GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 27 MAART 2025. GEPOST IN NIEUWS

Ben je geïnteresseerd in de Molukse geschiedenis en wil je onderzoek doen? Of wil je een object uit onze collectie lenen voor een tentoonstelling? Misschien zoek je beeldmateriaal voor een publicatie? Museum Maluku bewaart en beheert een bijzondere collectie vol verhalen over de Molukse gemeenschap in Nederland. 

Omdat we momenteel werken aan de inventarisatie, registratie en digitalisering van de collectie, is niet alles direct toegankelijk. Toch helpen we graag door informatie te delen over hoe je onderzoek kunt doen, een bruikleen kunt aanvragen of beeldmateriaal uit onze collectie kunt gebruiken. Hieronder vind je de meest gestelde vragen en antwoorden. 

Onderzoek en documentatie

Is de collectie van het museum online in te zien voor onderzoeksdoeleinden? 
Momenteel wordt de collectie van Museum Maluku geïnventariseerd, geregistreerd en waar mogelijk gedigitaliseerd. Dit betekent dat de collectie tijdelijk niet online te bekijken is. In de toekomst zal deze weer toegankelijk gemaakt worden. 

Kan het museum historisch onderzoek voor mij uitvoeren of mij helpen met onderzoek? 
Onze fysieke en digitale archieven zijn tijdelijk niet beschikbaar vanwege een grootschalig digitaliseringsproject. Dit betekent dat we momenteel geen historisch onderzoek uitvoeren of hierbij ondersteuning kunnen bieden. Zodra onze archieven weer toegankelijk zijn, kun je op aanvraag je eigen onderzoek uitvoeren. Wil je op de hoogte blijven? Schrijf je onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.  

Kan ik een familienaam laten toevoegen aan Atlas Maluku? 
De website www.atlas-maluku.nl biedt antwoord op vragen zoals: Wie zijn mijn pela’s? Welke familienamen horen bij welke dorpen? Museum Maluku heeft deze kennisbron in samenwerking met Hans van Hernen ontwikkeld. Hierin zijn familieverbanden en namen per kampong te vinden.
Vanwege een tekort aan personeel wordt Atlas Maluku momenteel niet bijgewerkt, en het is op dit moment niet mogelijk om nieuwe toevoegingen te doen. Wil je op de hoogte blijven van eventuele updates? Schrijf je onderaan deze pagina in voor onze nieuwsbrief.

Aanbevolen platforms voor onderzoek

Molukse Voetstappen
Molukse Voetstappen is een online kennisbank waar iedereen, met en zonder Molukse roots, educatief materiaal en inspirerende informatie kan vinden over de gedeelde Moluks-Nederlandse geschiedenis, cultuur en erfgoed. Vooral handig voor docenten, leerlingen en geïnteresseerden die op zoek zijn naar betrouwbare informatie voor lessen of spreekbeurten. Bezoek Molukse Voetstappen.  

Ons Land 
Het platform Ons Land helpt je om je te verdiepen in de gedeelde geschiedenis van Nederland en Nederlands-Indië/Indonesië. Je vindt hier historische bronnen uit archieven en musea, informatieve verhalen en mogelijk zelfs aanknopingspunten voor je eigen familiegeschiedenis. Ontdek Ons Land.

Bruiklenen en partnerschappen

Accepteert het museum tijdelijke bruiklenen voor tentoonstellingen?
Ja, Museum Maluku accepteert bruikleenaanvragen. Vanwege de herorganisatie van onze collectie kunnen we momenteel geen curatiediensten aanbieden. Dit betekent dat de aanvrager zelf moet aangeven welke objecten die wil lenen en waarom. Daarnaast moet het transport naar en van onze depots in Rotterdam door de lener worden geregeld. 

Hoe kan ik een bruikleen aanvragen? 
Een aanvraag kan eenvoudig per e-mail worden ingediend bij Medewerker Beheer & Behoud Maria Pereira via m.pereira@museum-maluku.nl. Vermeld daarbij welke objecten je wilt lenen, het doel en de duur van de bruikleen. Houd er rekening mee dat een aanvraag minimaal drie maanden voor de gewenste startdatum moet worden ingediend. 

Wat zijn de criteria voor het goedkeuren van bruiklenen?
– De objecten moeten beschikbaar en in stabiele staat zijn. 
– De tentoonstellingsruimte moet voldoen aan onze veiligheidsnormen. Een Facility Report is vereist. 
– De lener moet de objecten verzekeren tijdens het transport en de tentoonstelling.

Zijn er kosten verbonden aan bruiklenen?
Ja, er zijn kosten voor handling en transport. Van 2025 tot eind 2026 biedt het museum echter geen transport- en installatiediensten aan. Museum Maluku hanteert een handling fee van €65,- per uur (excl. BTW). Dit omvat het klaarzetten, inspecteren en verpakken van objecten. 

Donaties en aankopen

Accepteert het museum donaties? 
Museum Maluku is altijd op zoek naar bijzondere objecten en verhalen die onze collectie kunnen verrijken. We waarderen het enorm als mensen overwegen om iets te doneren. Heb je een object dat mogelijk een mooie toevoeging is? Stuur dan een e-mail naar Museumdirecteur Henry Timisela via h.timisela@museum-maluku.nl met een korte beschrijving en foto’s. We bekijken graag samen of en hoe je donatie een plek kan krijgen binnen onze collectie.

