GESCHREVEN DOOR HENRY TIMISELA OP 29 FEBRUARI 2024. GEPOST IN NIEUWS

Een inspirerende ontmoeting vond plaats bij Museum Maluku, waar een diverse groep van Molukse kunstenaars, historici, wetenschappers en vertegenwoordigers uit Ambon en Jakarta samenkwamen. Onder de aanwezigen bevonden zich bekende namen zoals dr. Tamara Soukotta, Yopi Abraham, Hatutamelen (James Noya), Wim Manuhutu, Anis de Fretes, Ebed Litaay en Huib Akihary. Uit Maluku: Mevie Mailoa (staflid van Museum Siwa Lima), Decky Tanasale (dorpshoofd van Leinitu en secretaris van Kantor Latupati, het overlegorgaan van adat-oudsten in Maluku) en het toegewijde research team bestaande uit Agung Sumarwan, Diana Trisnawati Yudhistira en Gharisa Nur Alam.

Foto’s: Gharisa Nur Alam

Het gesprek, dat voortkwam uit een eerder georganiseerde ontmoeting tussen Museum Maluku (Den Haag), Museum Siwalima (Ambon) en de Dienst Onderwijs en Cultuur van de Molukken (Ambon), richtte zich op verschillende aspecten. Onder andere stond het onderzoek naar de verzetsstrijder Thomas Matulessy, alias Pattimura, centraal. Hier benadrukte men het belang van zowel Molukse als Nederlandse bronnen voor een volledig begrip van de geschiedenis in de Molukken, waarmee de noodzaak van dekolonisatie van denkwijzen werd onderstreept.

Een ander onderwerp van gesprek was de samenwerking tussen het team en Museum Maluku om de kennisoverdracht over Molukse adat-rituelen te bevorderen. Dit gesprek bracht kunst, wetenschap, historie en traditionele Molukse kennis samen, waardoor de banden met Maluku verder werden versterkt. Het was een verrijkende ervaring die de wederzijdse betrokkenheid tussen de Molukse gemeenschappen in Nederland en de Molukken zelf versterkte, en belooft veel goeds voor toekomstige samenwerkingsverbanden.

Henry Timisela

Het is met groot enthousiasme dat ik mijn ervaringen en bevindingen deel van mijn recente werkbezoek aan de prachtige Molukken, dat plaatsvond van 20 augustus tot en met 31 augustus 2023. Als directeur van Museum Maluku was deze reis van onschatbare waarde voor het verwezenlijken van onze visie en beleidsdoelen voor de nabije toekomt. Deze reis bracht ons niet alleen in contact met de rijke cultuur en geschiedenis van de Molukken, maar versterkte ook onze banden met belangrijke partners en opende de deur naar nieuwe samenwerkingen die de toekomst van ons museum zullen vormgeven. 

Doelstellingen van de reis

Voorafgaand aan de reis hadden we duidelijke doelen gesteld die gericht waren op het vergroten van ons netwerk, het versterken van samenwerkingen en het verdiepen van onze kennis over de Molukken. Hier volgen de belangrijkste doelen: 

• Netwerkvergroting in het internationale Molukse veld 
  Een van onze voornaamste doelen was het vergroten van ons netwerk binnen het internationale Molukse veld. We wilden contact maken met Molukse onderzoekers, erfgoedprofessionals, wetenschappers en grassroots-organisaties om ons werk te verrijken en te verdiepen. Dit doel hebben we met succes behaald.
  
• Versterken van de samenwerking met Museum Siwa Lima
  Een ander belangrijk doel was het verstevigen van onze samenwerking met Museum Siwa Lima, het provinciaal museum van de Molukken. We geloven sterk in het delen van museale kennis, conserveringsexpertise en het tentoonstellen van Molukse tradities. Dit doel is meer dan geslaagd en is per 17 september jl bekrachtigd met een gezamenlijke intentie-overeenkomst tot verdere samenwerking, waarbij ook het Drents Museum te Assen en Heka Leka Global betrokken zijn.
  
• Kennis over de Molukken verdiepen
  Tijdens onze reis wilden we inzicht krijgen in de hernieuwde structuur tot verkiezing van dorpshoofden (upu latu/ina latu) en de inheemse cultuur van de Molukken. Deze kennis is essentieel om ons beleid met betrekking tot inheemse Molukse cultuur verder uit te werken. We hebben uitgebreid gesproken met verschillende dorpshoofden uit West-Seram en Ambon eiland om ons begrip te verdiepen.
  
• Belangrijke ontmoetingen en nieuwe contacten
  Onze reis heeft geleid tot waardevolle ontmoetingen met sleutelfiguren binnen de Molukse gemeenschap, zowel in Indonesië als op de Molukken. Enkele belangrijke contacten die we aan ons netwerk hebben kunnen toevoegen, zijn onder andere Ibu dr. Ir. Insun Sangaji, hoofd Onderwijs en Cultuur van Maluku, Ibu prof. Dr. Hermien Soselisa, hoogleraar aan de Pattimura Universiteit, en Bpk drs. Darwin Lawalata, directeur van Museum Siwa Lima.
  
