Skip to main content

Moluccan Archive x Museum Maluku

Moluccan Archive x Museum Maluku

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 26. GEPOST IN Nieuws

Eén foto zegt meer dan duizend woorden. Met trots kondigt Museum Maluku de samenwerking aan met Moluccan Archive. Samen slaan wij de handen ineen om het verhaal achter een foto te delen en beide fotocollecties uit te breiden. Voor dit artikel gingen we in gesprek met de drijvende kracht achter het Instagram-account Moluccan Archive en onze kersverse samenwerkingspartner; Talita Talaksuru.

Samenwerking

Moluccan Archive deelt met haar Instagram-account een bijzondere verzameling foto’s en video’s gewijd aan de Molukse/Nederlandse geschiedenis; een initiatief van Talita Talaksuru die dit account twee jaar geleden startte. Met deze samenwerking willen wij de komende periode zoveel mogelijk fotomateriaal delen via onze Instagram-accounts en je meenemen in het verhaal achter de foto. Om je (kritisch) na te laten denken en een breder gesprek te starten. Daarnaast willen wij jou uitnodigen en inspireren om in je eigen (familie)archieven te duiken. Wij hopen onze fotocollecties aan te mogen vullen met jouw foto’s. Help ons om onze fotocollecties uit te breiden en de diversiteit van onze gemeenschap door de jaren heen te laten zien.

In gesprek met Talita Talaksuru

Kan je wat over jezelf vertellen en waarom ben je begonnen met Moluccan Archive?

Mijn naam is Talita Talaksuru, ik ben 23 jaar en kom uit Assen. Op dit moment ben ik aan het afstuderen en werk ik bij het Drents Museum, waarbij ik mag meewerken aan onder andere de opening en randprogrammering van de tentoonstelling Molukkers in Drenthe, welke in april 2023 zal plaatsvinden.

Om een beter beeld te krijgen waar ik vandaan kom, bevond ik mijzelf regelmatig in verschillende online archieven en met name in de archieven van Museum Maluku. Door alle verschillende beelden die ik voorbij zag komen, leerde ik nog meer over onze geschiedenis en op die manier voelde ik mij nog meer verbonden met waar ik en waar wij vandaan komen. Dit gevoel wens ik voor iedereen, en dat is dan ook de voornaamste reden waarom ik twee jaar geleden was begonnen met Moluccan Archive. Daarnaast wilde ik graag een platform creëren waarin je in één oogopslag onze cultuur, waarden en geschiedenis door de jaren heen kon beleven.

Voor Moluccan Archive ben je veel bezig met foto/beeldmateriaal. Wat spreekt je het meest aan in een foto als medium?

Een foto zegt meer dan duizend woorden. Beelden kunnen je een gevoel laten geven waar geen woord tegen op kan. Sommige beelden zijn simpelweg oogstrelend, andere zijn soms best confronterend of juist gewoon heel krachtig. Uiteindelijk kan het je een gevoel van herkenning, verbondenheid, en een beter begrip geven. Dat vind ik er zo bijzonder mooi aan.

Welke onderwerpen binnen de Molukse cultuur (in Nederland) zou je meer aandacht willen geven met de foto’s die je post? En wat hoop je te bereiken met de samenwerking tussen Moluccan Archive en Museum Maluku?

Onze geschiedenis en cultuur is ontzettend rijk en divers en heeft zoveel waardevols te vertellen. Mijn focus ligt er dan ook op om dit beeld – door middel van beeldmateriaal – nog completer te maken, voor onszelf en vooral ook voor de volgende generaties. Daarom kijk ik enorm uit naar de samenwerking met Museum Maluku en nodigen we jullie van harte uit beeldmateriaal te delen, zodat we ons collectief geheugen en daarmee ons gedeelde culturele erfgoed kunnen bekrachtigen en behouden. Ik geloof namelijk dat wanneer we onze wortels dieper mogen voelen, we nog krachtiger zullen bloeien.

Foto’s schenken?

Beschik jij over foto’s, negatieven en dia’s die ons collectief geheugen versterken en zo interessant zouden kunnen zijn voor onze fotocollecties? Wil jij jouw foto’s schenken aan zowel Moluccan Archive als Museum Maluku? Of heb jij meer informatie over een recent gedeelde foto? Neem contact met ons op via collectie@museum-maluku.nl

Moluccan archive x Museum Maluku, samenwerking, MA x MUMA

Ating en Thijs Ririassa

De museumcollectie

Lees meer


Lees verder

Museumnacht Den Haag @ Museum Sophiahof

Museumnacht Den Haag @ Museum Sophiahof

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 22. GEPOST IN NIEUWS

Kom zaterdag 8 oktober 2022 tijdens Museumnacht Den Haag langs in Museum Sophiahof voor een uitgebreid festival vol activiteiten. Geniet van ‘Saté onder de Sterren’, struin over de mini Pasar Malam, luister naar ‘Krontjong in Concert’ en bespeel de Ukulele tijdens een workshop. Ook Museum Maluku geeft invulling aan het programma in Museum Sophiahof en presenteert: Molukse Nacht – Silent Disco. Maak kennis met de Molukse kunst en cultuur door middel van muziek.

Tijdens Museumnacht Den Haag op zaterdag 8 oktober zijn er tussen 20:00 en 01:00 uur allerlei activiteiten en evenementen georganiseerd in verschillende musea in Den Haag. Ook Museum Sophiahof en Museum Maluku doen dit jaar mee met een uitgebreid programma. 

Molukse Nacht – Silent Disco

Museum Maluku geeft Museumnacht Den Haag dit jaar een Moluks tintje met de Molukse Nacht – Silent Disco in de overdekte tuin van Museum Sophiahof. Tijdens de Molukse Nacht maak je kennis met de Molukse kunst en cultuur door middel van muziek. Verschillende Molukse DJ’s staan klaar om je een onvergetelijke Molukse avond te bezorgen. Van tracks van Massada en Ronnie Flex tot muziek van Molukse bodem. En krijg je dorst van al jouw dansjes? De bartenders van Barak ’51 schenken de lekkerste cocktails voor je in.

Timetable Molukse Nacht – Silent Disco
20:00-21:30 DJ Djunell
21:30-23:00 Triplets
23:00-01:00 Miguell Kaidel 

Krontjong in concert & Ukulele All Stars

Dit jaar voor heeft Museum Sophiahof voor het eerst tijdens Museumnacht Den Haag een uniek en interactief museumconcert met klassiekers uit de krontjongmuziek. Violist Gregor Overtoom, altvioliste Marjo van den Doel en celliste Hanne Steffers nemen je mee door de geschiedenis en klanken van dit muzikale genre uit voormalig Nederlands-Indië. Dompel je onder in liedjes als Koleh Koleh en Terang Bulan. Voor je het weet zing je de aanstekelijke refreinen mee! En wil je zelf aan de slag, sluit je dan aan bij de workshop Ukulele All Stars. Je kunt helemaal los gaan op een minigitaar en je hoeft niet eens muzikaal te zijn.