Welke criteria gelden voor nieuwe aanwinsten? 
De relevantie voor de collectie bepaalt of een object als donatie wordt geaccepteerd. Deze beslissing wordt genomen door de Museumdirecteur na overleg met het collectieteam.

Auteursrechten en reproducties

Kan ik beeldreproducties uit de collectie van Museum Maluku gebruiken? 
Ja, maar alleen na goedkeuring door het museum. Ook moeten afbeeldingen correct worden gerefereerd. Instructies hierover worden verstrekt na goedkeuring. 

Zijn er hoge resolutie afbeeldingen beschikbaar voor studie of publicatie? 
Sommige afbeeldingen kunnen in hoge resolutie worden verstrekt. Dit moet per object worden gecontroleerd. 

Hoe kan ik toestemming vragen voor publicatie van afbeeldingen? 
Je kunt een mail met je verzoek sturen naar Medewerker Beheer & Behoud Maria Pereira via m.pereira@museum-maluku.nl

Zijn er kosten verbonden aan beeldreproducties? 
Ja, het museum rekent kosten voor het gebruik van beeldmateriaal. De actuele tarieven vind je via de knop hieronder.

Groetjes uit de Molukken: Ezli Suitela en Vadim Dijkshoorn bundelen eeuwenoude vertellingen

Lees meer

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

Veel Molukse volksverhalen zijn nooit eerder op schrift gesteld. Ze werden mondeling doorgegeven, van generatie op generatie, maar dreigen in de moderne wereld verloren te gaan. Ezli Suitela en Vadim Dijkshoorn willen daar iets aan doen. Met hun boek De stinkende durian en de slang, dat 23 traditionele verhalen uit de Molukken bundelt, hopen ze dit culturele erfgoed te bewaren. “Deze verhalen vertellen wie wij zijn,” zegt Ezli. “Het is een heel belangrijk onderdeel van onze identiteit.”

“Als ik het al niet weet, hoeveel anderen dan nog?”

Ezli Suitela is antropoloog en docent met een Molukse achtergrond. Haar fascinatie voor de verhalen begon toen ze als 26-jarige voor het eerst naar de Molukken reisde, op zoek naar haar roots. “Op de Kei-eilanden ontmoette ik een oom die me meenam naar heilige plekken,” vertelt ze. “Hij vertelde verhalen over onzichtbare wezens die de mensen helpen in tijden van nood en over een dorp dat in een meer veranderde als straf voor slecht gedrag.” Die verhalen intrigeerden haar. “Ik had er als kind nauwelijks over gehoord. Toen dacht ik: als ik het al niet weet, hoeveel andere Molukkers van mijn generatie kennen deze verhalen dan nog?”

Vadim Dijkshoorn, historicus, letterkundige en docent met een voorliefde voor verhalende cultuur, was meteen enthousiast om mee te werken. “Ik ben sowieso geïnteresseerd in andere culturen,” vertelt hij. “Toen de kans zich voordeed om naar de Molukken te gaan, greep ik die met beide handen aan.”

De zoektocht naar verhalen

Het verzamelen van de verhalen bleek een avontuur op zich. Een halfjaar lang trokken Ezli en Vadim door Ambon-Lease, de Kei-eilanden, Seram en Buru om mondeling overgeleverde verhalen vast te leggen. “We dachten dat verhalen vertellen daar nog heel levendig was,” zegt Vadim. “Dat je bij een kampvuur zou kunnen aanschuiven en dat opa’s en oma’s zouden vertellen aan hun kinderen en kleinkinderen.” Maar in de praktijk was het minder eenvoudig. “Op sommige plekken, zoals de bergen van Buru, komen nauwelijks toeristen. De mensen daar waren in eerste instantie wat afwachtend en schuw.” Toch kregen ze overal hulp. “Mensen waren extreem behulpzaam en gastvrij. Helaas waren de verhalen op de meeste plekken al grotendeels vergeten. Gelukkig kwamen we op Ambon in contact met de Pattimura Universiteit, waar mensen al bezig waren met het verzamelen van verhalen. Zodoende hebben we uiteindelijk 23 mooie en interessante verhalen kunnen bundelen.” Ezli vertaalde de verhalen en maakte de illustraties in het boek. Vadim herschreef en verlevendigde de verhalen met respect voor de originele verhaallijn en de lokale cultuur. De stinkende durian en de slang is daarmee zijn debuut als auteur.

De adelaar en de genezer

Een van de meest bijzondere verhalen gaat over een gewonde adelaar. “Hij vliegt tegen een berg aan en raakt gewond,” vertelt Ezli. “Een genezer vindt hem in een grot en probeert hem te verzorgen, maar de adelaar blijft zwak. Uiteindelijk sterft hij en zegt hij tegen de genezer: “Stop mijn veren in de grond en ik zal jouw mensen geven wat jij mij gegeven hebt.”” Uit die veren groeit de Kayu Putih-boom, waarvan de olie tot op de dag van vandaag door Molukkers tegen allerlei kwaaltjes wordt gebruikt. “Het laat de verbinding zien tussen mens en natuur,” zegt Ezli. “We zijn met elkaar verbonden en moeten voor elkaar zorgen.”