• Uitwisseling met studenten en gemeenschap
  Een ander hoogtepunt van de reis was de interactie met studenten en de lokale gemeenschappen. Na mijn presentatie over Museum Maluku aan de Pattimura Universiteit werden er vele vragen gesteld, voornamelijk gericht op het leven van Molukkers in Nederland. 
  
• Samenwerking en internationale uitwisseling
  Onze reis heeft bijgedragen aan het versterken van deze samenwerking en heeft deuren geopend voor verdere uitwisseling en begrip tussen beide landen. Hiermee voldoet Museum Maluku als Nederlandse erfgoedinstelling ook aan het Internationaal Cultuurbeleid (ICB) zoals geformuleerd door het Ministerie van OCW. 

Een nieuw pad

Het recente werkbezoek aan de Molukken heeft niet alleen mijn reisdoelen overtroffen, maar het heeft ook een cruciaal punt bevestigd dat van vitaal belang is voor Museum Maluku. De nadruk op internationale samenwerking en erfgoeddeling is niet slechts een wenselijke ambitie; het is een werkwijze die onze positie als erfgoedinstelling aanzienlijk heeft versterkt. Juist in Nederland, waar de museumdefinitie benadrukt dat samenwerking met gemeenschappen essentieel is, hebben we een mijlpaal bereikt die niet lichtzinnig mag worden opgevat. 

Onze betrokkenheid bij het internationale seminar ‘Malukuness from various perspectives’ aan de Pattimura Universiteit heeft ons in staat gesteld om niet alleen de grenzen van onze kennis te verleggen, maar ook om actief bij te dragen aan het wereldwijde discours over Molukse identiteit en erfgoed. Door te luisteren naar een breed scala aan sprekers en onderzoekers, zowel met als zonder een Molukse achtergrond, hebben we onze eigen perspectieven verrijkt en zijn we in staat geweest om een inclusievere benadering te omarmen bij het presenteren van Molukse geschiedenis en cultuur in ons museum. 

Molukse musea verbonden

Het is van onschatbare waarde geweest om onze relaties met Museum Siwa Lima te versterken, en het is vermeldenswaardig dat dit officiële werkbezoek de eerste keer was in de 35-jarige geschiedenis van Museum Maluku. Onze samenwerking met dit vooraanstaande Molukse museum zal niet alleen bijdragen aan de verrijking van onze kennis op het gebied van tentoonstellen en conserveren, maar het zal ook een krachtig voorbeeld zijn van hoe erfgoedinstellingen wereldwijd moeten samenwerken om de rijke geschiedenis van gemeenschappen te behouden en te delen. 

In een tijd waarin de wereld steeds meer verbonden is, is het essentieel dat musea en erfgoedinstellingen zich bewust zijn van hun rol in het behouden en delen van cultureel erfgoed, niet alleen binnen hun nationale grenzen maar ook daarbuiten. Deze reis naar de Molukken heeft ons gesterkt in het besef dat Museum Maluku niet slechts een fysieke locatie is, maar een brug tussen verschillende culturen en gemeenschappen, en een platform voor het delen van de Molukse geschiedenis, kunst en tradities op wereldniveau. 

Dit werkbezoek heeft niet alleen onze doelen verwezenlijkt, maar heeft onze visie voor de toekomst van Museum Maluku verder gevoed. We zijn vastbesloten om onze missie voort te zetten, en we kijken ernaar uit om met onze nieuwe internationale partners samen te werken om de rijke Molukse cultuur en geschiedenis levend te houden voor de komende generaties, zowel in Nederland als wereldwijd. 
 
Met grote dankbaarheid voor jullie steun en enthousiasme! 

Henry Timisela 
Directeur Museum Maluku 

Totaal Moluks start officieel omvangrijk taalproject

Lees meer

Museumnacht Den Haag 2023

Lees meer

Met de zomervakantie voor de deur is het een mooi moment om de balans op te maken en te reflecteren op de afgelopen maanden. We hebben als museum enorme stappen gezet en ik ben trots om als directeur te mogen terugkijken op een periode vol vooruitgang. 

Allereerst wil ik mijn oprechte dank uitspreken aan iedereen die het Museum financieel heeft gesteund door middel van donaties. Jullie genereuze bijdragen hebben ons in staat gesteld om belangrijke projecten te realiseren en ons erfgoed te behouden voor toekomstige generaties. Daarnaast ben ik dankbaar voor de donaties in de vorm van hulp, vrijwilligerswerk en andere diensten die we hebben ontvangen. Jullie betrokkenheid en inzet zijn van onschatbare waarde en versterken de band tussen het museum en de gemeenschap. 

