 3 dagen duren.  

Bij een Tobelo huwelijk vindt een grootschalige uitwisseling plaats van kostbaarheden, wapens, vlechtwerk en voedsel tussen de twee partijen. In deze film zien we de bruidontvangende familie van de bruidegom Wempi Ano en de bruidgevende familie van de bruid Henni Rope.  

Dirk Nijland heeft zijn film Tobelo Marriage op DVD geschonken aan het Museum Maluku. Samen geeft het met de schenking van Platenkamp een prachtig beeld van de bijzondere rituelen van de Tobelo gemeenschappen. Ze zijn een prachtige en welkome aanvulling op de collectie van Museum Maluku. 

Hoofdconservator
Huib Akihary

collectie

Lees meer

Zaterdag 17 juni 2023 werden de resultaten van archeologieproject ‘Wyldemerck: Samen zoeken naar barakken in de bossen’ gepresenteerd in Museum Sophiahof. Na een bijzondere periode van onderzoek met veldinspecties en opgravingen kwamen deelnemers, oud-bewoners en geïnteresseerden van (project) Wyldemerck bijeen voor een feestelijke afsluiting met muziek en dans. 

Eindrapport Wyldemerck

Op deze zonnige zaterdag werd het eindrapport van het unieke archeologieproject Wyldemerck gepresenteerd. Een project waarin oud-bewoners op verzoek van Staatsbosbeheer (SBB) zelf onderzoek deden naar hun voormalige woonoord nabij Balk in Friesland. Het rapport bevat resultaten en een advies aan Staatsbosbeheer, geschreven door Jobbe Wijnen en Marjolijn Kok van Moluks Erfgoed en de deelnemers. Een exemplaar werd officieel overhandigd aan Bram Verhave, adviseur landschap en cultuurhistorie van Staatsbosbeheer. Naast Staatsbosbeheer ontving ook Arjan de Zeeuw (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) en Dorien Haagsma (beleidsadviseur gemeente De Fryske Marren) een gedrukte versie van het rapport. Benieuwd naar het eindrapport? Het rapport is openbaar en online beschikbaar. 

Programma

Meer dan 200 gasten uit alle hoeken van Nederland kwamen voor deze feestelijke afsluiting van project Wyldemerck naar Den Haag. Eregasten Bram Verhave, Arjan de Zeeuw en Dorien Haagsma werden bij binnenkomst begeleid door cakalele-groep van Hadrad. De dag werd gevuld met lovende woorden van zowel deelnemers als verschillende (ere)gasten, een voordracht van een kleinzoon van een oud-bewoner uit voormalig woonoord Wyldemerck, performances van dansgroepen Hadrad en Dana Dana en een muziekoptreden van Warisan Maluku. Na de eindpresentatie was het tijd om samen te zijn en herinneringen op te halen. Fotograaf Kaja Sariwating legde de dag vast. 

Jobbe Wijnen en Marjolein Kok over project Wyldemerck: “Wij zijn als coördinatoren erg gelukkig met hoe het project is gelopen. Bijna alle winden zaten dit project in de rug, zo lijkt het wel, van financiering en uitvoering, tot de Grote Archeologieprijs, de vermelding in de Kamerbrief van Uslu en hoe de deelnemers uiteindelijk zelf met het project aan de haal gingen. Dat is allemaal mede dankzij uw hulp mogelijk geworden en daar zijn we dan ook zeer dankbaar voor.” 

Vervolg project Wyldemerck?

Een kerngroep van deelnemers heeft aangegeven dat zij deze feestelijke afsluiting niet zien als het einde van project Wyldemerck: het is juist het begin. Op eigen initiatief zijn zij al met een vervolg gestart waarbij de Molukse vrouwen bijeen komen en hun verhalen worden vastgelegd. Daarnaast houden zij contact met Staatsbosbeheer omtrent de herinrichting van de Wyldemerck. Museum Maluku zal daarin adviseren. 