Een boek voor iedereen

Voor Ezli en Vadim is het boek niet alleen een manier om het Molukse erfgoed te bewaren, maar ook om het toegankelijk te maken voor een breder publiek. “Voor Molukkers is het een kans om te ontdekken waar onze normen en waarden vandaan komen,” zegt Ezli. “Voor anderen zijn het gewoon hele bijzondere verhalen.” Vadim vult aan: “Sommige verhalen zijn heel grappig of zelfs bizar. Zoals een man die rijst uit de bovenwereld smokkelt door een korreltje in zijn plasbuis te stoppen. Dit soort verhalen bestaan nergens anders ter wereld. Het is werelderfgoed dat bewaard moet blijven.” Naast het boek werken ze aan een luisterboek, waarin tien verhalen als hoorspel worden verteld.

Boekpresentatie op 22 maart

Op zaterdag 22 maart 2025 wordt De stinkende durian en de slang officieel gepresenteerd in Museum Sophiahof in Den Haag. De middag begint met cakalele door Tjakalélé TenuÉ Hiaka AlifURU, onder leiding van Pika Nendissa. Daarna volgen een gesprek met Ezli en Vadim over hun reis naar de Molukken, een primeur van een luisterverhaal en een Q&A. De dag wordt afgesloten met een muzikale verrassing en een borrel & signeersessie, waar er volop gelegenheid is om na te praten. Bestel je tickets via de onderstaande knop!

Bestel het boek nu!

De stinkende durian en de slang is nu te bestellen via de website van Walburg Pers.

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

maak kennis met Collectiebeheerder Esmée Manubulu!

Lees meer

Van collectiebeheer tot restauratie

“Ik ben geboren in Arnhem, maar na de scheiding van mijn ouders ben ik met mijn broer en Nederlandse moeder naar Assen verhuisd. Mijn vader is Moluks, maar ik ben niet opgegroeid in een Molukse wijk. Mijn oma van moederskant nam me altijd mee naar musea en leerde me over kunst en cultuur. Die interesse groeide, en na een mbo-opleiding decoratie en restauratie in Zwolle volgde ik de hbo-opleiding Cultureel Erfgoed in Amsterdam, met als specialisatie collectiemanagement, beheer en behoud. Vanaf mijn tweede studiejaar werkte ik al op de collectieafdeling van Museum de Fundatie in Zwolle. Inmiddels heb ik tien jaar ervaring in collectiebeheer en ben ik nu ook werkzaam als boek- en papierrestaurator.”

Een onverwachte herverbinding

Esmée werkte met uiteenlopende collecties, van moderne kunst tot militaire objecten, maar nooit specifiek met Moluks erfgoed. “In 2024 veranderde dat. Mijn opa van vaderskant overleed, en daardoor kreeg ik weer meer contact met mijn vaders familie. Kort daarna overleed ook mijn vader, wat ons als familie nog dichter bij elkaar bracht. Ineens kreeg ik meer mee van de Molukse cultuur, ging ik naar de Molukse kerk in Marum en besefte ik hoeveel ik nog te leren had.”

Dat jaar reisde Esmée voor het eerst naar de Molukken. “Mijn broer en ik waren er nog nooit op Ambon geweest. Het voelde als een afsluiting van een zwaar jaar, maar ook als een nieuw begin. Ik was goed voorbereid, ik had de verhalen mijn hele leven al gehoord. Toch was het nog honderd keer mooier dan ik had verwacht. Toevallig was Huib Akihary (voormalig Hoofd Collecties bij Museum Maluku) op dat moment op werkbezoek in Ambon, en zijn we samen naar Museum Siwa Lima gegaan. Het klopte gewoon, het moest zo zijn.”

Een nieuw begin bij Museum Maluku

Juist in dat jaar van herontdekking benaderde Henry Timisela, directeur bij Museum Maluku, Esmée voor de rol van Collectiebeheerder. “We hadden al weleens contact gehad, maar twee weken na het overlijden van mijn vader spraken we af. Het voelde als de juiste stap. Als Collectiebeheerder richt ik me op het behoud en beheer van objecten. Een conservator vertelt het verhaal van een object, maar ik zorg ervoor dat het over honderd jaar nog steeds in perfecte staat is. Ik maak geen tentoonstellingen maar regel voor de rest alles omtrent de collectie.”

Sommige objecten vielen haar direct op. “Op Ambon zag ik voor het eerst een parang salawaku, en nu kom ik ze hier in de collectie weer tegen. Ook meubels uit de barakken maken veel indruk, ze laten zien in wat voor schrijnende omstandigheden Molukkers in Nederland hebben geleefd. Zoals een lijkentafel die in de barakken waarschijnlijk als gewone eettafel werd gebruikt.”

Erfgoed als heling

Haar werk voelt voor Esmée als een manier om haar achtergrond opnieuw te ontdekken. “Het werken met Moluks erfgoed is voor mij een herconnectie met een deel van mezelf dat ik lang heb genegeerd. Nu valt alles op zijn plek. Dit is precies het juiste moment, en precies zoals het had moeten zijn.”

Groetjes uit Leiden: TNS – Drie eilanden, één familie

Lees meer

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

Stichting Pelita X Museum Maluku

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 1 FEBRUARI 2025. GEPOST IN NIEUWS

Museum Maluku en Stichting Pelita organiseren op vrijdag 21 februari 2025 de gezamenlijke Dialoogtafel RE:CAST – Het gesprek. De Dialoogtafel, een concept van Stichting Pelita geïnspireerd door de Keti Koti Dialoogtafels, biedt een veilige en inspirerende omgeving om samen in gesprek te gaan en ervaringen uit te wisselen. Met behulp van universele vragen, rituelen en kunst worden brede, soms complexe maatschappelijke kwesties bespreekbaar gemaakt.