Hulp en vrijwilligerswerk – de kracht van gemeenschapsbetrokkenheid

Een groot deel van onze inspanningen is de afgelopen maanden gericht geweest op het in kaart brengen van onze museumcollectie. Ons doel is om dit erfgoed volledig te documenteren en op die manier de toegankelijkheid ervan te verbeteren. Het herinventariseren en herwaarderen van de collectie vormt dan ook onze voornaamste taak voor de komende periode. Ik ben verheugd te kunnen mededelen dat onze museumcollectie momenteel een plek heeft gevonden in het gemeentelijk museumdepot in Rotterdam. Ons toegewijde team van medewerkers en vrijwilligers werkt hier met passie aan de verdere ontwikkeling van de collectie. 

Naast deze interne inspanningen hebben we met veel plezier diverse publieksprogramma’s georganiseerd in Museum Sophiahof. We hebben onder andere genoten van lezingen door Erno Pickee over de graphic novel ‘Molo Uku‘ en muzikale optredens van Nicky Manuputty en Tasilo Pieck. Daarnaast hebben we onze eigen collectie eens goed onder de loep genomen met de tentoonstelling ‘Afgestoft’ en hebben we bijzondere aandacht besteed aan het project ‘Wyldemerck‘ – een gezamenlijke zoektocht naar barakken in de bossen. Het is een waar genoegen geweest om deze diverse evenementen te organiseren en te zien hoe ze mensen samenbrengen en het bewustzijn vergroten over onze geschiedenis en cultuur. 

Vooruitkijken met uitdagingen – Het Museumregister en publieke presentaties

Als directeur sta ik voor de mooie uitdagingen die ons in de komende periode te wachten staan. We hebben onszelf als doel gesteld om toe te treden tot het Museumregister, waardoor we de erkenning krijgen die ons werk verdient. Bovendien streven we ernaar om onze museumcollectie weer volledig aan het publiek te presenteren, zowel digitaal als in real life. Dit zal ons in staat stellen om nog meer mensen te bereiken en ons verhaal te delen met een breder publiek.

Komende evenementen

Terwijl we terugblikken op de afgelopen maanden, kijken we ook vol enthousiasme naar de toekomst. Op 16 augustus 2023 bieden we het programma ‘Vrijheid in perspectief‘ aan, in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum. Hierbij willen we niet alleen stilstaan bij de Japanse capitulatie die jaarlijks wordt herdacht, maar ook aandacht geven aan andere perspectieven op vrijheid. Op 29 september 2023 organiseren we een programma in samenwerking met het instituut Beeld & Geluid, waarbij we de rol van Molukkers in hun database onderzoeken en de waarde van Moluks audiovisueel materiaal in onze museumcollectie belichten. En op 29 oktober 2023 staat een nieuwe editie van de Molukse Dialogen gepland, waarbij we wederom de dialoog en verbinding tussen verschillende generaties en gemeenschappen willen stimuleren. 

Op naar een dynamische toekomst

Met al deze plannen en projecten voor de boeg is er nog genoeg te doen. Maar voordat we ons weer volledig inzetten voor de toekomst, wil ik iedereen een welverdiende en ontspannen zomervakantie toewensen. Het is dankzij jullie steun en betrokkenheid dat we zo ver zijn gekomen, en ik kijk ernaar uit om samen met jullie de volgende hoofdstukken van Museum Maluku te schrijven. 

Met warme groet, 

Directeur
Henry Timisela 

Lees meer

Dit jaaroverzicht met headlines begin ik met het weer. Alhoewel we in december leven en het winters zou moeten zijn, lijkt het aardig herfstachtig als ik zo vanuit mijn kantoor uitkijk over de Haagse Sophialaan. De bladeren zijn nog aan de bomen en kleuren mijn kamer door het zonlicht bruin. In die kamer zie ik archiefdozen, boeken uit onze museumcollectie, hutkoffers en een aantal kunstwerken. En dit is precies het werk waar Museum Maluku om draait.

Headlines van 2022

In het afgelopen jaar hebben we namelijk een aantal hoofdlijnen gedefinieerd, te weten collectiebeheer, een kenniscentrum zijn, vervullen van educatieve functie en een platform bieden voor kunstenaars met een Molukse affiniteit. En die museumcollectie zal de komende periode de hoofdrol spelen. Daarover later meer.

Highlights van 2022

Nu te zien: ONS LAND

Lees meer

Vodcast: Molukse jongeren in de 90’s

Bekijk ‘m hier

In voorbereiding op het gesprek met minister–president Rutte kreeg ik al veel vragen. ‘Hoe zit dat nou, met de persoonlijke uitnodiging? Je bent toch museumdirecteur?’ En: ‘Wat ga je eigenlijk zeggen over de eerste generatie Molukkers die arriveerde in 1951?’ In de uitnodiging stond dat de overheid zich wilde bezinnen op de behandeling van die generatie na aankomst. Aan tafel werd al gauw duidelijk dat de context van aankomst breder getrokken moest worden.

Column gaat verder onder de foto.

Open en geïnteresseerd

Lees meer