Saté onder de sterren & exposities

Natuurlijk eet je overheerlijke Saté onder de Sterren en kun je rondsnuffelen op de Pasar Malam (avondmarkt) met kraampjes vol boeken, snuisterijen en Indische/Molukse snacks. Ook zijn de deuren van de tentoonstellingsruimte open. Neem een kijkje in de tentoonstelling ONS LAND en in de gloednieuwe wisselexposities ‘Tabee Nieuw-Guinea’ en ‘BIAK Stories’

Kortom: genoeg reden om een ticket te kopen voor Museumnacht, waarmee je ook nog andere musea kunt bezoeken in Den Haag. LET OP! HET MUSEUM IS ALLEEN TOEGANKELIJK MET EEN TOEGANGSBEWIJS VAN DE MUSEUMNACHT. Get your ticket via museumnachtdenhaag.nl of klik hier.

Museumnacht Den Haag, programma

Museumnacht Den HaagHet programma van Museum Sophiahof en Museum Maluku is samengesteld voor Museumnacht Den Haag.

Nieuwe locatie, archiefruimte, Museum Maluku, Huib Akihary

Bouw mee aan Museum Maluku

Lees meer


Maju Mundur, Duo Interviews, Museum Maluku

Maju Mundur

Heb jij alle afleveringen van Maju Mundur al gezien? 

Bekijk hier

Lees verder

Bouw mee aan onze nieuwe archiefruimte

Bouw mee aan onze nieuwe archiefruimte 

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP . GEPOST IN NIEUWS

Yes, Museum Maluku heeft er een nieuwe locatie bij! Sinds vrijdag 26 augustus 2022 heeft het museum de sleutels van een extra ruimte in Rotterdam-Zuid. Dit wordt onze archiefruimte: een ruimte die gaat dienen als extra workspace voor het prepareren van de archiefcollectie zodat deze gedigitaliseerd kan worden. Maar voor wij daadwerkelijk hiermee kunnen starten hebben wij jouw hulp nodig. Bouw mee aan het museum en lees hieronder hoe je ons kunt steunen: in tijd, geld én spullen. 

Een nieuwe maar lege archiefruimte

Al meer dan een jaar is Museum Maluku op zoek geweest naar een nieuwe locatie voor haar collectie. Na meerdere locatiebezichtigingen en bezoeken aan de depots, verschillende gesprekken met ups and downs, hebben wij nu eindelijk een mooie plek gevonden in Rotterdam-Zuid. De plannen om de archiefcollectie opnieuw te beoordelen en te digitaliseren kunnen van start gaan. Althans, bijna… De nieuwe archiefruimte is namelijk nog leeg. Op dit moment is het een stoffige ruimte van 100 m2 zonder aankleding en meubilair. Zoals je op de foto’s kunt zien moet er nog een hoop gebeuren. De plek heeft wat liefde en zorg nodig en daarom vragen wij jou om hulp.

Tekst gaat verder onder de foto’s
  • Nieuwe locatie, collectieruimte, Museum Maluku, Huib Akihary

  • Nieuwe locatie, collectieruimte, Museum Maluku

Doneer in geld, tijd of spullen

Onze organisatie is momenteel grotendeels afhankelijk van project- en programma-subsidies. Daarom hebben wij maar beperkte middelen voor het inrichten van de archiefruimte. Geef de liefde voor ons prachtig Moluks erfgoed door aan de volgende generaties en bouw (letterlijk) samen met ons aan het museum. Alle beetjes helpen: van een grote en kleine donatie tot eenmalig of structureel. Jouw hulp is welkom. Naast financiële steun kan je ook doneren in tijd én spullen. 

Wat heeft Museum Maluku naast financiële steun nodig?

  • Werkzaamheden

    Professionele schoonmaakploeg voor een grondige schoonmaak

  • Werkzaamheden

    Schilderen van vloer en muren

  • Werkzaamheden

    Transport collectie van huidige depots naar nieuwe locatie

  • Werkzaamheden

    Slopen van douchekabine

  • Werkzaamheden

    Installeren van keukenblok

  • Benodigdheden

    Kantoormeubilair (o.a. bureau, bureaustoelen, kantoorartikelen, stellingen)

  • Benodigdheden

    Keukenmeubilair (o.a. keukenblok, koelkast, lunchtafel met stoelen, keukenapparatuur)

  • Benodigdheden

    Meubilair voor loungeplek (o.a. bank, stoelen, bijzettafels, accessoires)

Word sponsor van Museum Maluku

Ben je ondernemer en wil je Museum Maluku steunen d.m.v. sponsoring? Zie bovenstaande lijst van materialen en werkzaamheden waar wij momenteel behoefte aan hebben. Ga voor meer informatie naar onze donatiepagina of mail ons op donaties@museum-maluku.nl


Wat gaat Museum Maluku doen in de archiefruimte?

De focus van Museum Maluku in de laatste maanden van 2022 is het voorbereiden van de archiefcollectie tot digitalisering. Dit betekent: deze deelcollectie scanklaar maken vóór januari 2023. De werkzaamheden bestaan uit beoordelen en conserveren, vouwen en paperclips verwijderen en scheuren plakken. Zo kan per januari 2023 het digitaliseren daadwerkelijk van start gaan. Wij willen per 1 oktober beginnen met de conservatie van dit deel van de collectie.

  • Nieuwe locatieruimte

  • Nieuwe locatieruimte

  • Nieuwe locatieruimte

Wil jij een steentje bijdragen aan de bouw van de nieuwe archiefruimte van Museum Maluku? Steun het museum met een donatie via onderstaand formulier. Wil je in tijd of spullen doneren? Neem dan uiterlijk 30 september 2022 contact met ons op via donaties@museum-maluku.nl.

Collectie, deelcollecties, dozen, depot

Column: Daglicht na jaren

Junior conservator Reïnda Hully deelt zijn ervaring over het bekijken en beoordelen van de collectie van Museum Maluku.

Read more


Zilveren bestek met ‘Mena-Moeria’-logo, ir. J.A. Manusama, schenkingen, Museum Maluku

Collectie gevormd door schenkingen

Wanneer een schenking wordt opgenomen in de collectie, wordt de schenking onderdeel van het grote museale Molukse erfgoed. Daarmee zijn de schenkingen voor de toekomst veiliggesteld. De taak van ons museum is om dit erfgoed met grote zorg te beheren voor komende generaties.

Lees verder

Wij zijn hier, omdat jullie daar waren

Wij zijn hier, omdat jullie daar waren

GESCHREVEN DOOR Henry Timisela OP . GEPOST IN NIEUWS

In voorbereiding op het gesprek met ministerpresident Rutte kreeg ik al veel vragen. ‘Hoe zit dat nou, met de persoonlijke uitnodiging? Je bent toch museumdirecteur?’ En: ‘Wat ga je eigenlijk zeggen over de eerste generatie Molukkers die arriveerde in 1951?’ In de uitnodiging stond dat de overheid zich wilde bezinnen op de behandeling van die generatie na aankomst. Aan tafel werd al gauw duidelijk dat de context van aankomst breder getrokken moest worden.

Column gaat verder onder de foto.