Tijdens deze Dialoogtafel praten we over kolonialisme en slavernij in de Molukken en de doorwerking daarvan in het heden – thema’s die centraal stonden in de expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku van Museum Maluku. Het gesprek wordt geleid door traumatherapeut en trainer Jessica Apon. Visuele verhalenverteller Joao Loupatty en schrijven Aca Siwabessy Stoffels brengen artistieke bijdragen. We sluiten de middag af met een gezamenlijke maaltijd. Onder het genot van heerlijke saté en pisang goreng is er ruimte om in een informele setting verder te praten en gedachten uit te wisselen.

Doorpraten na RE:CAST

Museum Maluku’s expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku was tot januari 2025 te zien in Museum Sophiahof. In deze expositie onderzochten kunstenaars Esmée Pattipeilohy, Kai Maipauw, Joao Loupatty, Jerrold Saija en Finn Maätita de diepe en blijvende impact van slavernij en kolonialisme op de Molukken en daarbuiten. Hoewel de expositie inmiddels is afgesloten, blijft het gesprek voortduren. Tijdens RE:CAST – Het gesprek onderzoeken we samen hoe dit verleden nog altijd doorwerkt in het heden – zowel persoonlijk als maatschappelijk.

Het programma

13.30 uur: Inloop
14.00 uur: Start programma
14.15 uur: Joao Loupatty & Aca Siwabessy Stoffels
15.00 uur: Pauze
15.30 uur: Start gesprek
16.30 uur: Gezamenlijke maaltijd
17.30 uur: Einde

Aanmelden

Deelname is gratis, maar aanmelden is verplicht. Meld je tijdig af als je verhinderd bent, zodat we jouw plek beschikbaar kunnen stellen aan iemand anders.

Datum: Vrijdag 21 februari 2025
Tijd: 14.00 tot 17.30 uur
Locatie: Museum Sophiahof
Sophialaan 10, 2514 JR, Den Haag

Over de sprekers

Jessica Apon

De middag wordt begeleid door Jessica Apon, traumatherapeut en trainer met Indische en Molukse roots. Als derde generatie werkt zij met intergenerationeel trauma en familieopstellingen. Bij Stichting Pelita zet ze zich in voor deskundigheidsbevordering en geeft ze trainingen en lezingen gericht op gemeenschappen met een gedwongen migratieachtergrond. Haar aanpak houdt rekening met context en collectief trauma, en creëert een veilige ruimte voor dialoog.

Joao Loupatty

Joao Loupatty is een multidisciplinaire visuele verhalenverteller en docent gespecialiseerd in design, ethiek en technologie, en een van de kunstenaars die exposeerde in RE:CAST. In zijn installatie Current Futures combineerde hij objecten uit de collectie van Museum Maluku met door AI gegenereerde beelden. Tijdens de Dialoogtafel deelt hij zijn creatieve proces en onderzoekt hij de vraag: welke toekomsten kunnen we ons voorstellen buiten het kader van kolonialisme?

Aca Siwabessy Stoffels

Aca Siwabessy Stoffels is moeder en schrijver. Zij gelooft dat vrede met jezelf leidt tot meer vrede in de wereld. Sinds 2014 schrijft en blogt ze over thema’s als taboes, schaamte, trauma’s en transformatie. In 2024 kwam haar eerste boek PADEDE uit, waarin ze lezers uitnodigt om kwetsbaarheid te verkennen. Aca zal tijdens RE:CAST – Het gesprek uit het boek PADEDE voordragen.

Wortels en vleugels: Museum Maluku in 2025

Lees meer

Nu te zien: ONS LAND

Lees meer

Rania Siegers zet Silat op de kaart tijdens WK in Abu Dhabi

Lees meer

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 30 januari 2025. GEPOST IN NIEUWS

Van haar eerste proefles tot het WK Pencak Silat in Abu Dhabi in slechts twee jaar tijd: Rania Siegers heeft deze droom waargemaakt. Samen met haar teamgenoten Samantha en Caithlyn vertegenwoordigde ze Nederland in de artistieke wedstrijdvorm Regu. Haar moeder Yayah Siegers-Samaniri, zelf ook een Silat-beoefenaar, was erbij als assistent van een van de drie bondscoaches en getuige van Rania’s indrukwekkende prestatie. Samen blikken ze terug op deze bijzondere ervaring.

Hoe het begon

Rania’s eerste kennismaking met Silat kwam door haar moeder Yayah, die in haar jeugd les kreeg van oom haji Samad Umarella almarhum, de oprichter van de Molukse Silat-stijl Pukulan Nusahitu Solemata. “Ik hoorde wel eens verhalen van mijn moeder,” vertelt Rania. Toch maakte Rania pas de stap naar vechtkunst toen een vriendin haar meenam naar een Kung Fu-demonstratie. “Dat vond ik zo indrukwekkend dat ik dacht: ik wil ook een vechtsport doen. Ik stond al op het punt me daar aan te melden, maar toen realiseerde ik me: waarom niet een vechtsport uit mijn eigen cultuur?”

Rania sloot zich aan bij de club Silat One in Den Haag. Haar jarenlange danservaring gaf haar een voorsprong in de artistieke wedstrijdvorm van Silat genaamd Regu. “Regu is een stijlvorm waarbij je in een vaste volgorde technieken en aanvallen uitvoert die in een gevecht voorkomen. Het is belangrijk dat de technieken perfect zijn en dat de timing klopt. We voeren het met z’n drieën uit, maar de juryleden moeten één persoon zien. Het is dus heel technisch,” legt ze uit.