Bekijk hieronder een videoverslag van de dag. 

Lees meer

Lees meer

Herken jij je familieverhalen niet terug bij de jaarlijkse herdenking? Of wil je beter inzicht krijgen in het oorlogsverleden? Een dag na de capitulatie van Japan, op 16 augustus, was vrijheid voor niemand meer vanzelfsprekend in de voormalige kolonie. Daarom nodigen wij, het Indisch Herinneringscentrum en Museum Maluku, jou uit om woensdag 16 augustus 2023 gezamenlijk te herdenken, met een uniek en veelzijdig programma dat een stem geeft aan diverse perspectieven en ervaringen.

Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan. In Nederland herdenken we op die datum alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. De verhalen, ervaringen en getuigenissen van die oorlog en de nasleep ervan hebben tot op de dag van vandaag invloed op velen die een band hebben met het verleden van Nederland en Indonesië. Om meer diversiteit en verschillende perspectieven toe te voegen aan de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog, slaan Museum Maluku en Het Indisch Herinneringscentrum in Den Haag dit jaar de handen ineen voor een bijzonder programma rondom 15 augustus.

Verlangen naar vrijheid

Laten we beginnen met de datum. Op 16 augustus 1945, een dag na de overgave, ontstond er in de voormalige kolonie een verlangen naar vrijheid. Deze dag markeerde het begin van alle veranderingen die daarop volgden. Hoewel velen denken dat de oorlog voorbij was op 15 augustus, was dat niet helemaal het geval. 16 augustus is een belangrijke dag die echter nog geen deel uitmaakt van de herdenkingscultuur in Nederland.

Na 16 augustus ging men voornamelijk op zoek naar vrijheid. Het ging niet alleen om vrijheid na de Japanse bezetting, maar ook om het bevrijden van onderdrukking, kolonialisme en vrijheid om te zijn wie je wilt zijn. Veel Nederlanders, Indo-Europeanen en anderen die vóór de Japanse bezetting de koloniale samenleving domineerden, werden na 16 augustus bedreigd en vermoord tijdens de Bersiap-periode. Ook Chinezen, Molukkers en anderen die voor Nederland werkten, werden als collaborateurs verdacht en liepen gevaar. Jonge Indonesiërs van diverse achtergronden waren op zoek naar vrijheid. Na 16 augustus was vrijheid echter geen vanzelfsprekendheid meer.

Programma

Samen met jou willen wij deze geschiedenis belichten en herdenken. Niet alleen op 15 augustus, maar juist óók op 16 augustus: een stem geven aan alle verschillende perspectieven en ervaringen. Door samen te komen en te luisteren, kunnen we begrip en verbondenheid creëren. Op deze inspirerende avond gaan wij in gesprek met o.a. Lara Nuberg, Bruce Siemens, Charissa Leiwakabessy, Pris Roos, Jason Keizer, Tieka Masfar en Nona Luca. 

Tickets 

Zien wij jou woensdag 16 augustus 2023 in Museum Sophiahof?

public prog.

Lees meer

collectie

Lees meer

11 juni 1977. De Punt. Even voor vijf uur in de ochtend. 60 personen zitten in de trein: 9 Molukse actievoerders en 51 reizigers. De stilte van de vroege zaterdagochtend wordt plotseling wreed verstoord. 6 starfighters van de Koninklijke Luchtmacht vliegen met bulderend geluid rakelings over de trein. Een spervuur van kogels. De Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) begint met de beschieting. Mariniers bestormen de trein. Na 19 dagen besluit de Nederlandse regering in te grijpen en met geweld een einde te maken aan de treinkaping. Die was eerder op 23 mei begonnen toen 9 Molukse actievoerders de intercity van Assen naar Groningen kaapten ter hoogte van het dorpje De Punt. Bij de beëindiging van de treinkaping komen 8 personen om het leven waarvan 6 Molukse actievoerders. 