Wij zijn hier, omdat jullie daar waren, column, Henry Timisela, gesprek, minpres Mark Rutte

Open en geïnteresseerd

Ik ervaarde het gesprek met staatssecretaris Van Ooijen (VWS) en premier Rutte (AZ) als open en geïnteresseerdOok waar over zaken werd gesproken zoals excuses aan de Molukse gemeenschap maar niet zonder bijbehorend pakket of programma, RMSregering als gesprekspartner en het onderzoeken van de rol van de Nederlandse overheid met betrekking tot de dekolonisatie van Indonesië, met een focus op de Molukse gemeenschap. Een volledig verslag is opgesteld door Joaniek Vreeswijk (Niet Mijn Aankomst), en voor dit verslag leverde ik mede de input. 

‘Wij zijn hier, omdat jullie daar waren’, zei ik op een gegeven moment aan tafel. Stilte. ‘Ja, maar dat kunnen we niet meer terugdraaien’, was het antwoord van de minister-president‘Dat hoeft ook niet’, dacht ik bij mijzelf. We kunnen er wel voor zorgen dat de Molukse perspectieven op deze geschiedenis een belangrijkere en zichtbare rol gaan spelen in onder andere het onderwijscurriculum. Daarover zouden de toegezegde vervolggesprekken moeten gaan.


Nieuwe donatie features, doneren, Museum Maluku

Museum Maluku kan jouw donatie goed gebruiken. Doneer in geld of tijd. 

Lees meer

Lees verder

Aan tafel!

Aan tafel! 

GESCHREVEN DOOR Henry Timisela OP 30 augustus 2022. GEPOST IN NIEUWS

Nu we richting de nazomerdagen gaan, en ik ook mijn zomervakantie achter de rug heb, verheug ik mij op een mooie tijd met nieuwe uitdagingen. Zo hebben wij een werkruimte gevonden waar we grote delen van onze museumcollectie gereed maken om te digitaliseren. Denk hierbij in het begin vooral aan papieren archieven van Molukse organisaties en prominente figuren. Het is een stap dichterbij het realiseren van een van onze doelstellingen: meer digitaal beschikbaar maken van Moluks bronmateriaal. Hoe je hieraan kunt bijdragen? Kijk naar de mogelijkheden om te doneren in geld of in tijd. Deze column schrijf ik op mijn laatste vakantiedag aan de eettafel, terwijl de kinderen hun eigen collectie aan het kleien zijn. 

Mijn gedachten aan de eettafel

Over de collectie gesproken. Ik ben bijzonder trots op de onlineserie Maju Mundur, die door ons contentteam is geproduceerd en gerealiseerd. Waar we weinig tot geen fysieke ruimte hadden om delen van onze collectie te tonen, lieten we mensen met elkaar in gesprek gaan over objecten die een belangrijke rol spelen in de Molukse gemeenschap. Een nieuwe serie Maju Mundur wordt vanwege het succes binnenkort gelanceerd. Een s/o naar de makers Yoram Tomatala, Miguell Kaidel en Seraya Tuasuun. 

Voor mijn vakantie ontving ik een uitnodiging van minister-president Mark Rutte om samen met andere Molukse deelnemers in gesprek te gaan. Alhoewel het een persoonlijke uitnodiging betrof, kan ik deze onmogelijk loskoppelen van mijn functie als museumdirecteur. De insteek zal een open gesprek zijn waar minpres Rutte en staatssecretaris Van Ooijen (VWS) op zoek zijn naar gedachten over de opstelling van de Nederlandse overheid ten tijde van de overkomst van Molukkers naar Nederland in 1951. Daar heb ik tijdens mijn vakantie over nagedacht. 

Vanuit Museum Maluku hebben wij tijdens het herdenkingsjaar 70 jaar Molukkers in Nederland (2021) – in samenwerking met grote groepen uit de Molukse gemeenschap het gehele jaar aandacht besteed aan die complexe geschiedenis, aankomst en vooral de doorwerking van die historische gebeurtenissen. Met veel trots kijk ik daarom terug op de uitzending Beta Disini (Ik ben hier) van 21 maart 2021, die we samen met productiehuis Beyond Walls hebben ontwikkeld. Met 50.000 views op YouTube en talloze reacties maakten we duidelijk dat het Molukse verhaal ertoe doet, niet alleen voor de gemeenschap zelf – maar voor Nederland als geheel. De opbrengsten van onze projecten, samen met onze toekomstperspectieven zal ik naar die gesprekstafel meenemen. 


Henry
Timisela
Directeur


Nieuwe donatie features, doneren, Museum Maluku

Museum Maluku kan jouw donatie goed gebruiken. Doneer in geld of tijd. 

Lees meer

Lees verder

Nieuwe donatie features

Nieuwe donatie-features 

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 28. GEPOST IN NIEUWS

Museum Maluku kan jouw donatie goed gebruiken. Met jouw bijdrage ondersteun je collectiebeheer, verschillende (kunst)projecten en programmering. Bovendien geef je de liefde voor ons prachtig Moluks erfgoed door aan de volgende generaties. Omdat elke steun welkom is, heeft Museum Maluku een nieuwe donatie-pagina gecreëerd met extra features. Of je nou een grote of een kleine donatie doet, eenmalig of structureel, alle beetjes helpen. Op deze pagina vind je informatie over de verschillende vormen van doneren: in geld én tijd. 

Nieuwe features

Doneren is nu mogelijk via www.museum-maluku.nl/doneren. Nieuw aan dit donatie-formulier is dat je als donateur zelf het bedrag kan bepalen. Een donatie van 1,- is al mogelijk en ook er is de keuze om eenmalig of periodiek te doneren. Vervolgens krijg je als donateur een bewijs van betaling voor de administratie of eventueel de belastingdienst. Bij een periodieke donatie wordt je per mail maandelijks herinnert aan de transactie. 

Donateurs inspireren donateurs

Laat via het donatie-formulier een reactie achter en deel met ons én anderen waarom je Museum Maluku steunt. Reacties met toestemming delen wij op onze website. Inspireer anderen ook door je donatie te delen op social media.

Digitale Ledenpas

Doneer je 25,- of meer dan kom je in aanmerking voor de digitale ledenpas en kan je aangeven of je hier gebruik van wilt maken. Met de digitale ledenpas ontvang je een jaar lang gratis toegang tot Museum Sophiahof, en daarmee ook tot de tentoonstelling ONS LAND en de bibliotheek. Upload simpelweg een pasfoto en jouw pas staat klaar om op jouw telefoon geïnstalleerd te worden. 

Vrijwilliger bij Museum Maluku

Heb je affiniteit met de cultuursector en wil jij jouw steentje bijdragen aan het behoud van Moluks erfgoed? Dan is er ook nog de mogelijkheid om je aan te melden als vrijwilliger. Extra handen komen zo nu en dan goed van pas. Van administratie en programmering tot collectiebeheer, er zit voor ieder wat tussen. Meld je dus nu aan!
Museum Maluku is een stichting die volledig afhankelijk is van subsidies en donaties. Zonder onze vrienden zouden de vele mooie projecten en tentoonstellingen door de jaren heen het licht niet hebben gezien. Ons hoofddoel is om de museumcollectie, die momenteel is opgeslagen, weer aan publiek te tonen. Maar om dat te realiseren, hebben wij jouw steun nodig. Iedere donatie helpt! Bescherm het Moluks erfgoed en word nu donateur
Terima kasih.