De weg naar Abu Dhabi

Slechts twee jaar na haar eerste les Silat werd Rania geselecteerd voor het WK. “Ik was enorm dankbaar dat ik zo’n kans kreeg. Mijn hele leven draaide op dat moment om Silat. We trainden intensief met de selectie en leerden omgaan met de spanning en het niveau van de tegenstanders.”

De ervaring in Abu Dhabi was overweldigend en bijzonder. “De sfeer was geweldig. Het voelde speciaal dat mijn moeder erbij was als assistent van de bondscoach. Dat gaf me vertrouwen. Bovendien waren er veel Nederlandse supporters, waaronder 10 van mijn familieleden, die ons aanmoedigden.” Hoewel Rania niet in de prijzen viel, kijkt ze met trots terug. “De beste van de wereld stonden daar. Het was een eer om daar deel van uit te maken.”

Moeder én coach

Voor Yayah was het WK een bijzondere belevenis, zowel als coach als moeder. “Het is natuurlijk extra spannend als je eigen dochter daar staat. Ik was ontzettend trots, zeker omdat Silat in onze gemeenschap altijd een familieding is geweest. Ik heb het vroeger samen met mijn broertje en zusje gedaan, en nu sta ik met mijn dochter op het hoogst haalbare tournament van deze sport. Dat is heel speciaal.”

Als assistent van de bondscoach Artistic hielp Yayah bij het artistieke onderdeel. “Het vraagt veel focus, want je moet alle regels en details goed kennen. Tegelijkertijd is het inspirerend om te zien hoe andere landen Silat beoefenen en hoe hoog het niveau is.”

Een club als familie

Rania hoopt dat meer mensen Silat ontdekken. “Ik raad het iedereen aan. Bij onze club Silat One in Den Haag voelde het meteen als familie. Je komt niet alleen om te trainen; het is ook een stukje cultuur. Iedereen herkent iets van zichzelf in elkaar, en dat zorgt voor verbondenheid. Dat maakt mij nog meer gedreven om verder te gaan in deze sport.”

Ben jij geïnspireerd geraakt om Pencak Silat zelf eens uit te proberen? Neem een kijkje op www.npsf.nl, de website van de Nederlandse Pencak Silat Federatie, en check welke school er bij jou in de buurt zit.

Foto’s: Adi Zitter

Wortels en vleugels: Museum Maluku in 2025

Lees meer

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

Directeur Henry Timisela neemt je in zijn nieuwste column mee in de ambities en plannen van Museum Maluku voor de komende jaren. Van digitalisering en internationale samenwerking tot het versterken van de band met de Molukken: lees hoe we ons erfgoed levend houden voor toekomstige generaties.

“Als ik door de gangen van Museum Sophiahof loop, voel ik de verantwoordelijkheid die op onze schouders rust. Met trots kan ik zeggen dat het Ministerie van VWS ons bureau steunt tot eind 2026, waarmee Museum Maluku aan het begin staat van een cruciale transformatie. Een transformatie die ik vijf jaar geleden, bij mijn aantreden als directeur, niet had durven dromen. 

De afgelopen jaren hebben we niet stilgezeten. Waar vroeger het verhaal van de Molukkers in Nederland centraal stond – beginnend bij de aankomst in 1951 – verleggen we nu onze blik. De Molukken zelf worden een belangrijk focuspunt van ons verhaal, een perspectief dat nieuwe horizonten opent. Waar inheemse cultuur centraal staat, want ja: ‘Bestaat dé Molukker eigenlijk?’ Door onze samenwerking met onder andere Museum Siwa Lima op Ambon, mogelijk gemaakt door het Mondriaanfonds en Dutch Culture, bouwen we verder aan de bruggen. 

In ons depot in Rotterdam zijn we bezig met een grote en bijzondere transformatie. Samen met de Koninklijke Bibliotheek digitaliseren we delen uit onze collectie, een monsterklus die tijdelijk betekent dat onze collectie niet toegankelijk is. Maar deze stilte voor de storm is noodzakelijk. Want in 2026, als we stilstaan bij 75 jaar Molukkers in Nederland, willen we onze collectie presenteren op een manier die recht doet aan onze geschiedenis én onze toekomst. Dus als we het hebben over doelstellingen, je hebt er net één gelezen. Er is werk aan de winkel. 

Toen ik in 2020, tijdens de coronapandemie, aantrad als directeur, trof ik een erfgoed aan dat verspreid lag over heel Nederland. Een schat aan objecten en verhalen, geschonken door de Molukse gemeenschap, die door vele verhuizingen versnipperd was geraakt. Nu, vijf jaar later, hebben we niet alleen alles gecentraliseerd, maar bouwen we ook digitale bruggen naar de Molukken. Dit werk zou onmogelijk zijn zonder ons toegewijde team van parttimers, freelancers en vrijwilligers. Van bestuurskamer tot depot, hun passie vormt het kloppend hart van ons museum. Hoewel onze focus nu ligt op het herinrichten van de collectie, blijven we publieksprogramma’s organiseren die de Molukse kunst en cultuur vieren. 