Museum Maluku staat vandaag stil bij de gebeurtenissen van 11 juni 1977 met het tonen van een aantal objecten uit de eigen museale collectie en van twee objecten die nu te zien zijn bij collega musea. 

Koffiekan 

Museum Maluku heeft in de collectie een ronde oranje hardplastic koffiekan met witte schroefdop. De koffiekan van 30cm hoog en diameter van 16cm heeft drie inslaggaten. Twee links van een groot etiket en een aan de achterkant rechts. Op het etiket staat met grote blokletters geschreven: Treinstel 747 – 11 juni 1977 ,,De Punt” en eronder de naam T.S. J.C.J. Hoogenboom. Onderaan het etiket staat gedrukt Compagnie Internationale des Wagons-Lits et du Tourisme. Deze koffiekan met kogelgaten is in de trein teruggevonden en geschonken aan het museum. Onduidelijk is echter hoe deze koffiekan in de trein is gekomen. J.C.H. Hoogenboom was hoogstwaarschijnlijk de eigenaar van de koffiekan. Was hij werkzaam bij de NS? Was hij de machinist of was hij de treinconducteur die eerder zijn vrijgelaten en de koffiekan moest achterlaten?  

Kogelgaten in raamkozijn 

Sinds 2000 heeft het museum een kogel en een stukje metalen profiel van het treinkozijn van treinstel 747. In het profiel zijn duidelijk twee kogelgaten te zien veroorzaakt door hetzelfde kaliber kogel waarvan het museum ook een exemplaar heeft. Beide objecten zijn geschonken door een particulier. 

Koersbord 

De expositie Menyala, de buitengewone geschiedenis van d Molukkers in Drenthe die tot en met 1 oktober in het Drents Museum in Assen te zien is, toont ook een object met kogelgaten als stille getuige van de beschieting en bestorming van de trein bij De Punt. Het is een zogenaamd koersbord van de intercity Assen-Groningen dat bij de kop van de trein was gemonteerd. Een koersbord gaf vroeger aan van waar naar waar de trein reed. Het koersbord is van metaal, blauw geschilderd met in geel de opdruk Groningen. Het koersbord is een bruikleen van het Mariniersmuseum in Rotterdam. 

RMS-vlag 

Het Mariniersmuseum in Rotterdam is ook in bezit van de RMS-vlag die gewapperd heeft op de kop van de trein. De vlag is gemaakt van aan elkaar gemaakte handdoeken in de kleuren blauw, wit, groen en rood. De vlag en vlaggenstok is evenals het koersbord na de bestorming van de trein meegenomen door de mariniers en via Defensie terechtgekomen bij het Mariniersmuseum in Rotterdam. De vlag wordt daar al enkele jaren tentoongesteld om het verhaal van de bestorming van de trein vanuit het perspectief van de mariniers te vertellen. Nieuw en bijzonder is dat het Mariniersmuseum de presentatie van de vlag vernieuwd heeft en ook het Molukse perspectief nu toont en laat horen. Museum Maluku heeft daarin geadviseerd.  

Defensie claimt eigenaar te zijn van de RMS-vlag die door Mariniers als buit is meegenomen. Van Molukse zijde wordt de vlag teruggeëist. Getouwtrek om het eigendomsrecht en mogelijk zelfs langdurige rechtszaken in het verschiet is pijnlijk en frustrerend voor alle partijen. Museum Maluku heeft daarom ook voorgesteld om de RMS-vlag te zien als een museaal object en de strijdvraag om het eigendomsrecht om te zetten naar een gemeenschappelijk beheer door zowel het Mariniersmuseum als Museum Maluku. Hoewel de directie van het Mariniersmuseum hier positief tegenover staat, ligt ons voorstel nog te gevoelig op bestuurlijk en departementaal niveau.