Daglicht naar jaren, Reïnda Hully, Junior Conservator,

Column: door de jaren heen

Heb je de column van junior conservator Reïnda Hully al gelezen? 

Read more


Molukse jongeren in de 90s, vodcast, programmering, public prog

public prog.

Museum Maluku helpt je met o.a. Public Prog, afgekort publieke programmering, kennis te maken met of te verdiepen in de Molukse geschiedenis, de kunsten en cultuur in breedste zin. 

Read more

Lees verder

Ons Land – The Talkshow

Ons Land – The Talkshow

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 12 augustus 2022. GEPOST IN NIEUWS

Woensdag 7 september presenteren het Indisch Herinneringscentrum en Museum Maluku tijdens de Tong Tong Fair het programma Ons Land – The Talkshow. Een panelgesprek met host Feba Sukmana en enthousiaste gasten die zich bezig houden met hun eigen familiegeschiedenis en de doorwerking van het koloniale verleden. 

Zoektocht (familie)geschiedenis

Sinds begin februari is de semipermanente tentoonstelling ONS LAND – Dekolonisatie, generaties, verhalen te zien in Museum Sophiahof in Den Haag. In de tentoonstelling worden de complexe en vaak pijnlijke kanten van de Nederlandse koloniale geschiedenis verteld aan de hand van acht familieverhalen.

Tijdens de talkshow gaan we praten over de zoektocht naar eigen familiegeschiedenis vanuit het perspectief van de jonge generatie. Vragen over jouw geschiedenis worden mogelijk niet alleen door het bezoeken van een tentoonstelling zoals Ons Land beantwoord, maar ook door eigen onderzoek. In 2024 wordt deze zoektocht toegankelijker en gangbaarder gemaakt door de lancering van een nieuw online platform: Indisch Erfgoed Digitaal. Hier kan men de (familie) geschiedenis opzoeken in combinatie met historische context.

The Talkshow

Onder leiding van moderator Feba Sukmana gaan we in gesprek met een paar enthousiaste gasten die zich bezig houden met hun eigen familiegeschiedenis en de doorwerking van het koloniale verleden. Hoe begin je zo’n onderzoek? Wat doe je nadat je veel weet over het verleden van je familie? Hoe verhoud jij je tot het koloniale verleden van je familie? Hoe ga je ermee om? Aan tafel schuiven aan: Gloria Lappya, August de Bats, Glenda Pattipeilohy, Rochelle van Maanen en Aca Siwabessy Stoffels. 

Ons Land – The Talkshow 
Wanneer: Woensdag 7 september 
Tijd: 16:00 – 17:00 uur
Locatie: Tong Tong Fair, Malieveld Den Haag 
Tickets: Toegangtickets Tong Tong Fair

Dit programma wordt samengesteld door het Indisch Herinneringscentrum en Museum Maluku in samenwerking met Tong Tong Fair, Bureau Metamorfoze en Netwerk Oorlogsbronnen.

Ons Land, bamboefluit

ONS LAND

Een tentoonstelling over de Nederlandse koloniale geschiedenis in de Oost en hoe die nog altijd doorwerkt. Acht familieverhalen, verteld door jongere generaties.

Lees meer


Molukse jongeren in de 90s, vodcast, programmering, public prog

Vodcast

Heb jij de vodcast: Molukse jongeren in de 90’s al gezien?

Lees meer

Lees verder

Zo comfortabel

Zo comfortabel

GESCHREVEN DOOR Miguell Kaidel OP 29 juli 2022. GEPOST IN NIEUWS

Zo comfortabel, remake, SirOJ, Jiggy Djé, Wudstik, Elijaz, Sterre , JAEL, JONES, Sim Fane

Begin deze week plaatste acteur en muzikant Joenoes Polnaija een collage op social media. Een groepje foto’s van precies 25 Molukse jongeren in de bloei van hun leven. De foto’s waren genomen tijdens de clipshoot van het nummer ‘Zo Comfortabel’, gemaakt door een aantal toonaangevende Molukse artiesten. Zelf was ik ook aanwezig bij deze clipshoot. Met eigen ogen zag ik hoe Molukse jongeren het stokje over weten te nemen van de oudere generatie.

Na twaalf jaar een remake

‘Zo Comfortabel’ is een remake van de track ‘Comfortabel’ die in 2010 uitkwam. Het origineel is afkomstig van het eerste soloalbum ‘Goed Ontmoet’ van producer SirOJ (Joris Titawano). Doordat SirOJ een unieke samenwerking aanging met twee andere Molukse artiesten – Jiggy Djé (Vincent Patty) en Wudstik (Jermain van der Bogt) – groeide ‘Comfortabel’ uit tot een ware Molukse evergreen. 
 
Of SirOJ twaalf jaar geleden had verwacht dat er in 2022 een remake gemaakt zou worden van deze track betwijfel ik. Toch is dit wel gebeurd, want zo sta ik op een zomerse maandagochtend om de hoek van het Leidseplein in hartje Amsterdam. Alle horecagelegenheden zijn dicht, op één club na. Kleine groepjes Molukse jongeren vullen de straat en converseren uitbundig met elkaar, pal voor de ingang van die ene club.

De clipshoot

Eenmaal binnen blijkt dat de clipshoot van ‘Zo Comfortabel’ in volle gang is. De drie artiesten uit 2010 zijn aanwezig, evenals Elijaz (Eli Latumahina), Sterre (Sterre Tapilatu), JAEL (Giovanni Jano), JONES (Joenoes Polnaija) en producer Sim Fane (Sam Lawalata), die allen een bijdrage hebben geleverd aan de remake. De set wordt aangevuld met Molukse figuranten afkomstig uit heel het land. Onder hen bevinden zich ‘de 25’ van de collage van Joenoes. 

LEES VERDER ONDER DE FOTO’S
  • Zo comfortabel, remake, SirOJ, Jiggy Djé, Wudstik, Elijaz, Sterre , JAEL, JONES, Sim Fane

    Photos by Raoul Laisina / @XAOUX

  • Zo comfortabel, remake, SirOJ, Jiggy Djé, Wudstik, Elijaz, Sterre , JAEL, JONES, Sim Fane

    Photos by Raoul Laisina / @XAOUX

  • Zo comfortabel, remake, SirOJ, Jiggy Djé, Wudstik, Elijaz, Sterre , JAEL, JONES, Sim Fane

    Photos by Raoul Laisina / @XAOUX

Photos by Raoul Laisina / @XAOUX

Wat mij opvalt is de wisselwerking tussen jong en oud. Jiggy Djé en Wudstik moeten duidelijk wennen aan de luidruchtige Molukse crowd, maar na een korte tijd ontdooien zij. Er wordt gelachen en er worden foto’s gemaakt. Er wordt kennis gedeeld en er wordt gewerkt. Wat de groep verbindt is naast hun Molukse roots vooral de positiviteit die zij uitstralen. 

