Museum Maluku nodigt je van harte uit voor de finissage van de indrukwekkende expositie ‘Uitgepakt – Van kist naar kast’. Op donderdag 8 februari 2024 sluiten we de expositie feestelijk af met een boeiend programma en een speciale avondopenstelling van het museum.
Een bijzonder stuk historie Met ‘Uitgepakt – Van kist naar kast’ duik je in de geschiedenis van de Molukse gemeenschappen in Nederland. Deze unieke expositie werpt een licht op de aankomst van Molukkers in 1951 en hun vroege jaren in barakkenkampen. Een nagebouwde barakkamer toont authentiek meubilair, huishoudelijke artikelen en persoonlijke bezittingen uit de beginjaren, en biedt een indringende blik op de beperkte leefruimte. Aan de hand van een installatie met originele koffers en legerkisten, het audioproject ‘Currents’ van kunstenaar en onderzoeker Finn Maätita en meer dan 200 objecten uit de museumcollectie ontdek je het verhaal van saamhorigheid, doorzettingsvermogen, gemeenschapszin, veerkracht en verzet binnen de Molukse gemeenschap in die tijd.
Programma Directeur Henry Timisela opent de avond met een hartelijk welkomstwoord. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan de inventarisatie en beoordeling van de gehele museumcollectie, waarover conservator Huib Akihary een update zal geven. Na het programma heb je de gelegenheid om ‘Uitgepakt – Van kist naar kast’ te bezoeken tijdens de speciale avondopenstelling. Verwacht spoken word, livemuziek, en de kans om elkaar weer te ontmoeten.
2023 was een jaar van keihard werken aan het behoud en beheer van de collecties van Museum Maluku. We hebben je via onze columns regelmatig op de hoogte gehouden van onze inspanningen en vorderingen. Hoofd Collecties Huib Akihary vat het afgelopen jaar nog eens samen en werpt een blik op wat ons te wachten staat in 2024.
Eind 2022 en begin 2023 zijn alle museale objecten en een deel van het archief van Museum Maluku uit de opslag in Alblasserdam naar Rotterdam getransporteerd. Vijf pallets archiefmateriaal gingen naar de archiefruimte aan de Piekstraat in Rotterdam-Zuid. De museale objecten verhuisden naar de depotruimte in het museumdepot van Rotterdam in de Alexanderpolder dat Museum Maluku tot eind december kon huren van het Maritiem Museum. De gehele collectie is uitgepakt, gecheckt en schoongemaakt. Dat hield in, het nakijken van alle objecten op staat en conditie en vervolgens stofvrij maken, labelen en indien nodig ompakken in zuurvrij papier en zuurvrije dozen. Verschillende objecten bestaande uit organisch materiaal moesten een zuurstofvrije behandeling krijgen om aanwezige micro-organismen en ongedierte te doden. Die behandeling kon plaatsvinden in het depot van het Drents Museum in Assen. Waarvoor veel dank aan directeur Harry Tupan en de medewerkers behoud en beheer.
Collectieherwaardering
Na plaatsing in het depot zijn we van start gegaan met het beschrijven en registreren van de objecten in Atlantis, ons nieuwe collectieregistratiesysteem. Het betekende ook de start van de collectieherwaardering. Hoe is de collectie samengesteld? Wat willen we met onze collectie? Hoe maken we de collectie publiekstoegankelijk? Bij welk object is verder onderzoek nodig? De uitgangspunten voor een verantwoorde en uitgebalanceerde collectie staat omschreven in ons collectieplan dat in voorjaar 2024 opgesteld zal worden.
Interne verhuizing
Het grote depot gehuurd van het Maritiem Museum moest voor het einde van 2023 weer leeg opgeleverd worden. De collectie die daar opgeslagen was, verhuisde naar een kleiner depot op 1 hoog dat aan ons beschikbaar is gesteld door het Museum van Wereldculturen. In november is begonnen met de inrichting van dit depot. Grote ruimtevretende stukken zoals transportkisten, koffers, kasten en meubilair verhuisden tijdelijk naar Sophiahof om getoond te worden in de nieuwe exposite Uitgepakt – Van kist naar kast. De interne verhuizing is inmiddels gelukt. Op 28 december 2023 werd het grote depot leeg opgeleverd. De verschillende museumobjecten geplaatst in het nieuwe depot zullen in de komende maanden hun definitieve standplaats toegewezen krijgen en administratief verwerkt worden in Atlantis.
Digitalisering collectie en PIED-aanvraag
In het kader van de collectieve erkenning van de Indische en Molukse gemeenschappen in Nederland startte in 2022 het Programma Indisch Erfgoed Digitaal (PIED) dat wordt gefinancierd door het ministerie van VWS. Het programma richt zich op het digitaliseren van erfgoed van de brede Indische gemeenschap. Daarmee wordt, zo omschrijft het programma, iedereen mee bedoeld met wortels in voormalig Nederlands-Indië, die zelf of van wie de voorouder(s) door oorlogsgeweld en naoorlogse ontwikkelingen tot 1968 naar Nederland zijn gekomen. PIED richt zich op het erfgoed uit de periode 1930-1968. De collectie van Museum Maluku beslaat grotendeels deze periode.