Ons Land 

Tot slot zijn in de semipermanente expositie ONS LAND – dekolonisatie, generaties, verhalen die door Museum Maluku i.s.m. het Indisch Herinneringscentrum is gemaakt, ook beelden te zien en te horen van de trein bij de Punt. Geluid van de starfighters, beelden van de trein met de RMS-vlag en een portret van Junus Ririmasse, één van de actievoerders van de Punt, die op 9 september 2021 overleed. 

Hoofdconservator
Huib Akihary 

Laatste berichten

Na anderhalve maand bezig te zijn geweest met het schoonmaken van Moluks erfgoed, zijn wij ons bij Museum Maluku aan het voorbereiden om de volgende grote stap te maken in ons herwaarderingsproces. Het overgrote deel van de museale objecten heeft inmiddels een geregistreerde standplaats in het depot gekregen, waardoor alles goed teruggevonden kan worden en er een goed overzicht is van de waardevolle objecten die we daadwerkelijk in onze collectie hebben. Wat houdt de volgende stap die we als museum willen maken in en met welke werkzaamheden vervolgen wij ons proces om de collectie van Museum Maluku en het museale Molukse erfgoed nieuw leven in te blazen?

Wat zijn de volgende stappen?

De uitgepakte collectie bestaan voor een groot deel uit vergelijkbare objecten of doublures. Zo hebben wij ca. 50 hutkoffers en legerkisten, 17 bedframes uit de woonoordperiode en negen traditionele salawaku’s (schilden), maar ook één traporgel, één angklung (muziekinstrument) en één Russisch geweer. Desalniettemin, vertelt elk object een eigen verhaal en heeft elk object haar eigen route gevonden naar Museum Maluku. Deze objecten en bijbehorende verhalen moeten onderzocht worden om te kijken hoe zij een toevoeging kunnen zijn aan de visie en het narratief wat Museum Maluku wilt uitdragen. Aan ons de taak om te besluiten wat deze visie inhoudt en hoe de collectie daarop aangepast kan worden. Hebben wij 50 hutkoffers en 17 bedframes nodig om Molukse verhalen te vertellen? En in hoeverre heeft een Russisch geweer een link met Molukse verhalen? Aan de ene kant lijkt 50 of 17 wat veel, is de connectie Rusland-Maluku ver te zoeken en kan een deel van de objecten dus teruggegeven worden aan de schenkers, aan de andere kant ligt de kracht van het verhaal misschien juist in de hoeveelheid en brede diversiteit aan objecten. 

Kortom, wij staan bij Museum Maluku voor een aantal lastige vraagstukken waarvan de antwoorden een belangrijke stap voor de toekomst van het museum vormen. Hoe zorgen wij ervoor dat de diversiteit aan Molukse narratieven uitgedragen en verteld worden in de visie van ons museum? Welke museale objecten en bijbehorende verhalen horen daarbij en welke kunnen teruggegeven worden aan de schenkers? Lijkt het je leuk om objecten te registreren en een helpende hand te zijn in het vervolgonderzoek? Meld je dan aan als vrijwilliger via collectie@museum-maluku.nl en denk mee over de toekomst en visie van Museum Maluku. 

Reïnda Hully 
Junior Conservator

Op maandagen tussen de archiefcollectie

Lees meer

Cold turkey in het depot

Lees meer

Hallo! Ik zal mij eerst even voorstellen: Mijn naam is Caro Matulessya, ik ben geboren en getogen in de buurt van Arnhem maar woon nu onder Utrecht. Ik werk al een aantal jaar als Archivaris bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam en heb daar dan ook voor gestudeerd waardoor ik officieel de titels erfgoedprofessional en archivaris draag. Op de afdeling data & collecties van het IISG houd ik mij bezig met alles wat met archiefverwerking te maken heeft. Het klinkt misschien niet heel spannend, maar saai is het zeker niet! Vooral als je jouw expertise in kan zetten ten behoeve van je eigen community, wat mij brengt bij wat ik doe als vrijwilliger bij Museum Maluku.