“Zonder toen, geen nu. Zonder nu, geen toekomst”

Terug naar de collage van Joenoes. “Zonder toen, geen nu. Zonder nu, geen toekomst”, schrijft hij onder zijn post. Woorden die ook van betekenis zijn bij mijn werkzaamheden bij Museum Maluku, en in het bijzonder rondom het project met de vierde generatie. De verhalen van het verleden gebruiken om een vruchtbare bodem te creëren voor de toekomstige generatie. En met het ‘verleden’ bedoel ik niet alleen de periode ‘50/’51, maar zeker ook de verhalen van ver vóór, en ver ná die tijd.  
 
De clipshoot van ‘Zo Comfortabel’ was voor mij persoonlijk een mooi voorbeeld van hoe een samenwerking tussen Molukkers van verschillende achtergronden en leeftijden zou moeten zijn. Ik kan me voorstellen dat het maken van de track in de studio minstens zo inspirerend moet zijn geweest. Het nummer is inmiddels te vinden op alle streamingsdiensten, waaronder Spotify. De clip is hieronder te zien en op het kanaal van Noahs Ark op YouTube. 

En de collage met ‘de 25’? Dat zou uiteindelijk de artwork van ‘Zo Comfortabel’ worden. 

Redactie
Miguell Kaidel

Vodcast: Molukse jongeren in de 90s, Museum Maluku

VODCAST: MOLUKSE JONGEREN IN DE 90’S

Lees meer


Maju Mundur, Duo Interviews, Museum Maluku

Het concept achter Maju Mundur

Lees meer

Lees verder

In gesprek met prof.dr. Fridus Steijlen

In gesprek met prof.dr. Fridus Steijlen

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 27 juli. GEPOST IN NIEUWS

Op donderdag 7 juli 2022 nam prof.dr. Fridus Steijlen vanwege zijn pensionering afscheid als senior onderzoeker aan het KITLV en bijzonder hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur in Comparatief Perspectief aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Ter gelegenheid van zijn afscheid werd er een afscheidssymposium georganiseerd in Museum Volkenkunde in Leiden. Voorafgaand aan deze afscheidslezing ging Museum Maluku in gesprek met de pensionaris.

Een diepte interview met prof. dr. Fridus Steijlen

In uw rijke carrière als academicus heeft u voornamelijk onderzoek gedaan binnen en buiten de contouren van de Molukse gemeenschap in Nederland. U heeft daarbij veel kennis vergaard en gedeeld waardoor u als autoriteit beschouwd kan worden op het gebied van Moluks-Nederlandse relaties. Dit resulteerde uiteindelijk ook in uw benoeming als eerste hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam en uw positie als leerstoel voor Museum Maluku. Is het voor u vanzelfsprekend geweest om u in te zetten voor de Molukse gemeenschap zoals u in uw carrière gedaan heeft? In andere woorden, denkt u dat er connecties te leggen zijn tussen uw coming of age in links Amsterdam en uw latere carrière verloop?

Ik studeerde antropologie en werd door een Molukse vriend van mij (David Berhitu) erop gewezen dat er bevolkingsgroepen zijn die een eigen geschiedenis hebben en die op een speciale wijze naar Nederland zijn gekomen. Dit gesprek was in 1976, een tijd voordat Nederland echt multicultureel werd. Dit leidde tot een gesprek met David over hoe Molukkers naar Nederland zijn gekomen. Dat had alles met de dekolonisatie van Indonesië te maken. Ik kwam toen op een punt dat ik dacht, daar heb ik ook mee te maken; “Ik moet daar iets mee.” Het was namelijk ook deel van de Nederlandse geschiedenis. Als er spanningen zijn – zoals in ’76 na de eerste treinkaping – dan is het een kwestie om daar samen uit te komen. David was lid van de Gerakan Pattimura en zij stonden open voor participatie van Nederlanders. Zo ben ik lid geworden van de Gerakan Pattimura.

De Gerakan Pattimura een kritische, linkse organisatie die zich de vraag stelden of je de RMS wel vanuit Nederland moest exporteren naar de Molukken toe, of dat je niet beter moet vechten voor vrijheid van meningsuiting op de Molukken zodat mensen daar zelf kunnen beslissen. Ik ben hierbij actief betrokken geraakt en ben me uiteindelijk gaan specialiseren op Indonesië, omdat we die kennis nodig hadden. Het is dus niet zo dat ik in een links klimaat zat en daarom betrokken raakte bij een Molukse organisatie, maar het was een meer algemeen tendens wat voor mij in die richting uitliep. Die vanzelfsprekendheid om mij in te zetten voor de Molukse gemeenschap zat er dus niet per se in, maar ik denk dat het meer te maken heeft gehad met engagement en ideologie. Dat was in die tijd anders dan tegenwoordig.

Dat betekent dat ik eigenlijk begon als participant binnen Gerakan Pattimura, en als lid ben ik mij gaan oriënteren op Indonesië en Molukkers in Nederland. Dat laatste eigenlijk niet eens oriënteren, maar ik was gewoon deel van de beweging. Aan het einde van mijn studie heb ik mijn scriptie geschreven over Molukse drugsgebruikers en drugshulpverlening, omdat mijn vrienden betrokken waren bij de hulpverlening. Achteraf gezien kan je dus zeggen dat mijn betrokkenheid bij de Molukse gemeenschap via de Gerakan Pattimura en de vriendschappen die ik sloot, toen een onderdeel werd van het begin van mijn wetenschappelijke carrière. Mijn deelname aan Gerakan Pattimura, mijn netwerk toentertijd en mijn betrokkenheid bij mensenrechtenorganisaties als het gaat om Indonesië, dat heeft de push van mijn carrière gegeven. Mijn carrière is een soort vervolg op – en werd gevoed door – mijn actieve betrokkenheid.

U heeft veel waardevolle dekoloniale en sociale studies geleid en uw nog te ontsluiten archieven bij Museum Maluku staan eveneens vol met interessante notities en belangrijke kennis over en voor de Moluks-Nederlandse gemeenschap. Ondanks dat het als onderzoeker belangrijk is om objectief te blijven, kan ik mij voorstellen dat door uw onderdompeling in de Molukse cultuur – in zowel Nederland als op de Molukken – uw opvattingen, idealen of redenen voor verder onderzoek beïnvloed zijn geweest door uw affiniteit met de Molukse cultuur. In hoeverre denkt u dat uw groei als academicus beïnvloed is of samenvalt met de ontwikkeling van de Molukse gemeenschap in Nederland, of zelfs het dekolonisatieproces van de gemeenschap? Ziet u bijvoorbeeld verschillen in uw werken als relatief beginnend onderzoeker zoals “Uit de Schaduw (1989),” en uw vrij recente artikel over de Moluks-Nederlandse connectie met het moederland (2019)?