Het Museum Maluku heeft zich vorig jaar daarom aangemeld voor projectfinanciering van het digitaliseren van haar collecties vallend binnen PIED. In de loop van 2023 zijn verschillende gesprekken gevoerd met projectmedewerkers van PIED om tot een weloverwogen en gespecificeerde aanvraag te komen. De keuze is gevallen op archivalia en beeldmateriaal die bijzonder zijn, uniek, specifiek Moluks en binnen de periode 1930-1968 vallen. Ook zal bijzonder audiovisueel materiaal zoals Single8-filmpjes en oude geluidsbanden meegaan in de aanvraag.
Materiaalanalyse
In december is een materiaalanalyse uitgevoerd op het te digitaliseren erfgoed. Dit betekent dat we precies hebben uitgezocht hoeveel meter archief we hebben, hoeveel foto’s, hoeveel meter film en hoeveel uur geluidsbanden. We hebben ook gekeken naar welk formaat papier, of het enkel- of dubbelzijdig is, gedrukt of geschreven, gebonden of los, gevouwen of plat. Ook zijn bijzondere formaten zoals bouw- en bestektekeningen van Molukse woonoorden en barakken in kaart gebracht. Hier zijn wat cijfers om je een idee te geven: 5400 foto’s en bijna 800 dia’s uit 24 collecties, 268 bouw- en bestektekeningen, 42 meter archief of ruim 320.000 pagina’s, 78 uur audio en 88 uur film uit 230 AV-items.
Op basis van de gegevens van deze materiaalanalyse kunnen gespecificeerde offertes aangevraagd worden bij bedrijven gespecialiseerd in het digitaliseren van erfgoed. De materiaalanalyse is uitgevoerd door een aantal vrijwilligers. Dank aan Manouk Kipuw, Caro Matulessya, Ronny Vromen en in het bijzonder Yanise Zijlstra die namens Museum Maluku de aanvraag begeleidt en bewaakt.
Scanklaar maken
Voordat het materiaal gedigitaliseerd kan worden, zal het scanklaar aangeleverd moeten worden. Archivalia worden schoon aangeleverd: vrij van nietjes, paperclips, elastiekjes en plastic omslagen. Beeldmateriaal en audiovisueel materiaal worden naar formaat en drager gesorteerd. Het scanklaar maken van het te digitaliseren erfgoed zal Museum Maluku uitbesteden aan daarvoor gespecialiseerde bedrijven. De kosten daarvan zullen ook binnen de begroting moeten vallen van het door PIED gereserveerde bedrag. Sommige bedrijven zullen het scanklaar maken alleen doen in het archief of depot van de opdrachtgever. Dat is nu ook mogelijk bij het Museum Maluku met de beschikking over de nieuwe extra ruimte aan de Piekstraat in Rotterdam van ruim 200 m2.
Collectie centraal
Binnenkort zullen de laatste 24 pallets met archiefdozen vanuit de opslag in Alblasserdam naar de Piekstraat gebracht worden. Met deze verhuizing is dan de gehele collectie van Museum Maluku uit de opslag gehaald en samengebracht in Rotterdam: de museale objecten in het gemeentelijk museumdepot van Rotterdam en de archivalia bijeen in de Piekstraat. Het werken aan de collectie kan dan een goed vervolg krijgen: ordenen, conserveren, registreren en zichtbaar maken.
GESCHREVEN DOOR HENRY TIMISELAOP 10 januari 2024. GEPOST INNIEUWS
Het bestuur en de directie hebben helaas moeten besluiten de toegang tot de foto’s gemaakt door de heer Mrt. I. Mual af te sluiten.
De reden hiervoor is dat de erven van de heer Mual in een juridische procedure van het museum schadevergoeding hebben gevorderd op grond van gesteld onrechtmatig gebruik van de foto’s. Omdat de zaak zich nog onder de rechter bevindt, zullen het bestuur en de directie geen verdere mededelingen doen.
Uit het oogpunt van transparantie vinden het bestuur en de directie het gepast u van het vorenstaande mededeling te doen.
Museumcollectie
De geschiedenis, cultuur en actualiteit van de Molukse gemeenschappen in zowel Nederland als de Molukken.
Wat een jaar hebben we achter de rug! Uit het diepst van mijn hart wil ik jullie allen hartelijk bedanken voor de ongelooflijke inzet, toewijding en steun die we in 2023 hebben mogen ervaren. Het is met die grote dankbaarheid dat ik terugkijk op de stappen die we hebben gezet om onze museumcollectie, die verspreid was over verschillende delen van Nederland, nog beter bij elkaar te brengen. Dat was het doel, iets meer dan twaalf maanden geleden. We openden het jaar met de exposite ‘Afgestoft -membuka tambo lama’ en in dit laatste kwartaal presenteerden wij u de tentoonstelling ‘Uitgepakt – van kist naar kast’.