Met plezier tussen het archief

Vorig jaar kwam ik via het erfgoed netwerk in contact met het museum over de collectie. Met in het bijzonder de archiefcollectie die eind vorig jaar naar de Piekstraat in Rotterdam werd verhuisd. Omdat ik zelf (deels) Molukse roots heb, stond ik natuurlijk te popelen om mijn hulp aan te bieden. Mits ze die nodig zouden hebben. Gelukkig was dit het geval en zo geschiedde ben ik (bijna) iedere maandag met plezier tussen de archiefcollectie van het museum te vinden!

Om een beeld te kunnen schetsen van wat ik nou op zo’n maandag precies doe, zal ik toch eerst wat moeten uitleggen over wat archief nou precies is en waarom het zo belangrijk is dat dit toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen.

Wat is ‘archief’?

Archief heeft door de jaren heen meerdere definities gekend die zowel geheel kunnen verschillen als met elkaar overlappen. Binnen het werkveld kan de vraag ‘wat is archief’ alleen al hele discussies opgooien, wat voor de professional natuurlijk heel interessant is, maar voor een gebruiker wat minder. Ik zal jullie daarom ook de grotere discussie besparen en mij beperken tot de definitie die ik het relevantst vind voor de archieven van Museum Maluku. Om archief goed te kunnen gebruiken, moet je namelijk wel begrijpen wat archief kan zijn en wat archief kan doen. Archief is documentair materiaal dat is gecreëerd, ontvangen, gebruikt en/of bewaard door een persoon, familie, organisatie, overheid of andere entiteit bij het uitvoeren van hun dagelijkse werk en/of leven. Dit materiaal is bewaard omdat het waarde heeft als bewijs van en/of informatie over activiteiten en gebeurtenissen.

Naast de bovenstaande waarde als bewijs, heeft archief ook andere functies: archief kan bijvoorbeeld functioneren als kennisbron of historische bron maar kan ook emoties opwekken, herkenning en representatie teweegbrengen of als geheugen functioneren. Dit laatste kan vooral van toepassing zijn bij archieven die afkomstig zijn uit of van ‘communities’ (zoals die van ons). Met een archief of collectie van archieven kan een community er bijvoorbeeld voor zorgen dat volgende generaties terug kunnen grijpen op als het ware een ‘collectief geheugen’ waardoor gevoelens van representatie en verbintenis tot stand komen. Hiervoor moet je wel kunnen begrijpen in welke context je een archief kan of eigenlijk moet plaatsen. De context van een archief en zijn originele orde zijn logisch en vanzelfsprekend voor de archiefvormer zelf omdat deze zelf het proces heeft meegemaakt. Dit is echter minder vanzelfsprekend voor een gebruiker die niets of weinig af weet van de archiefvormer of de situatie waarin het archief is ontstaan. Daarom wordt archief door archivarissen verwerkt, geordend en voorzien van extra informatie die deze context zoveel mogelijk kan geven. Die extra informatie noemen we metadata. Metadata betekent simpelweg data over data. Hier kan je denken aan naam van de maker van een stuk, land of stad waar het stuk over gaat, jaartallen van creatie, of een titel van de map waarin brieven zaten opgeborgen maar waarvan de map zelf niet bewaard is gebleven. Ga zo maar door. Al deze metadata wordt toegevoegd zodat iedereen als het ware met ‘dezelfde bril’ oftewel dezelfde context naar de inhoud van de archiefstukken kan kijken.