Museum Maluku werd ooit opgericht om het verhaal van de Molukse gemeenschap in Nederland te vertellen. Gelukkig maar. Die missie blijft en krijgt een nieuwe dimensie door de banden met het moederland te versterken. Het is een ambitieuze reis, maar wel een die noodzakelijk is om ons erfgoed te bewaren voor toekomstige generaties. Met bewondering zie ik namelijk de afgelopen jaren hoe de vierde en vijfde generatie Molukkers hun identiteit op geheel eigen wijze vormgeven. Ze verbinden traditie met vernieuwing, en als Museum Maluku zijn we er trots op dat we deze nieuwe stemmen en perspectieven een podium mogen bieden en mogen ondersteunen in hun zoektocht naar identiteit. 

Soms sta ik stil bij de collectiestukken die onze gemeenschap ons heeft toevertrouwd. In elk object zit een verhaal, een herinnering, een stukje identiteit. Als ik zie hoever we gekomen zijn, en wat er nog voor ons ligt, denk ik aan een oude Molukse wijsheid: “Sagu salempeng dipata dua” – een stuk sago in tweeën delen. Net zoals onze voorouders hun laatste stuk sago deelden, delen wij nu onze verhalen en erfgoed, niet alleen met elkaar maar ook met toekomstige generaties. Want alleen door te delen, kunnen we ons erfgoed levend houden.”

Henry Timisela 
Directeur Museum Maluku 

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

PLAN JE BEZOEK

Lees meer

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 23 december 2024. GEPOST IN NIEUWS

Met zijn opvallende artiestennaam Snars heeft Lars Bogaers (Letsoin) een eigen plek gecreëerd binnen de wereld van kunst, grafisch design en dans. Vanuit Amsterdam combineert hij zijn Molukse roots met een passie voor hiphop en straatcultuur. Lars is geen onbekende bij Museum Maluku: hij ontwierp het grafische concept voor de vodcast Unboxing – Uitgepakte verhalen en heeft de serie daarmee een geheel eigen identiteit gegeven. In dit interview vertelt hij over zijn inspiratiebronnen, zijn reis als kunstenaar en danser en zijn plannen voor de toekomst.

Van straatcultuur tot kunstacademie

Lars begon zijn creatieve reis in 2006, toen hij voor het eerst in aanraking kwam met breakdance. “Ik danste veel thuis en werd daarom op les gezet. Mijn dansdocent zag dat ik altijd een zwart notitieboekje bij me had, vol met tekeningen. Hij spoorde me aan om die passie verder te ontwikkelen. “Ga die dingen ook gewoon op straat doen,” zei hij. Zo begon mijn creatieve proces, van schetsboek tot muur.” Tijdens de breakdancelessen ontstond ook zijn artiestennaam ‘Snars’. “Die naam werd me gegeven door iemand in mijn dansgroep die ‘geen snars begreep’ van wat ik aan het doen was,” vertelt Lars lachend. Later volgde hij de opleiding tot graficus aan de Willem de Kooning Academie, waar hij de tools kreeg om zijn unieke stijl verder te ontwikkelen.

Lars werkend aan een 40-meter lange muurschildering in Huizen binnen het thema ‘Paradijsvogels’. Hij heeft diverse vogels geschilderd die op de Molukse eilanden voorkomen. Het concept van het project was dat de paradijsvogels in Nederland aankomen en vervolgens hier hun vleugels weer gaan spreiden.

De kracht van rust en eenvoud

Lars omschrijft zijn stijl als minimalistisch en geïnspireerd door de rust van de Molukse eilanden. “Ik wil dat mijn kunst dezelfde rust uitstraalt die je op de Molukken vindt, waar tijd geen rol speelt en alles vanzelf komt. Een terugkerend element in mijn werk is de koeskoes, een heilig Alifuru-diertje. Ik geef het diertje altijd een abstracte vorm, zodat het herkenbaar maar ook uniek blijft.” Lars laat zich inspireren door grootheden als Keith Haring en Jean-Michel Basquiat. “Hun eenvoud en politieke boodschappen hebben grote invloed op mij gehad. Ik probeer dat ook in mijn werk te verwerken.”

Vliegers ontworpen door Lars voor The New Originals ft. Masohi, een project om de verborgen talenten binnen de Molukse gemeenschappen te motiveren van zich te laten horen. De vliegers werden verkocht in de winkel van The New Originals in Amsterdam.

Unieke identiteit voor de vodcast Unboxing

Voor Museum Maluku ontwierp Lars het grafische concept van de vodcast Unboxing – Uitgepakte verhalen. “Mijn idee was om de objecten centraal te stellen, omdat ze onze cultuur representeren,” legt hij uit. “Ik heb een logo ontworpen waarin een palmboom de letter U van ‘Unboxing’ vormt. Voor elke aflevering geef ik die U een unieke identiteit, zoals iemand die papeda eet of een bomberjack draagt.”

Werken aan Unboxing bracht Lars ook in gesprek met zijn eigen omgeving. “Ik ben voor elk object dat voor de vodcast voorbijkwam, onderzoek gaan doen en in mijn eigen omgeving vragen gaan stellen – aan mijn moeder of aan vrienden om me heen. Hoe zitten bepaalde dingen eigenlijk? Het zorgde voor gesprekken die ik anders niet had gevoerd, en ik ontdekte nieuwe dingen over mijn eigen cultuur. Het project stond dicht bij mezelf en ik ben blij dat Museum Maluku mij heeft gevraagd om hier mijn steentje aan bij te dragen.”

De verschillende logo’s voor de vodcast Unboxing – Uitgepakte verhalen.