Een bijzonder woord van dank gaat uit naar het Nationaal Museum van Wereldculturen en het Gemeentelijk Musea Museum Depot, Rotterdam voor de museale ruimte en ondersteuning. Met de financiering van het Mondriaanfonds en de inspanningen van ons gehele team hebben we achter de schermen hard gewerkt om deze droom te verwezenlijken. Het is een waar hoogtepunt om te zien hoe onze collectie nu meer verenigd is dan ooit tevoren. In deze laatste week van het jaar hebben wij een aanvullende ruimte gevonden in Rotterdam waar eerder ons archief al was geplaatst. Nu komen daar collectiestukken bij. Dank aan met name de vrijwilligersploeg uit Capelle aan den IJssel. Ook een groot woord van dank aan alle samenwerkingspartners zoals het Drents Museum, Instituut voor Beeld & Geluid, Moluks Erfgoed, alle bewoners en organisaties in Museum Sophiahof, de raad van Bestuur van Museum Maluku en niet in de laatste plaats alle vrijwilligers en donateurs.
De tekst gaat onder de foto verder.
Een belangrijk keerpunt in ons succesverhaal was de structurele financiering die we mochten ontvangen van het ministerie van VWS van begin 2022 tot eind 2024 vanuit de Collectieve Erkenning. Met deze solide basis hebben we verschillende projectaanvragen gedaan voor subsidies, met opmerkelijke resultaten. De steun van het Cultuurloket DigitALL heeft de weg vrijgemaakt voor baanbrekende projecten, zoals het starten van het Molukse taalproject, Totaal Moluks – volg hen, dat wordt echt een gamechanger. Onze aanvraag bij het Vfonds over immaterieel erfgoed is eveneens gehonoreerd, en we kunnen niet wachten om de resultaten met jullie te delen in het komende jaar.
Ook onze samenwerking met Maluku heeft vruchten afgeworpen. In 2024 organiseren we samen met Museum Siwa Lima workshops met lokale kunstenaars uit Nederland en de Molukken, mogelijk gemaakt door Dutch Culture. Bovendien kunnen jullie nieuwe exposities verwachten van een nieuwe lichting Molukse kunstenaars, die hun reflectie op kolonisatie en dekolonisatie met ons zullen delen. En dat is eigenlijk wel de insteek van deze jaarafsluiting.
Als museumdirecteur heb ik namelijk diep nagedacht over onze rol in de wereld, waar nog steeds oorlogen en conflicten plaatsvinden, met kolonisatie en bezetting aan de orde van de dag. Ik denk aan Gaza. Hoe verhouden wij ons als museum tot deze gebeurtenissen, vooral wanneer onze collectie direct verbonden is met kolonisatie en bezetting? Het antwoord is duidelijk: we moeten actief betrokken zijn, een standpunt innemen van medemenselijkheid en niet stil blijven. Dus in 2024 zul je daarin ook van Museum Maluku horen. En juist in dat licht wens ik jullie een prachtige en vredige jaarafsluiting toe, maar wel een waarin we beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.
Liefdevolle groet,
Henry Timisela
NU TE ZIEN: ONS LAND
Een tentoonstelling over de Nederlandse koloniale geschiedenis in de Oost en hoe die nog altijd doorwerkt.
GESCHREVEN DOOR Esther de Graaf OP . GEPOST IN Nieuws
Middagthee aan de Maduraweg 4, Taroetoeng 1930. Zo begon ik ooit een onderzoeksrapport over de albums van Machteld Honig in de collectie van het Rijksmuseum. De foto’s in het album gaven een leven in weelde weer, maar na de laatste zwarte bladzijden zat een later toegevoegde foto van een geborduurde merklap uit kamp Semarang. Via dit soort merklappen konden boodschappen worden doorgegeven met geborduurde teksten en afbeeldingen, soms met satirische humor, over het kamp-eten of over de verschrikkelijke kampcommandant. Garen was er niet, dus werden kleurige draden uit zomen van jurken en rokken gebruikt om de teksten te borduren. Zo’n zelfde soort merklap ligt momenteel in de vitrine van de semi-permanente tentoonstelling ONS LAND. En ik weet dat ook hier onder de kleurige borduurdraden een verhaal zit van verdriet, wanhoop, angst, onzekerheid. En overleving, hoop, liefde en humor.
Het verhaal achter een foto of object
Als cultureel antropoloog met een specialisme in het conserveren en beheren van visuele collecties zijn zulke albums en objecten een voorbeeld van hoe belangrijk het is om decennia aan beeldmateriaal in je collectie te hebben: 1 foto (of 1 object) kan al een context laten zien, een verhaal vertellen en daardoor gedeeld worden. Met een zo breed mogelijk publiek en met toekomstige generaties.