Eigenlijk is de vraag hier; “In hoeverre ben je ‘objectief’ of in ieder geval niet bevooroordeeld?” Wat vervolgens op twee manieren bekeken moet worden. Ten eerste; “Ben je ‘objectief’ als het gaat om de positie van Molukkers in Nederland?” En ten tweede; “In hoeverre ben je ‘objectief’ als je over de Molukse geschiedenis schrijft zonder dat je alles vanuit je oude Gerakan Pattimura bril interpreteert?” Ik denk dat ik me heel bewust van die vraag ben geweest waardoor ik bij elke bevraging of analyse bij wijze van spreken mijzelf in de spiegel aankijk en vraag of mijn empathie voor Molukkers een rol speelt in mijn analyse. Doordat ik constant met deze vraag bezig ben geweest, denk ik dat ik voldoende kritisch ben geweest in mijn carrière en zodoende ‘objectief’ ben gebleven in mijn analyses, maar dat kunnen anderen beter beantwoorden dan ik. Veel zelfreflectie zorgt er in dit geval voor dat je zo ‘objectief’ mogelijk kan blijven.

Daarnaast heeft die betrokkenheid ook een voordeel. Het feit dat ik actief betrokken was zorgde ervoor dat er deuren geopend werden tijdens bijvoorbeeld het onderzoek voor mijn proefschrift – waar ik met verschillende Molukkers met diverse politieke en ideologische standpunten sprak. Ondanks dat ik de Molukse gemeenschap binnen was gekomen via Gerakan Pattimura, met haar eigen politieke opvattingen, was ik voor mijn gesprekspartners een Nederlander die bereid was om samen te werken en opener was dan anderen.

Wat ik verder heel belangrijk vind in onderzoek, is te laten zien dat mensen agency hebben, dat mensen zelf kracht hebben. Ik denk dat het heel negatief is om alleen in het slachtofferschap te gaan zitten. Eerlijk gezegd vind ik dat ‘70 jaar Molukkers in Nederland’ te veel gedomineerd is door slachtofferschap. Je kunt denk ik vanuit het benoemen van de kracht van een gemeenschap ook laten zien waartegen zij hebben moeten vechten en daarmee de negatieve kant van het Nederlandse beleid tonen. Dat is misschien dezelfde intentie als waarom ik toentertijd lid ben geworden van Gerakan Pattimura, de kracht bij mensen zelf zoeken.

In 2006 schreef u samen met historicus Henk Smeets een van de standaardwerken over Molukkers in Nederland; “In Nederland Gebleven.” Terugkijkend op jullie schrijf- en onderzoeksprocessen en het uitgebreide werk wat daaruit voortvloeide, zijn er volgens u bepaalde ontwikkelingen of evenementen in de afgelopen 16 jaar geweest die nu absoluut toegevoegd zouden moeten worden aan een standaardwerk over Molukkers in Nederland zoals “In Nederland Gebleven”?

Het boek viel toentertijd onder verantwoordelijkheid van het Moluks Historisch Museum. Het onderzoeksproces wat daaraan voorafging was een proces waar veel jonge Molukse onderzoekers aan hebben bijgedragen. Daar zijn een aantal deelprojecten uit gekomen, waaruit het materiaal is meegenomen in “In Nederland Gebleven.” Het is dus belangrijk om te vermelden dat het overzichtswerk op de schouders staat van meerdere Molukse onderzoekers.

In 2006 hebben wij een redelijk volledige weergave van de geschiedenis en stand van zaken beschreven. In die zestien jaar die we nu verder zijn, zijn er dingen gebeurd die nu eigenlijk moeten worden toegevoegd. We hebben nu een uitgever gevonden die het interessant vindt om het boek opnieuw uit te geven en we moeten die zestien jaar erbij schrijven. Zo is er een nieuwe generatie aan het front gekomen die op andere manieren tegen bepaalde dingen aankijkt. Die generatiewisseling moet een duidelijk gezicht krijgen.

Wat ook verder moet worden beschreven is hoe de transnationale relaties zich hebben ontwikkeld. Zo wordt er veel meer op gelijke basis samengewerkt, in de zin dat de mensen op de Molukken veel mondiger zijn geworden en zich niet meer zomaar laten beïnvloeden door Molukkers uit Nederland. Zij stellen meer eisen en zijn daarnaast natuurlijk ook niet achtergebleven.

Ziet u dat ook als een vorm van agency?

Dat is zeker een vorm van agency. De ontwikkelingen van Molukkers in Nederland en op de Molukken hebben een eigen dynamiek en drijven eigenlijk een beetje uit elkaar. Met name op het vlak van politieke inzichten en onderlinge relaties. Als we kijken naar de slogan van de herdenking van 65 Molukkers in Nederland, dan was dat “Van Ver Gekomen.” Daar kun je uithalen dat werd benadrukt van hoever men was gekomen en dat men daar trots op was, zonder dat daarmee ontkent werd dat er dingen fout zijn gegaan, dat men zich belazerd voelde etc. Het ademde zoiets uit als ‘tegen de stroom in is dit bereikt’. Als je daarnaast kijkt naar de teneur van de herdenking van het afgelopen jaar – 2021, 70 jaar Molukkers in Nederland – dan staat ‘slachtofferschap’, ‘bedrog’, ‘excuses’ etc. centraal, daar zit veel minder kracht in. Het is een heel andere framing dan vijf jaar eerder.

Interessant is de vraag waarom dat zo gaat? Ik denk dat dat onder andere te maken heeft met maatschappelijke discussies. Die gaan over het slavernijverleden; Black Lives Matter en het opkomen voor je recht. Dit opkomen voor je recht kan ook op twee manieren. Onder het mom van; “Ik sta hier en wil erkend worden. Kijk wat ik allemaal al bereikt heb.” Daarnaast kan je zeggen; “Het enige wat jullie gedaan hebben is mij belazeren.” Dat zijn mechanismen die naar mijn mening meespelen. Het gevolg is dat men uit het oog verliest wat de eerste generatie allemaal gedaan heeft. Ik heb dat ook geschreven in een recensie van de televisie serie “Molukkers in Nederland” van Coen Verbraak. Daarin zagen we bijvoorbeeld niet de kracht van de gemeenschap. Een andere factor is denk ik de pandemie; iedereen zit in zijn eigen bubbel en met daarnaast social media die aan alles een andere dynamiek geeft.

Wat er over die zestien jaar geschreven moeten worden heeft ook te maken met dingen als identiteitsontwikkeling, de herdefinitie van de Molukse wijken en de veranderende transnationale relaties. Dat totaalpakket aan elementen is belangrijk om toe te voegen en door te trekken, omdat de tijd niet stil heeft gestaan.

Bent u ook van plan om in de tweede editie van “In Nederland Gebleven” ook weer jonge Molukse onderzoekers en hun studies te raadplegen of bij het proces te betrekken?

Er moet dus een hoofdstuk geschreven worden over die laatste zestien jaar. Om de continuïteit van het boek qua toonzetting te waarborgen zal ik dat doen. Maar het is onder andere gebaseerd op wat ik heb gezien en geobserveerd in samenwerking met jonge Molukse onderzoekers. Ik kan dit ook alleen maar schrijven omdat ik veel contact heb gehad met de gemeenschap.

In de panels bij mijn afscheid heb ik geprobeerd om een weerslag te geven van de mensen waarmee ik werk en gewerkt heb. Het zijn mensen uit verschillende hoeken en niet alleen met een wetenschappelijke achtergrond. Wat van mij ook een soort statement was om te laten zien dat ik een wetenschapper ben geworden uit activistische achtergrond. Don’t forget to connect.

Uw onderzoeksveld focust zich niet slechts op de Molukse eilanden maar beslaat in ieder geval de hele Indonesische archipel. Zo bent u sinds 2003 als projectcoördinator betrokken bij het “Recording the Future” project, geïnitieerd door het KITLV in samenwerking met LIPI en Offstream Films. Het hoofddoel van dit project is om een audiovisueel archief over het dagelijkse leven in Indonesië te creëren. Deze innovatieve en mogelijk onconventionele manier van onderzoeken brengen een vernieuwende, creatieve laag aan het concept onderzoeken binnen veel Westerse Sociale en Geesteswetenschappelijke disciplines. Hoe staat u tegenover onconventionele onderzoeksmethoden (voor de Westerse academische samenleving) en in hoeverre denkt u dat zulke methoden een plek kunnen claimen binnen de contouren van de Molukse cultuur en samenleving als onderzoeksobject?

Toen we het project begonnen waren mensen of voor of hartstikke tegen. Naarmate we langer doorgingen werden mensen positiever omdat we een archief van audiovisueel materiaal creëerden en mensen er de waarde ervan gingen inzien. Ik denk dat dit ook zeker mogelijk is qua onderzoek als het gaat om Molukkers. In feite is het “Verloren Banden” project van Jeftha Pattikawa een goed voorbeeld. Er zijn ongetwijfeld veel homevideos door Molukkers gemaakt tijdens begrafenissen, bruiloften en feesten. Het gebruiken van die found footage zou daarom een manier kunnen zijn om te kijken hoe bepaalde ontwikkelingen hebben plaatsgevonden.

Als je hebt over onconventionele onderzoeksmethoden zou je bijvoorbeeld kunnen nadenken over het houden van een serie interviews met jongeren en vervolgens vijf jaar later opnieuw houden met jongeren uit dezelfde leeftijdscategorie. Dat zegt iets over die temperatuur van de samenleving. Dit soort materiaal kun je plannen richting toekomst, maar je zou ook in de geschiedenis kunnen kijken mits je goed nadenkt over welke bronnen je gebruikt. Want er is best veel materiaal wat door Molukkers gemaakt is.

Er wordt binnen de Molukse gemeenschap ook gekeken naar verschillende manieren van kennisoverdracht. Bijvoorbeeld door middel van oral history. Hoe ziet u dat naast/tegenover/samen met Westerse academische historiografie?

Je hebt een verschil tussen oral history en orale tradities. Orale tradities zijn de oorsprongsverhalen van je clan/dorp/familie. Bij Oral history gaat het om bijvoorbeeld het interviewen van eerste generatie Molukse veteranen die over hun ervaringen in de periode ’45-’49 kunnen getuigen. Zij zijn er bijna niet meer. Een ander voorbeeld is het interviewen van de tweede generatie over wat zij meemaakten in de woonoorden. Die orale traditie kan heel interessant zijn als historische bron die heel veel zegt over de geschiedenis van een clan/dorp/familie. Tegenover die orale tradities moet je dan wel net zo kritisch staan ten opzichte van elke andere bron.

Het is belangrijk om je te realiseren dat zodra deze verhalen naar Nederland komen ze anders worden verteld. Dit omdat de vertellers hier anders geschoold zijn en anders hebben leren luisteren. Dat maakt het boeiend als historische bron, maar nogmaals je moet het ook kritisch beschouwen.

Mijn laatste vraag borduurt tot op zekere hoogte voort op de vorige vragen, in de zin dat het zich richt op de toekomst van de Molukse gemeenschap, (wetenschappelijk) onderzoek en het voortgaan op uw ervaringen. Bij Museum Maluku wordt er constant gemanoeuvreerd tussen het innemen van dekoloniale standpunten en het nadenken over het dekoloniseringsproces van de Molukse gemeenschap aan de ene kant, en het moeten werken binnen de structuren van een kapitalistische samenleving aan de andere kant. Hoe ziet u in de toekomst de rol van Museum Maluku voor u – samenwerkend met jonge Molukse onderzoekers (of met een affiniteit voor de Molukse cultuur) – in de educatie over de Molukse gemeenschap aan de gehele Nederlandse samenleving? Zijn er naar uw mening, onderbelichte onderwerpen die al langere tijd meer aandacht verdienen, of juist pas aan het licht zijn gekomen en nieuwe inzichten kunnen bieden?

Het spanningsveld waar je op manoeuvreert kan je ombouwen naar een soort kracht, of agency. Wat je bijvoorbeeld ziet gebeuren naar aanleiding van het grote onderzoek naar het Nederlandse geweld in Indonesië in de periode ’45-’49, is dat er een zwart-wit positie is ingenomen. Sommige mensen zeggen dat als je zegt dat er geweld is gebruikt, je ook zegt dat alle veteranen oorlogsmisdadigers zijn. Wat niet klopt. Het is belangrijk oog te hebben voor de nuance en niet in de verdediging te schieten vanwege je familiegeschiedenis. Als je dat doet dan blijf je steken in een framing van geschiedenis waar je niet uitkomt. Als je daarentegen figuurlijk het debat aangaat met je eigen geschiedenis, je eigen voorouders, hoe zij hun keuzes maakten, of dat überhaupt keuzes waren en binnen welke context deze gemaakt werden, dan leert je dat iets over koloniale verhoudingen en over hoe je eigen mindset gekoloniseerd geweest kan zijn. Wat ook helemaal geen probleem is, want dat was iedereen. Door daarvan te leren kan je daar misschien wel uitkomen.

Het heeft alles te maken met mijn antwoord op de tweede vraag: zelfreflectie is the way out. Waar ligt mijn bias? Waarom denk ik dit? Je bias als Molukker kan bijvoorbeeld liggen bij het feit dat je (over)grootvader KNIL militair was en je niet wilt horen dat daar iets fout is gegaan. Als je weet dat dat je bias is kan je ervoor open staan dat er wel dingen fout zijn gegaan, zonder dat je opa daar de schuldige van is. Dan kan je vervolgens de stap maken naar het dekoloniseren van je eigen mindset. Juist dat spanningsveld waar je op manoeuvreert en waar kritische zelfreflectie bij hoort zorgt ervoor dat je de volgende stap kan maken.

Daar is voor Museum Maluku op een heel specifieke manier een rol weggelegd. Namelijk om die discussie en dat gesprek over die geschiedenis met haar eigen achterban aan te gaan. In de jaren ’70 was er een linkse beweging die vraagtekens ging zetten bij de RMS. Dat was een groep jongeren die ging bepaalde boeken gingen lezen en in debat gingen met hun eigen geschiedenis. Door deze discussie met hun eigen geschiedenis konden ze reflecteren op hun eigen huidige standpunten tegenover de ontwikkelingen. Niet om het met terugwerkende kracht af te keuren, maar om te begrijpen waarom deze ontwikkelingen plaatsvonden. Zelfreflectie begint daarom bij vragen stellen aan en over jezelf, maar ook vragen stellen aan een ander en dus open staan om te luisteren naar wat anderen te vertellen hebben.

Tijdens mijn laatste reis naar Maluku bedacht ik me dat ik aan mensen op de Molukken nooit de vraag heb gesteld wat de Indonesische Revolusi in hun collective memory betekent? Wat leeft daarover op de Molukken? Dat zijn hele belangrijke vragen om de mindset van de mensen te begrijpen, zodat je ook de relatie met Jakarta kan begrijpen. Op het moment dat je dat daar vraagt zegt men; “De Revolusi dat was toch op Java en niet hier, onze geschiedenis was heel anders.” En dan hebben ze het niet eens over de RMS. Dan zie je opeens waar andere biases in onderzoeken en geschiedschrijving liggen, daar moet je rekening mee houden, de ervaring op de Molukken was anders dan elders in de periode ’45-‘49. Dit zijn discussies waar het Museum een belangrijke rol kan spelen. Ook door vragen te stellen aan mensen buiten de eigen bubbel, die kunnen helpen de vragen te formuleren. Op de lange termijn kan het Museum dan ook een rol spelen in educatie. Want als je niet eerst in discussie gaat met je eigen geschiedenis is dat nog niet mogelijk.

Met het vinden van nieuwe inzichten, waar jij naar vraagt, wordt eigenlijk gesuggereerd dat met het opvullen van lege plekken het verhaal afgesloten is. In werkelijkheid creëer je bij elk nieuw inzicht ergens anders weer lege plekken, omdat daar weer andere dingen zijn die we niet begrijpen. Dat is de dynamiek waarin je steeds moet blijven werken.

Afscheidslezing prof.dr. Fridus Steijlen, hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam, leerstoel bij Museum Maluku

Afscheidslezing prof.dr. Fridus Steijlen

Lees meer


Vodcast: Molukse jongeren in de 90s, Museum Maluku

vodcast

Heb jij de vodcast: Molukse jongeren in de 90’s al gezien?

Lees meer

Lees verder

Afscheidslezing Prof. Dr. Fridus Steijlen

Afscheidslezing prof.dr. Fridus Steijlen

GESCHREVEN DOOR REDACTIE MHM OP 9 . GEPOST IN NIEUWS

“Maar nu eerst met pensioen.” Met deze woorden eindige prof.dr. Fridus Steijlen zijn afscheidslezing afgelopen donderdag 7 juli 2022. De lezing getiteld: Over barricades gesproken: Activisten, wetenschappers en bijstanders, sloot een goed gevuld programma af bestaande uit drie panelgesprekken.

Panelgesprekken 

De panelgesprekken focusten ieder op een andere invalshoek van het thema; Wetenschap en engagement: uitdaging en spanning. Een thema wat op zichzelf de rijke carrière van Steijlen beschrijft en werd geuit in de vormen van zijn benoeming tot eerste hoogleraar Molukse Migratie en Cultuur aan de Vrije Universiteit Amsterdam, een 25-jarige verbintenis met het KITLV en de positie als leerstoel bij Museum Maluku. De subthema’s van de panelgesprekken tekenden de persoonlijke en professionele karaktereigenschappen van Steijlen en lieten bovendien zien dat deze vaak door elkaar heen liepen.

Terugkerende termen in de gesprekken en daaropvolgende discussies waren dan ook betrokkenheid, zelfreflectie en agency. Steijlen’s wetenschappelijke loopbaan begon als gevolg van en werd gevoed door zijn betrokkenheid bij de Molukse gemeenschap in Nederland en zijn bewustwording van de gemeenschappelijke geschiedenis tussen de Molukkers en Nederlanders. Ondanks dat deze betrokkenheid je kritische blik als onderzoeker mogelijk kan ondermijnen, stelde Steijlen dat het eveneens deuren kan openen vanwege een open houding en een bereidheid om samen te werken. Inzichtelijke opmerkingen als “afstand nemen van oordelen,” het “luisteren naar en open staan voor verhalen” en “vanuit jezelf onderzoek blijven doen” waren derhalve belangrijke lessen om te trekken uit de afscheidslezing van de kersverse gepensioneerde onderzoeker. Diezelfde betrokkenheid werd daarom ook weerspiegeld in de verschillende leden van de panels die volgens Steijlen “een vertegenwoordiging zijn van mijn habitat.”

Zelfreflectie

Zelfreflectie kwam daarnaast in de discussies onder meer naar voren in hoe de betrokkenheid van een onderzoeker desalniettemin gewaarborgd moet en kan worden. Zo blijft er een ongelijke verdeling van de macht als het gaat om de vraag wat er onderzocht mag worden. Ook al is activisme hierin vaak een initiator, de kloof tussen activisme en wetenschap blijft aanwezig doordat de eerste als te emotioneel wordt beschouwd. Daarnaast ontstond de vraag in hoeverre neutraliteit gewenst is voor een onderzoeker ten opzichte van het onderzoeksobject. Zelfreflectie is volgens Steijlen een absolute voorwaarde om onderzoek te doen. Het bevragen van je eigen persoonlijke bias is daar eveneens een onderdeel van. Door jezelf als onderzoeker af te vragen waar jouw persoonlijke bias ligt, leer je iets over koloniale verhoudingen en hoe je eigen mindset gekoloniseerd kan zijn. Een belangrijkste stap in ieders individuele dekolonisatieproces.

Het creëren van agency

Het dekolonisatieproces is daarnaast ook gelinkt aan de term agency; de eigen kracht van een gemeenschap waar Steijlen in zijn onderzoek geregeld naar opzoek gaat. Voor de Molukse samenleving in Nederland stelt de emeritus hoogleraar “dat je vanuit het benoemen van de kracht van de gemeenschap kunt laten zien waartegen zij hebben moeten vechten, en daarmee tegelijkertijd de negatieve kant van het Nederlandse beleid kan tonen.” In de paneldiscussies kwam agency daarnaast aan bod in de verschillende manieren waarop activisme tot uiting komt en ingezet kan worden. De Molukse gemeenschap creëert haar agency door in hun activisme door de jaren heen, maar zeker ook tegenwoordig in hun eigen kracht te staan.

Bapak Fridus, zoals directeur Henry Timisela prof.dr. Steijlen noemde in zijn speech, vertelde hoe hij als gevolg van zijn betrokkenheid en strijd voor agency door menig Molukker beschouwd werd als witte Molukker en hoe ongemakkelijk hem dit maakte door de privileges die hem hielpen in zijn werkzaamheden voor de Molukse gemeenschap. Precies deze zelfreflectie en kennis van eigen privileges, vooroordelen, maar ook kracht, zijn elementen die wij als Museum Maluku en onze visie op het dekolonisatieproces enorm belangrijk vinden. Deze termen die daarom tijdens het gehele afscheidsprogramma naar boven dreven, kunnen wij alleen maar als waardevolle lessen meenemen in onze toekomstige plannen. Prof.dr./Bapak Fridus Steijlen, dankjewel voor je betrokkenheid en kennis voor de Molukse gemeenschap. Jouw belangrijke stem in het dekolonisatiedebat zullen veel jonge onderzoekers inspireren om op je werk voort te borduren.

VODCAST: MOLUKSE JONGEREN IN DE 90’S

Lees meer


NU TE ZIEN: ONS LAND

Een tentoonstelling over de Nederlandse koloniale geschiedenis in de Oost en hoe die nog altijd doorwerkt.

Lees meer