Toekomstplannen: grote dromen en een webshop

De toekomst ziet Lars vol ambitie tegemoet. “Ik werk aan een webshop en ben bezig met nieuwe projecten, zoals keramiek en 3D-geprinte beelden. Uiteindelijk droom ik van een grote expositie waarin ik kunstvoorwerpen toon die onze Molukse cultuur belichten.” Volg Lars op Instagram via @snars_nl om als eerste op de hoogte te blijven van zijn nieuwste projecten en avonturen.

Lars met zijn meest recente muurschildering in de horecazaak Pinuku in Amsterdam.

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier

Depot P31, digitalisering van archieven, fotocollectie, in- en uitgaande bruiklenen en binnenkomende schenkingen. Er is weer veel te melden over de collectie van Museum Maluku en het collectiebeheer. Hoofd Collecties Huib Akihary doet verslag over P31 en twee bijzondere schenkingen. Voor een laatste keer…

Archiefdepot

In de maanden oktober en november is P31, het depot aan de Piekstraat 31, volledig ingericht en klaargemaakt. In een deel staan 16 archiefstellingen met een capaciteit van 448M archiefruimte, genoeg voor alle persoons- en instellingsarchieven uit de collectie. Ook de fotocollectie heeft er een plek gevonden. Enige haast was geboden omdat ook begonnen moest worden met de digitalisering van een deel van de archieven. De firma GMS werkt in depot P31 aan het scan klaar maken van de archivalia. Dat betekent het schoonmaken van archieven: elastiekjes, paperclips, nietjes, plastic hoezen en mappen e.d. worden verwijderd en eventuele scheuren in het papier geplakt. Vervolgens worden de schoongemaakte archivalia in zuurvrije omslagen verpakt en in nieuwe grijze zuurvrije archiefdozen opgeborgen. Het andere deel van het depot is ingericht voor het klaarzetten en afhandelen van uitgaande en terugkomende bruiklenen.

Schenkingen van Jan Malawauw

Fotograaf en dorpsgenoot Jan Malawauw kwam begin dit jaar naar me toe om twee zaken met me te bespreken. De schenking van de fototentoonstelling Saudara (1997-1998) en de schenking van de expositie 60 jaar Molukkers in Zeeland 1951-2011 aan het Museum Maluku. Van beide exposities is Malawauw initiator, fotograaf en samensteller. Nadat de details over o.a. rechten en gebruik rondom de twee schenkingen goed besproken waren en ook het Zeeuws Museum instemde met de schenking van Saudara, kon de overdracht begin december plaatsvinden. Het materiaal van beide exposities bestaande uit foto’s, objecten, teksten, een educatief programma en de gehele administratie staat inmiddels in het depot, klaar om uitgepakt, beschreven en geregistreerd te worden. Beide exposities verkeren in zeer goede staat en zouden zo in zijn geheel of gedeeltelijk geëxposeerd kunnen worden.

Saudara

Saudara, portretten en (levens)verhalen van de oudere Molukkers is de volledige naam van het project van het Zeeuws Museum in Middelburg en van de fotograaf Jan Malawauw uit Zaandam. Het project bestond uit een expositie en een gelijknamige publicatie. De expositie werd van 13 december 1997 tot en met 1 maart 1998 gehouden in het Zeeuws Museum in Middelburg. Daarna ging Saudara reizen en was op verschillende locaties in Nederland en België te zien, o.a. in het Drents Museum in Assen. In 2002 schonk het Zeeuws Museum de gehele expositie aan het Moluks Historisch Museum (MHM), toen gehuisvest in Utrecht. Alle portretten uit de expositie kwamen te hangen in de vaste opstelling van het MHM. De portretten keerden terug naar de maker Jan Malawauw toen het MHM in 2012 haar deuren moest sluiten.

Betekenis

Het Moluks-Maleise woord Saudara betekent letterlijk ‘broeder/zuster’ en verwijst naar een directe verwantschap en familierelatie. Maar Saudara duidt ook, ruimer opgevat, op relaties tussen mensen, saamhorigheid en wederzijds respect. Met Saudara wil Malawauw de oudere Molukker in de Nederlandse samenleving een podium geven en het verhaal van de eerste generatie Molukkers, die in 1951 en daarna naar Nederland kwamen, vastleggen. Drieëndertig leden van de Molukse eerste generatie in Nederland zijn door de fotograaf Malawauw gefotografeerd en geïnterviewd. De geportretteerden poseren met een voorwerp in de hand. Jan Malawauw: “Het voorwerp dat zij kozen is meer dan een persoonlijk symbool: het is de drager van de cultuur en traditie waarmee zij, de oudere Molukkers in Nederland, leven. Ieder heeft een eigen persoonlijke geschiedenis. Het voorwerp versterkt dit omdat het hen herinnert aan de Molukken, de reis naar Nederland en het verblijf in Nederland.”

60 jaar Molukkers in Zeeland

De fototentoonstelling 60 jaar Molukkers in Zeeland 1951-2011, die in september en oktober 2011 in de Kloostergangen (Abdij) in Middelburg te zien was, is de tweede schenking van Jan Malawauw. Malawauw is medesamensteller van deze expositie die bestaat uit foto’s en portretten gedrukt op panelen met thema’s als gedeelde geschiedenis, tijdelijk verblijf en de persoonlijke geschiedenissen van Molukse families uit Oost-Souburg, Koudekerke en Middelburg. Ook deze expositie is voortreffelijk gedocumenteerd.