In de praktijk

Dit zegt natuurlijk niets over interpretatie van het archief. Hoe je de inhoud interpreteert mag je geheel zelf bepalen want dat wordt door deze verwerking juist mogelijk gemaakt. Wanneer een archief verwerkt is, spreken we van een toegankelijk archief en dat is wat ik in theorie doe voor de archieven van Museum Maluku! In de praktijk betekent het dat ik veel documenten doorga en constant uit probeer te zoeken waarom bepaalde documenten bij elkaar liggen, wat het doel van de documenten was en wanneer in welke context deze door de archiefvormer gemaakt, gebruikt, verzameld of ontvangen zijn. Omdat ik ook nog eens een archivaris ben die onderdeel uitmaakt van de community waarover de archieven gaan, voelt mijn werk extra betekenisvol en hoop ik het mogelijk te maken voor de komende generaties van onze community om een of meerdere van de voorgenoemde functies uit de archieven te halen!

Caro Matulessya
Data & Collections Archivist
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis

Vrijwilliger Donateursadministratie gezocht

Klik hier

Column: Tambah saja

Lees meer

Laat jij administratie lopen als een geoliede machine? Museum Maluku is op zoek naar een enthousiaste vrijwilliger die onze donateursadministratie kan verwerken en bijhouden. Kom jij het team van Museum Maluku ondersteunen?

Functieomschrijving & werkzaamheden:

Museum Maluku is een erfgoedinstelling die zorg draagt voor het beheer en behoud van Moluks erfgoed in Nederland. Museum Maluku helpt je kennis te maken met — of je te verdiepen in — Molukse geschiedenis, kunsten en cultuur in de breedste zin. Als erfgoedinstelling beheren we collecties en ontwikkelen we exposities en diverse randprogrammering.

Wij bestaan uit een klein maar gemotiveerd team waarbij jij het secretariaat gaat versterken. Zoals de functietitel al doet vermoeden ben jij verantwoordelijk voor onze donateursadministratie. Je doet de administratieve verwerking van nieuwe en bestaande donateurs (vrienden van Museum Maluku), beheert de bijbehorende mailbox en verwerkt persoonsgegevens in ons mailsysteem.

Wie ben jij?

• Je houdt overzicht en je zet de puntjes op de i
• Je bent woonachtig in Den Haag of omgeving
• Je beheerst de Nederlandse taal in woord en geschrift
• Je hebt kennis van en ervaring met Microsoft Office 365 en/of e-boekhouden
• Je hebt enige ervaring als administratief medewerker op MBO-niveau

Wij bieden:

• Een leuke zelfstandige functie, waar ruimte is voor eigen initiatief 
• Een warm plekje in een gemotiveerd team
• Hybride werken is mogelijk
• Reiskostenvergoeding
• Afhankelijk van je beschikbaarheid, is er eventueel een vrijwilligersvergoeding mogelijk

Interesse? Stuur dan jouw CV én motivatiebrief o.v.v. ‘vrijwilliger donateursadminstratie’ naar Linda via administratie@museum-maluku.nl. Vragen over de vacature? Stuur dan een mail naar eerdergenoemd e-mailadres of bel op maandagen tussen 12:00 en 16:00 uur naar 070-2005065.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Public Prog.

Klik voor meer

Column: Cold turkey in het depot

Lees meer

“Cold turkey”, dacht ik toen de paradijsvogel uit onze museumcollectie op -20 °C de diepvriezer inging voor twee weken. Waar gaat dit over zul je nu zeker denken. Invriezen daar gaat het over, een specifieke behandeling die toegepast wordt in de conservering van museumobjecten. Museum Maluku is volop bezig met de zorg en het beheer van de collectie. Eerder in januari berichtte ik dat de collectie vanuit de opslag in Alblasserdam naar onze twee nieuwe depots in Rotterdam gebracht zou worden. Dat was het moment dat het museum zou beginnen met het uitpakken en afstoffen van de collectie. Hier volgt een kort verslag hoe dat gegaan is. 

Zuurstofvrije behandeling 

Katoenen kleding, houten beeldjes, vlechtwerk en opgezette beesten bestaan uit organisch materiaal wat kwetsbaar is voor vocht, stof en groei van micro-organismen en schimmels. Bij een eerste check van de collectie in de opslag van Alblasserdam (vorig jaar) zagen we bij enkele objecten schimmel, sporen en insectenlarven. Een reden om de hele collectie, bestaande uit organisch materiaal, te laten behandelen door ze eenvoudigweg een aantal weken op te bergen in een zuurstofvrije kamer. Zonder zuurstof sterft immers alles af.  

Drents Museum Assen 

Het depot van het Drents Museum in Assen heeft een zuurstofvrije opslagruimte in haar depot en was zo welwillend Museum Maluku te helpen. Medio maart is ongeveer 20 kuub organisch materiaal naar Assen gebracht. Op 24 april 2023 waren de 5 weken van behandeling voorbij en kwamen de behandelde objecten naar ons museumdepot in Rotterdam. Voordat ze echter het museumdepot in kunnen, moeten de objecten volgens de geldende procedures van het gemeentelijk museumdepot eerst worden gecheckt in een quarantaineruimte. 

In een tent 

Het volume van de collectie van het Museum Maluku is dusdanig groot dat deze niet past in de reguliere quarantaineruimte van het museumdepot. Een tijdelijke grotere quarantaineruimte is daarom opgezet. In een af te sluiten tent van 4×6 meter worden de objecten uitgepakt, nagekeken en afgestoft. Dat afstoffen gebeurt met kwastje en een stofzuiger met zogenaamd HEPA-filter die alle stofpartikels en micro-organismen filtert zodat de depotruimte niet besmet wordt. Vervolgens worden de verpakkingsdozen ook uitgezogen en behandeld. De objecten worden dan weer in schoon zuurvrij papier ingepakt en in de schoongemaakte dozen teruggeplaatst. De objecten kunnen daarna het depot in. In het depot wordt de standplaats aan het object gekoppeld en geregistreerd. Zo weten we wat waar staat. 

Container en kisten uit Alblasserdam 

Het deel van de collectie bestaande uit anorganische materialen zoals metaal, glas en dergelijke zijn inmiddels ook overgebracht naar het museumdepot. 3 grote kisten van 2,5×2,5×2,5 meter en een container met een lengte van 12 meter. Ook deze objecten worden in de quarantaineruimte uitgepakt en schoongemaakt. In totaal gaat het hier om ongeveer 70 kuub. 

Advies uit Dendermonde 

Maandag 24 april 2023 kregen we ook bezoek van twee conserveringsprofessionals uit Dendermonde België die ons adviseerden in het hergebruik van de verpakkingsdozen en de preventieve behandeling van onze depotruimte. Ze toonden een organisch schoonmaakmiddel waarvan de reinigende werking gebaseerd is op een ecologisch systeem waarin de goede bacteriën de slechte bacteriën aanvallen en verdelgen. Zo ontstaat een schoon microklimaat. Verneveling van de dozen met goede bacteriën reinigt de dozen en voorkomt kruisbesmetting van bijvoorbeeld schimmels. Verneveling van de depotruimte reinigt de lucht van mogelijk aanwezige schadelijke stoffen.  

Invriezen 

De conserveringsprofessionals hebben ook meegekeken bij het uitpakken van enkele objecten. Zeer geïnteresseerd waar ze naar de exotische materialen zoals zeewier (akar bahar), koraal, een anklung (van bamboe) en een paradijsvogel. Op een enkel object vonden we uitslag van mineralen (zouten) en op andere sporen van schimmel. Maar omdat die objecten uit de zuurstofbehandeling komen is alleen schoonmaken voldoende. In de veren van de paradijsvogel die niet mee was gegaan naar Assen vonden we wat sporen van organismen. Het advies: invriezen! 

Invriezen wordt toegepast om schadelijke insecten te bestrijden in met name historisch textiel of natuurhistorische collecties. Het voorkomt ook het ontkiemen van schimmels. De paradijsvogel is liggend op een stuk karton luchtdicht verpakt in plastic om het zo te beschermen tegen uitdroging en condensatie. Vervolgens is de vogel de vrieskist ingegaan op -20 °C. De aanwezige insecten of ongedierte sterven af door de temperatuurschok. 

Na ongeveer 2 weken wordt deze diepgevroren vogel uit de vrieskist gehaald. Hij moet nog minimaal 1 dag in het plastic blijven om te acclimatiseren en om condens te voorkomen. Eenmaal afgestoft en opgedoft kan hij het depot in. We zullen een mooi plekje voor hem zoeken. 

Een volgende keer meer over deze paradijsvogel. 

Hoofdconservator
Huib Akihary

Zorg voor ons Moluks erfgoed

Het uitpakken, bekijken, schoonmaken en beschrijven van de museumcollectie is een enorme klus. Museum Maluku zoekt daarom nog vrijwilligers die actief willen participeren in het zorgen voor het Moluks erfgoed en willen helpen met werkzaamheden ten behoeve van collectiebehoud en -beheer. Interesse en of vragen? Stuur dan een mailtje naar collectie@museum-maluku.nl. Elke hulp, groot of klein, is zeer welkom. 

Lees meer

De museumcollectie

Lees meer

Op zondag 7 mei 2023 delen saxofonist Nicky Manuputty en gitarist Tasilo Pieck op bijzondere wijze hun verhaal in de multidisciplinaire duoshow ‘ONS VERHAAL’ in Museum Sophiahof. Centraal in de show staat de Molukse afkomst van beide muzikanten en de liefde voor muziek. Een mix van docu-interviews, live-muziek en boeklezingen passeren de revue.

Over de duoshow

De multidisciplinaire duoshow ONS VERHAAL is een intieme ontdekkingsreis naar de betekenis en waarde van muziek. Voor het eerst deelt Nicky Manuputty zijn persoonlijke verhaal met een groot publiek. Zijn album My Story (2012) sluit perfect aan bij de autobiografische roman van Tasilo Pieck: En toen was het stil. De muziek door beide muzikanten komt van ver, heeft een diepe emotionele lading en zal misschien zelfs je hart raken. Een inspirerende voorstelling waar jij je als bezoeker in kan identificeren en die mensen verbindt; muziek is universeel.

Over Nicky Manuputty

Een saxofonist van wereldformaat die het in Indonesië tot de allerhoogste top heeft gehaald. Echter ging dat niet zonder slag of stoot. Het leven in voormalig concentratiekamp ‘Kamp Vught’ achterlatend en op de bonnefooi naar Jakarta. In Nederland werkte Nicky al samen met o.a. de succesvolle zangeres Do en kwam steeds meer op de radar van de Nederlandse muziekbusiness. Wat bezielde hem om dit alles op te geven?

Over Tasilo Pieck

Tasilo Pieck groeide op in de Molukse wijk en Venlo-Zuid als oudste zoon van een gezin van vier. Al jong ontdekte hij het gitaarspelen en zijn talent bleef niet onopgemerkt. Voor praten en het uiten van emoties is geen plek. Zijn gevoeligheid vindt maar één uitlaatklep en dat is de muziek. Helaas is dat niet voldoende. Een identiteitscrisis en een diepe innerlijke strijd zijn het gevolg.

Programma 

14.00 uur – Start duoshow
14.45 uur – Pauze
15.15 uur – Vervolg duoshow
16.00 uur – Einde
17.00 uur – Museum sluit

Na afloop van de multidisciplinaire duoshow is het mogelijk om het boek En toen was het stil en merchandise aan te schaffen. 

Tickets 

Zien wij jou zondag 7 mei in Museum Sophiahof? Scoor nu je ticket voor € 15,00. 

Maju Mundur

Check it out

Blijf op de hoogte

Lees meer