Die ene toegevoegde foto aan een album vol rijkdom, privileges en geluksmomenten leidde tot zoveel vragen: wat is er gebeurd, wanneer, waarom, met wie en waar? In de hoop een verhaal, een context te vinden. Te verklaren hoe de merklap uiteindelijk aan de inboedel kon worden toegevoegd van dat mooie leven in weelde. Ik ben onderzoek gaan doen om tot een invulling van dat verhaal te komen. En zo het album een context te geven, evenals het losse object ‘merklap uit het kamp’ meer betekenis en verhaal te kunnen geven.
Eenzelfde soort taak ben ik per 1 september jl. gaan doen voor de fotocollecties van Museum Maluku, om meer overzicht en inzicht in al ons beeldmateriaal te krijgen. Zodat we het uiteindelijk, met toestemming, kunnen delen met jou en met iedereen die geïnteresseerd is.
Het openen van een nieuw album vol foto’s is als het begin van een lange reis
Dit verhaal achter het object en het levensverhaal achter een fotocollectie is waar ik me zo graag mee bezig hou. Maar het kan niet zonder een goed systeem, zonder nauwkeurig collectiebeheer. Het openen van een nieuw album vol foto’s is als het begin van een lange reis: je zorgt eerst dat alles voor vertrek goed op orde is en de belangrijkste zaken geregeld zijn. Je zorgt dat de fotocollectie veilig staat, voor langere tijd verzorgd en bewaard wordt (denk aan klimaatbeheersing, niet teveel licht, zuurvrij verpakkingsmateriaal). Dat de foto’s goed beschreven en geregistreerd in een online systeem komen te staan, zodat iedereen, nu en in de toekomst, het altijd terug zal kunnen vinden. Om uiteindelijk voor iedereen bereikbare, levendige beelden te kunnen worden waar een ander zich in kan herkennen, waar een verhaal mee uitgedragen kan worden. Waar je over in gesprek kan gaan of juist stil bij kan worden. Samen stil. Inzicht in het verleden geeft kennis en verbinding in het heden en voor de toekomst. Het is een bekend psychologisch riedeltje, maar in mijn gezellige, inspirerende wereld van collectiebeheer en conservering is het belangrijker dan ooit. Zo wordt elke collectie een schatkist aan verhalen, binnen het museum en daarbuiten, wereldwijd. Een bron voor ‘storytelling’ in de meest brede zin van het woord, waar Museum Maluku zo’n belangrijke rol in speelt.
Op de 3e etage van Museum Depot Rotterdam
Middagthee aan de Metaalhof 3, Museum Depot Rotterdam, oktober 2023. Ik sta op de 3e etage in een gebouw dat het midden houdt tussen het vroegere Efteling-Spookslot en een enorme parkeergarage. Koel, keurig geklimatiseerd en pikdonker met het oog op de conservering van grote museumcollecties. Een soort Night at the Museum. Blijf rustig doorademen. Lange gangen, stalen hekken, TL-buizen in de gangpaden (als je de schakelaars weet te vinden) en pikdonkere catacomben. Af en toe schrik ik me een hartverzakking en staren wat oogjes me toe vanachter de hekken en uit de coulissen: je bent aangekomen bij de maskers, daar volgen de schilden en beelden van het Wereldmuseum. Ik sta in m’n eentje in ons collectiegedeelte van het depot en verzamel die dagen alle huisraad, textiel en militaire kleding voor Hoofd Collectiebeheer Huib Akihary, om te worden toegevoegd aan de nieuwe tentoonstelling ‘Uitgepakt: Van kist naar kast’. Elke doos, elk object wat ik van de planken haal geef ik een stille groet en gaat door mijn handen, met respect. Het huis waar het ooit ‘thuis’ was is niet meer, is nu een herinnering, maar het object gaat weer bijdragen aan een zichtbaar levensverhaal. Aan inzicht, overzicht, herinneringen ophalen en een verhaal om te delen met je en ieder die het wil zien.
Zo wordt een scheepskist een schatkist. Eerst losse objecten, maar nu in een realistische weergave van een woonvertrek in een barak, zoals het toen was begin jaren ‘50. Ik registreer het object, hou de standplaatsen bij en verzorg het voor vertrek naar Sophiahof in Den Haag. In de week daarop assisteer ik Huib en pak muntjes in voor het offerschaaltje (piring natzar), pakken we de militaire kleding en huisraad uit en zoom ik nog wat gordijnen om. Ik pas objectstandplaatsen aan in ons systeem en label de objecten, subtiel zodat de bezoekers het amper opvalt. Ook dat is nu even deel van mijn werk, wat veel voldoening en plezier geeft, maar me soms ook ontroerd en stil maakt. Ik heb veel bewondering voor al het harde werk van ons Hoofd Collectiebeheer en alle medewerkers -ook vrijwillig- die hun eigen onmisbare bijdrage geven. Mijn werk aan de fotocollectie is pas begonnen, maar het zal hopelijk de basis zijn voor vele ‘nieuwe reizen’ en uitgepakte fotocollecties. We hebben een rijkdom aan materiaal, van beeld en geluid tot objecten en boeken, om op in te zoomen. En om kastenvol aan verhalen mee in te gaan richten in de toekomst. Je mag altijd mee. We keep you posted!
Esther de Graaf Medewerker Fotocollecties (en tijdelijk assistent-conservator)
Nu te zien: Uitgepakt
Waan je tussen meer dan 200 bijzondere objecten in de gloednieuwe tentoonstelling ‘Uitgepakt: Van Kist naar Kast’.
GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN Nieuws
Museum Maluku opende dit jaar met de expositie Afgestoft: Membuka tambo lama. Een tiental objecten uit de eigen collectie waren toen te zien. Er is dit jaar hard gewerkt met het uitpakken van de eigen collectie en dat willen we nu laten zien. Museum Maluku toont tot eind januari 2024 ruim 200 objecten in de nieuwe tentoonstelling Uitgepakt: Van kist naar kast. Conservator Huib Akihary praat je bij over het proces en wat je kunt verwachten.
MUSEUMCOLLECTIE
Museum Maluku heeft zich dit jaar volledig gericht op de ontsluiting van de eigen museale collectie die jarenlang in de opslag heeft gelegen. Die ontsluiting werd mogelijk omdat we tijdelijk een depotruimte vonden en konden huren in het Museumdepot van de gemeente Rotterdam. Vele objecten zijn uitgepakt, schoongemaakt, de fysieke staat bekeken en geregistreerd. Ook is begonnen met het opnieuw waarderen van de collectie. Wat zijn de aandachtsgebieden en thema’s van de collectie. Welke objecten behoren volgens die richtlijnen tot de kerncollectie en welke niet? Wat zijn onze topstukken? Wat willen we bewaren en wat moeten we gaan afstoten? Een hele klus is het waar de conservatoren en vrijwilligers de komende twee jaren nog hun handen vol aan hebben.
INTERNE VERHUIZING
Is het uitpakken van de collectie al heel veel werk, vóór 31 december 2023 moet de collectie ook nog eens intern verhuizen naar een andere en kleinere ruimte in het gemeentelijk Museumdepot. Grote objecten zoals kasten, tafels, stoelen uit de woonoordperiode en de vele legerkisten en koffers van de Molukse ex-KNIL militairen kunnen niet mee naar het kleinere depot. De oplossing waar deze ruimtevreters te stallen was snel gevonden. Tijdelijke opzending (!) naar Sophiahof om ze tentoon te stellen. En daarmee was het concept geboren en de basis gelegd voor de nieuwe wisselexpositie.
UITGEPAKT: VAN KIST NAAR KAST
Deze tentoonstelling belicht een bijzonder stuk geschiedenis van de aankomst van grote groepen Molukkers in Nederland in 1951 en hun eerste jaren van verblijf in barakkenkampen. Met ‘Uitgepakt’ toont Museum Maluku meer dan 200 objecten uit haar kerncollectie gerelateerd aan de aankomst en de eerste jaren van verblijf in de Molukse woonoorden. Van kist tot kast, van een kruidnagelbootje tot een bijbel, van een bakelieten lichtschakelaar tot een fluit, van een legeronderbroek tot een radio. Alle objecten zijn schenkingen uit de Molukse gemeenschap.
LEGERKIST EN NAMEN
Vijftig legerkisten en koffers die de Molukse ex-KNIL militairen en hun familie in 1951 meenamen naar Nederland vormen het eerste deel van de expositie. Op deze kisten en koffers prijken namen en legernummers. Ze waren eigendom van echte mensen, van families, vaders, moeders en kinderen. 3.500 familienamen in totaal 12.500 mensen.
De namen op de koffers worden ondersteund door de audio-installatie Currents van de jonge Molukse kunstenaar en onderzoeker Finn Maätita. Hij nodigt een ieder met Molukse roots uit om hun familienaam uit te spreken en met hem te delen. De tot nu verzamelde, uitgesproken namen zijn nu te horen en vormen een prachtige aanvulling op de opstelling met koffers en legerkisten.
Stel je voor, legerkisten en hutkoffers die zwijgen over onvoltooide reizen en een verlangen naar een thuis dat verloren ging. Hier is het verhaal in een notendop: Moluks en KNIL-militair zijn in de kolonie Nederlands-Indië. Pas in het jaar 1949 komt de erkenning van de onafhankelijkheid van Indonesië door Nederland. In juli 1950 wordt het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger opgeheven, en demobilisatie volgt. Molukse KNIL-militairen belanden in legerkampen op Java, verhinderd om terug te keren naar hun Molukse thuis uit vrees dat ze zouden strijden voor een Vrije Republiek der Zuid-Molukken. Een impasse ontstaat, en ze worden naar Nederland getransporteerd, slechts tijdelijk, in afwachting van een definitieve terugkeer naar de Molukken.
BARAKKAMER
Molukkers werden in 1951 na aankomst in Nederland gehuisvest in barakkenkampen. In de tweede zaal is een barakkamer en gang nagebouwd en ingericht met authentiek meubilair, huisraad, kleding en persoonlijke spullen uit de eerste jaren van bewoning.
Deze barakkamer is daarom een venster naar de jaren 1951-1956. Zo symboliseert het gordijn de scheiding van leefruimte in een barakkamer. Het herinnert eraan dat elke familie in het begin slechts één kamer kreeg toegewezen. Daarin werd geleefd, geslapen en gegeten. Van overheidswege werd gezorgd voor een complete inventaris en eten uit een centrale keuken. Deze nagebouwde barakgang en woonkamer vertellen het verhaal van saamhorigheid, van doorzettingsvermogen, gemeenschapszin, veerkracht en verzet.
MOLUKS ERFGOED
Elk object in de tentoonstelling kent een persoonlijke geschiedenis en is geschonken aan Museum Maluku. De objecten en verhalen vormen samen het Molukse erfgoed. Ze zijn een gemeenschappelijke herinnering die de kracht van samen delen en behouden illustreert.
Vanaf zaterdag 28 oktober 2023 brengen we opnieuw een deel van de schatten uit de museumcollectie tot leven in de twee wisselexpositieruimtes van Museum Sophiahof. Conservator Huib Akihary en vrijwilligers zijn druk bezig met de opbouw van de nieuwe expositie Uitgepakt: Van kist naar kast.
Uitgepakt: Van kist naar kast
Aan het begin van dit jaar presenteerden we met trots al een aantal museale topstukken in de expositie ‘Afgestoft, membuka tambo lama‘. Nu is het tijd voor ‘Afgestoft 2.0’, waarin we nog een stap verder gaan. Deze nieuwe tentoonstelling wordt deels als installatie gepresenteerd en plaatst de overtocht van Molukkers naar Nederland en hun leven in de woonoorden centraal in de jaren na de aankomst in 1951. Een bijzondere toevoeging aan deze expositie komt van de getalenteerde Molukse kunstenaar en onderzoeker Finn Maätita.
Het opbouwen van de installatie en inrichten van de ruimtes zijn in volle gang. Vanaf zaterdag 28 oktober 2023 is de nieuwe wisselexpositie te bezoeken. Kom je dan langs?
VACATURE SOCIAL MEDIA & COMMUNITY MANAGER
Museum Maluku is op zoek naar een Social Media & Community manager voor 48 uur p/m. Kom jij ons team versterken?
Op zondag 29 oktober 2023 van 14:00 tot 16:00 uur werd er een gloednieuwe uitzending van Molukse Dialogen opgenomen in Museum Sophiahof. Deze derde editie van Molukse Dialogen voerde als overkoepelend thema kennisoverdracht van de Molukse cultuur. Hosts Joaniek Vreeswijk en Uriël Matahelumual gingen de dialoog aan met inspirerende sprekers.
Kennisoverdracht over de Molukse cultuur
Waar haal je je kennis/informatie vandaan? Deze derde editie draait om het overdragen van kennis over de Molukse cultuur.We doken in thema’s als taal (Moluks Maleis/bahasa tanah), adat isti adat, (de)koloniale geschiedenis en verschillende Molukse verwantschapsstructuren. Noreen Tatuhey (ademcoach), Yopie Abraham (kunstenaar), Kaja Sariwating (bestuurskundige en founder MOZA), Desley Mooij (community builder en communicatie professional), Gloria Lappya (schrijver), Matheus Pattinasarany (manager North Art Label), Tamara Soukotta (PhD onderzoeker), Jamie Schaduw (founder Totaal Moluks), Gayle Mahulette (ondernemer en Nederlands kampioen badminton) en Rio Lekatompessy (artist-projectmanager en podcastmaker Molukse Takkie) schoven aan voor een diepgaande dialoog. Zangeres Moisha Matahelumual zorgde voor een geweldig intermezzo.
De eerste ronde werd gepresenteerd in het Nederlands. De tweede ronde, geleid door Tamara Soukotta, vond in het Engels plaats. De livestream is terug te kijken via het Youtube-kanaal van Molukse Dialogen.
Maluku Shorts
Op donderdag 9 november 2023 Museum Maluku en Totaal Moluks nodigen je uit voor ‘Maluku Shorts’, bijzondere korte filmvertoningen uit Maluku.
Op donderdag 9 november 2023 verwelkomen Totaal Moluks en Museum Maluku je graag bij Maluku Shorts, een avond vol unieke korte filmvertoningen rechtstreeks vanuit Maluku. Laat je meenemen naar prachtige locaties als Piliana op Seram en het bruisende Ambon. Tijdens deze unieke avond vertonen we ook exclusief de film ‘Mimpi di ujung senja’: een film over een jonge man genaamd Pa’a uit Kisar nabij Oost-Timor. Na de films gaan we met Jamie Schaduw van Totaal Moluks in gesprek: Welke invloed hebben nieuwe media op cultuur- en taaloverdracht?
Voor Molukse diaspora in Nederland is cultuur- en taaloverdracht altijd een uitdaging geweest. Woon je bijvoorbeeld in een Molukse wijk, dan krijg je hier waarschijnlijk het meeste van mee. Groei je op in de stad, dan moet je het hebben van de momenten met je familie of als je naar een Molukse pesta gaat. Maar met de gigantische invloed van nieuwe media, vindt cultuur- en taaloverdracht ook plaats op je smartphone. Vooral als er steeds meer media te zien zijn uit Nederland én Maluku.
3 filmvertoningen
Bij Maluku Shorts gaan we kijken naar drie korte films, variërend van 15 tot 17 minuten, die gemaakt zijn door jonge winnaars van het AMGPM Short Film Festival in Ambon. De verhalen nemen ons mee naar Piliana op Seram, Ambon en Kisar nabij Oost-Timor.
1. Ninivala (winnaar categorie Best Film) Ninivala is een heilige en mythische waterbron gelegen in het dorp Piliana, in het oosten van Seram. De korte film Ninivala vertelt over het belang van de balans bij het behoud van de lokale cultuur en wijsheid met de ontwikkeling van toeristische bestemmingen om de lokale economie te stimuleren.
2. Mimpi di ujung Senja (winnaar categorie Best Director) Een film die gaat over een jonge man genaamd Pa’a afkomstig uit Kisar (nabij Oost-Timor). Hij heeft net de middelbare school afgerond, maar vanwege beperkte middelen heeft hij de voortzetting van zijn studie uitgesteld. Hij besluit voorlopig op Kisar te blijven om te helpen bij het hoeden van de schapen van zijn vader. Mimpi di ujung Senja is exclusief te zien tijdens Maluku Shorts.
3. Sodara seng sedarah (winnaar categorie Best Actor) Een film die vertelt over het leven van twee broers die voor school in Ambon wonen, ver van hun ouders in Welora op het eiland Dawera (Maluku Barat Daya). De oudste van de twee dealt met zorgen en problemen die hij liever voor zijn ouders verbergt. De Molukse levensfilosofie ‘Hidup orang basudara’ wordt tevens op een mooie manier meegegeven in deze korte film.
PROGRAMMA & TICKETS
De avond wordt gehost door Museum Maluku in samenwerking met Totaal Moluks. We trappen de avond af met de 3 korte films. Vervolgens duiken we met Jamie Schaduw, de oprichter van Totaal Moluks, in de impact van nieuwe media op de overdracht van cultuur en taal.
Museum Maluku Versterkt Internationale Samenwerking na Werkbezoek aan de Molukken
GESCHREVEN DOOR Henry Timisela OP . GEPOST IN Nieuws
Het is met groot enthousiasme dat ik mijn ervaringen en bevindingen deel van mijn recente werkbezoek aan de prachtige Molukken, dat plaatsvond van 20 augustus tot en met 31 augustus 2023. Als directeur van Museum Maluku was deze reis van onschatbare waarde voor het verwezenlijken van onze visie en beleidsdoelen voor de nabije toekomt. Deze reis bracht ons niet alleen in contact met de rijke cultuur en geschiedenis van de Molukken, maar versterkte ook onze banden met belangrijke partners en opende de deur naar nieuwe samenwerkingen die de toekomst van ons museum zullen vormgeven.
Presentatie van Museum Maluku tijdens seminar aan Pattimura Universiteit, Ambon.
Doelstellingen van de reis
Voorafgaand aan de reis hadden we duidelijke doelen gesteld die gericht waren op het vergroten van ons netwerk, het versterken van samenwerkingen en het verdiepen van onze kennis over de Molukken. Hier volgen de belangrijkste doelen:
Netwerkvergroting in het internationale Molukse veld Een van onze voornaamste doelen was het vergroten van ons netwerk binnen het internationale Molukse veld. We wilden contact maken met Molukse onderzoekers, erfgoedprofessionals, wetenschappers en grassroots-organisaties om ons werk te verrijken en te verdiepen. Dit doel hebben we met succes behaald.
Versterken van de samenwerking met Museum Siwa Lima Een ander belangrijk doel was het verstevigen van onze samenwerking met Museum Siwa Lima, het provinciaal museum van de Molukken. We geloven sterk in het delen van museale kennis, conserveringsexpertise en het tentoonstellen van Molukse tradities. Dit doel is meer dan geslaagd en is per 17 september jl bekrachtigd met een gezamenlijke intentie-overeenkomst tot verdere samenwerking, waarbij ook het Drents Museum te Assen en Heka Leka Global betrokken zijn.
Kennis over de Molukken verdiepen Tijdens onze reis wilden we inzicht krijgen in de hernieuwde structuur tot verkiezing van dorpshoofden (upu latu/ina latu) en de inheemse cultuur van de Molukken. Deze kennis is essentieel om ons beleid met betrekking tot inheemse Molukse cultuur verder uit te werken. We hebben uitgebreid gesproken met verschillende dorpshoofden uit West-Seram en Ambon eiland om ons begrip te verdiepen.
Belangrijke ontmoetingen en nieuwe contacten Onze reis heeft geleid tot waardevolle ontmoetingen met sleutelfiguren binnen de Molukse gemeenschap, zowel in Indonesië als op de Molukken. Enkele belangrijke contacten die we aan ons netwerk hebben kunnen toevoegen, zijn onder andere Ibu dr. Ir. Insun Sangaji, hoofd Onderwijs en Cultuur van Maluku, Ibu prof. Dr. Hermien Soselisa, hoogleraar aan de Pattimura Universiteit, en Bpk drs. Darwin Lawalata, directeur van Museum Siwa Lima.
Uitwisseling met studenten en gemeenschap Een ander hoogtepunt van de reis was de interactie met studenten en de lokale gemeenschappen. Na mijn presentatie over Museum Maluku aan de Pattimura Universiteit werden er vele vragen gesteld, voornamelijk gericht op het leven van Molukkers in Nederland.
Samenwerking en internationale uitwisseling Onze reis heeft bijgedragen aan het versterken van deze samenwerking en heeft deuren geopend voor verdere uitwisseling en begrip tussen beide landen. Hiermee voldoet Museum Maluku als Nederlandse erfgoedinstelling ook aan het Internationaal Cultuurbeleid (ICB) zoals geformuleerd door het Ministerie van OCW.
Op gesprek bij het hoofd van de Dienst Onderwijs en Cultuur, Ibu Kadis dr. ir. Insun Sangaji.
Een nieuw pad
Het recente werkbezoek aan de Molukken heeft niet alleen mijn reisdoelen overtroffen, maar het heeft ook een cruciaal punt bevestigd dat van vitaal belang is voor Museum Maluku. De nadruk op internationale samenwerking en erfgoeddeling is niet slechts een wenselijke ambitie; het is een werkwijze die onze positie als erfgoedinstelling aanzienlijk heeft versterkt. Juist in Nederland, waar de museumdefinitie benadrukt dat samenwerking met gemeenschappen essentieel is, hebben we een mijlpaal bereikt die niet lichtzinnig mag worden opgevat.
Onze betrokkenheid bij het internationale seminar ‘Malukuness from various perspectives’ aan de Pattimura Universiteit heeft ons in staat gesteld om niet alleen de grenzen van onze kennis te verleggen, maar ook om actief bij te dragen aan het wereldwijde discours over Molukse identiteit en erfgoed. Door te luisteren naar een breed scala aan sprekers en onderzoekers, zowel met als zonder een Molukse achtergrond, hebben we onze eigen perspectieven verrijkt en zijn we in staat geweest om een inclusievere benadering te omarmen bij het presenteren van Molukse geschiedenis en cultuur in ons museum.
Presentatie Museum Maluku tijdens ceremonie beëdiging adat-oudsten van West-Seram op Kantor Latupati.
Molukse musea verbonden
Het is van onschatbare waarde geweest om onze relaties met Museum Siwa Lima te versterken, en het is vermeldenswaardig dat dit officiële werkbezoek de eerste keer was in de 35-jarige geschiedenis van Museum Maluku. Onze samenwerking met dit vooraanstaande Molukse museum zal niet alleen bijdragen aan de verrijking van onze kennis op het gebied van tentoonstellen en conserveren, maar het zal ook een krachtig voorbeeld zijn van hoe erfgoedinstellingen wereldwijd moeten samenwerken om de rijke geschiedenis van gemeenschappen te behouden en te delen.
In een tijd waarin de wereld steeds meer verbonden is, is het essentieel dat musea en erfgoedinstellingen zich bewust zijn van hun rol in het behouden en delen van cultureel erfgoed, niet alleen binnen hun nationale grenzen maar ook daarbuiten. Deze reis naar de Molukken heeft ons gesterkt in het besef dat Museum Maluku niet slechts een fysieke locatie is, maar een brug tussen verschillende culturen en gemeenschappen, en een platform voor het delen van de Molukse geschiedenis, kunst en tradities op wereldniveau.
Dit werkbezoek heeft niet alleen onze doelen verwezenlijkt, maar heeft onze visie voor de toekomst van Museum Maluku verder gevoed. We zijn vastbesloten om onze missie voort te zetten, en we kijken ernaar uit om met onze nieuwe internationale partners samen te werken om de rijke Molukse cultuur en geschiedenis levend te houden voor de komende generaties, zowel in Nederland als wereldwijd. Met grote dankbaarheid voor jullie steun en enthousiasme!
Henry Timisela Directeur Museum Maluku
Rondleiding door Ibu Mevie Mailoa, hoofd educatie Museum Siwa Lima. Een gedeelte over Molukkers in Nederland tijdens de permanente expositie.
Museum Maluku host een van de DJ-booths tijdens de Silent Disco en heeft getalenteerde vrouwelijke DJ’s met Molukse roots uitgenodigd om hun beats te laten knallen. Conservator Huib Akihary leidt je deze nacht door de gangen van de tentoonstelling ONS LAND, waar de koloniale geschiedenis tot leven komt.