Afscheid

Beste lezer, dit was mijn laatste geschreven bijdrage voor Museum Maluku. Eind december eindigt mijn contract als Hoofd Collecties en neem ik vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd officieel afscheid van de collectie, mijn collega’s, de vele vrijwilligers, het Museum Maluku en u als bezoeker, lezer van de website en nieuwsbrief. Ik ben sinds de opening van het Moluks Historisch Museum in november 1990 tot op heden in verschillende korte of langere periodes en in verschillende functies verbonden geweest met het Museum Maluku. De laatste paar jaar heb ik met heel veel plezier gewerkt als Hoofd Collecties en maker van alle exposities. Ondanks mijn pensioen zal ik actief blijven in het culturele veld en mijn steentje blijven bijdragen aan het vastleggen en behoud van erfgoed in het algemeen en in het bijzonder het Molukse erfgoed hier en in de Molukken. Ik wens mijn collega’s van Museum Maluku alle inspiratie en succes toe om de museumcollectie voor de komende generaties veilig te stellen en voor een breed publiek toegankelijk te maken. Tot ziens. Sampai jumpa! Amato.

Huib Akihary

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 28 november 2024. GEPOST IN NIEUWS

Op 25 september 2024 werd Joost Manusama geïnstalleerd als burgemeester van Capelle aan den IJssel. Met zijn benoeming schreef Nederland geschiedenis: voor het eerst neemt iemand van Molukse afkomst deze belangrijke bestuurlijke rol op zich. Wij spraken de burgemeester over zijn drijfveren, carrière en de bijzondere betekenis van zijn benoeming.

Na een lange carrière bij de politie heeft u de stap naar het burgemeesterschap gezet. Wat gaf de doorslag om deze overstap te maken?

“Er zijn veel overeenkomsten. Je bent bezig voor de maatschappij en probeert betekenisvol te zijn voor de uitdagingen die er zijn. Bij de politie richt zich dat vooral op veiligheid, leefbaarheid en ondermijning. Dat heb ik bijna 32 jaar gedaan. Op een gegeven moment wilde ik breder met betekenisvolle zaken aan de slag. Als burgemeester werk je niet alleen aan veiligheid, maar ook aan onderwerpen als volkshuisvesting, onderwijs en economische zaken. Die veelzijdigheid sprak me aan, en dat is ook de reden geweest dat ik heb gesolliciteerd.”

Uw carrière kenmerkt zich door een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Waar komt die drive vandaan?

“Ik heb bestuurskunde gestudeerd en ben daarna kort werkzaam geweest in het bedrijfsleven, maar daar ging het eigenlijk te veel om geld verdienen. Tegelijkertijd zag ik dat er maatschappelijk gezien heel veel uitdagingen lagen. Dat trok mij aan. Ik was lid van de gemeenteraad in Krimpen aan den IJssel en landelijk actief voor de VVD. Daarnaast ben ik altijd actief geweest in raden van commissarissen bij woningcorporaties, cliëntenraden van zorgverzekeraars en adviesraden in het onderwijs, maar ik ben ook voorzitter geweest van de Kumpulan Abubu, het dorp op Nusalaut waar mijn familie afkomstig van is.”

Wat betekent het voor u om de titel ‘eerste Molukse burgemeester van Nederland’ te dragen?

“Het is natuurlijk een eer, maar ik zeg er altijd wel direct bij dat ik een Nederlandse burgemeester ben voor alle mensen in Capelle. Toch vergeet ik nooit waar mijn vader vandaan komt. De waarden die ik uit de Molukse cultuur heb meegekregen – zoals gemeenschapszin en respect voor ouderen – kan ik goed in mijn werk toepassen. Ik vind het belangrijk om daarin een boegbeeld te zijn, om te laten zien dat je in deze maatschappij eigenlijk alles kunt bereiken. Om aan te tonen dat je, ongeacht of juist dankzij je afkomst, alles kunt bereiken als je ervoor gaat.”

Wat zijn uw prioriteiten als burgemeester?

“Samenwerking staat altijd voorop bij de dingen die ik doe. Als burgemeester wil ik bruggen bouwen en mensen samenbrengen, ook al zijn we het niet altijd met elkaar eens. Daarnaast zijn er belangrijke maatschappelijke uitdagingen: zorgen dat iedereen een dak boven zijn hoofd heeft, eenzaamheid bestrijden, aandacht voor jeugdcriminaliteit en economische ontwikkeling stimuleren. Binnen een gemeente grijpt alles in elkaar, en ik hoop mijn steentje bij te dragen aan het verbeteren van de leefbaarheid in de stad. Samen met anderen, met partners, maar ook zeker met de inwoners hier in Capelle.”

Heeft u advies voor Molukse jongeren die overwegen om in de politiek te gaan?

“Een aantal dingen zijn belangrijk. Wees een goede netwerker. Zorg ervoor dat mensen jou kennen en dat jij weet wat er speelt, niet alleen in je eigen kring maar ook daarbuiten. Ben actief in de samenleving en ken je dossiers. Verdiep je in de onderwerpen en ga met mensen in gesprek. En als laatste, wat ik erg belangrijk vind: houd vol en zorg dat je een lange adem hebt. Laat je niet te snel uit het veld slaan.”

Foto’s: Gemeente Capelle aan den IJssel / Frank de Roo en Jan Kok.

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier