Skip to main content

Auteur: Huib Akihary

Maju terus! – Huib op de Nijmeegse Vierdaagse

Maju terus!

Vooruit lopen!

GESCHREVEN DOOR HUIB AKIHARY OP . GEPOST IN NIEUWS

Het was een mooie en gezellige Vierdaagse dit jaar. De 106e editie bevatte weer van alles. Bloedheet weer, maar ook een paar flinke stortbuien. Muziek, eten en veel enthousiast publiek langs de route om de wandelaars aan te moedigen. Tussen de 47.000 lopers deden dit jaar ook weer veel Molukkers mee. Heel veel zelfs.

Start
Ik loop dit jaar voor mijn 8e kruisje samen weer met mijn loopmaatjes Isaac Pattikawa uit Zutphen en Johnny Gaspersz uit Nijmegen. Isaac gaat voor zijn 16e en Johnny voor zijn 27e(!). Museumcollega Olivia Wardenaar heeft op het laatste moment verstek moeten laten gaan. Omdat we de 30 kilometer lopen, starten we tussen 7.00 en 8.00 uur. De lopers voor de 50 en 40 kilometer zijn al om 4.00 uur respectievelijk 6.00 uur begonnen. Heel relaxed verzamelen we ons op de Wedren bij de start. Hans Ririhena uit Elst, Eddy Lesimanuaja uit Hoogeveen, Anies Huwae uit Tiel, Frans uit Deventer and last but not least Tommy uit Nieuwegein melden zich ook. Als de rijen bij de start korter worden sluiten we aan om ons polsbandje te laten scannen. Eenmaal gescand kunnen we starten. Jalan bae samua! Een goede Vierdaagse. Loop lekker!

maju-terus-column-huib-nijmeegse-vierdaagse

Foto: Huib Akihary

Dag van Elst
De groep van 30 kilometer lopers is dit jaar groot. Het is erg druk waardoor we bijna stapvoets in file lopen over de brug over de Waal. Linksaf de dijk op naar Oosterhout lost de file op. Verderop de route komen we in Elst dat vanaf het begin van de Vierdaagse een belangrijke doorkomstplaats is. In Elst wonen veel Molukkers. Op 11 mei 1951 kwamen de eerste 13 Molukse gezinnen te wonen in kamp Snoodenhoek. Het kamp telde 10 houten barakken. Later zouden er nog 11 gezinnen bijkomen en 27 alleenstaanden. Kamp Snoodenhoek was oorspronkelijk een werkkamp en ook in de jaren na de oorlog gebruikt voor de opvang van Indische repatrianten. In 1963 verhuisden de eerste Molukse gezinnen van het kamp naar de nieuwe Molukse woonwijk. “Nu telt Elst ongeveer een kleine 1.000 inwoners met Molukse achtergrond,” vertelt burgerraadslid Agoes Peilouw, “althans volgens de schatting van de Gemeente Elst”.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-1

FPP 0114. Aankomst in Elst voor een korte pauze. 17 juli 1972. Collectie Pasanea-Platenkamp.

Noes Peilouw
Noes Peilouw, de broer van Agoes, loopt dit jaar voor de 39e keer mee. Ja, U leest het goed. De 39e keer! “Volgend jaar mijn jubileum met 40 Vierdaagse-kruisjes!” roept Noes mij enthousiast toe als ik hem in de wandelmeute aanschiet. Hij herinnert me aan ons gesprek van een jaar eerder over een te maken expositie over de Molukse inbreng uit Elst tijdens de Vierdaagse. “We hebben heel veel materiaal, verhalen en foto’s,” zegt Noes. En dat zal zeker kloppen want al jaren lopen er veel mensen mee uit Elst. Ook het museum heeft fotomateriaal uit de jaren 1952 en 1972 van de collectie Pasanea-Platenkamp.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-2

FPP 0106. Vierdaagse-wandelaars passeren woonoord ‘Snoodenhoek’. 17 juli 1972. Collectie Pasanea-Platenkamp.

Bemmel
Na Elst komen we in Bemmel. En als we Bemmel zeggen dan betekent dat pauzeren en soto ajam (kippensoep) eten bij de Molukse rustplaats. Dat doen we dan ook uitgebreid. Dat is ook nodig want we zijn drijfnat geworden door een plotselinge hoosbui. Het is druk met bekenden op de rustplaats. De soto smaakt erg lekker en gaat er goed in. Het is gezellig en we blijven hangen. Pelan2 saja… Rustig aan, alle tijd. De ene bekende vertrekt, een andere bekende komt binnen. “Nog 5 minuten!” Johnny steekt zijn hand op met 5 vingers gestrekt.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-5

Foto: Huib Akihary

Boss Johnny
We lopen gezamenlijk naar Lent. Gelukkig hebben we alle drie hetzelfde looptempo van gemiddeld 5,5 kilometer per uur, wat prettig is. Er is er altijd wel één die het tempo aangeeft. Johnny is de meest ervaren Vierdaagse-loper (26 keer) en kent de route als geen ander. Hij noteert altijd hoe laat we vertrekken, weet de beste plekken waar we kunnen stoppen en houdt de tijd bij hoe lang we pauzeren. Ondertussen houdt hij ook bij waar vrienden lopen. Wel relaxed zo. We finishen op de eerste dag ruim op tijd op de Wedren in Nijmegen. Ik heb wat pijnlijke voeten maar dat is niet gek want ik heb – volgens goed Moluks gebruik – nauwelijks getraind.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-6

Foto: Huib Akihary

Hitte
Het was erg warm op de derde dag tijdens het lopen in Groesbeek en de Zevenheuvelen. Zo warm en benauwd dat de Vierdaagse organisatie besloot om op vrijdag alle routes met 10 kilometer in te korten. Op de laatste dag liepen we dus maar 20 kilometer en een ingekorte route door schaduwrijk bos om bij Malden op de oude route te komen naar de Via Gladiola in Nijmegen. Het voelde aan als een trainingsrondje. Op het smalle bospad raakten we in de meute elkaar uit het oog. Maar geen nood – ik kon gezellig aansluiten bij Hans Ririhena en Eddy Lesimanuaja.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-4

Foto: Hans Ririhena

Onze hoffotograaf
De intocht in Nijmegen is elk jaar weer grandioos. Wat een mensenmassa langs de kant. Voorzien van gladiolen en wat sopi onderweg aangeboden naderen we de finish. Langs de hoofdtribunes met de bobos, rechtsaf de Oranjesingel op. Daar staat elk jaar halverwege links Ating Manuputty uit Vught die alle Molukse lopers vastlegt. Dit jaar zijn het er heel veel die finishen, meer dan honderd. Een hele klus om alle namen te achterhalen… toch maar serieus na gaan denken over een expositie over het wandelen door Molukkers i.h.b. de Vierdaagse.

maju-terus-huib-akihary-nijmeegse-vierdaagse-3

Hans Ririhena uit Elst, Eddy Lesimanuaja uit Hoogeveen, Huib Akihary uit Rotterdam. Foto: Ating Manuputty

Finish
Na de finish haal je je medaille op of speldje met een nummer wat aangeeft hoeveel kruisjes je hebt. Ik mijn 8e, Isaac zijn 17e, Johnny zijn 27e, Hans zijn 31e en Noes zijn 39e!

Volgend jaar weer!

Lees verder

Externe exposities: Samenwerken en adviseren

Externe exposities: Samenwerken en adviseren

GESCHREVEN DOOR HUIB AKIHARY OP 22 APRIL . GEPOST IN NIEUWS

Museum Maluku maakt zelf tentoonstellingen die te zien zijn in Museum Sophiahof in Den Haag. Zo was in 2022 de opening van de semi-permanente expositie Ons Land – Dekolonisatie, generaties, verhalen die in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum tot stand is gekomen. Eerder maakte Museum Maluku een serie van 7 kunsttentoonstellingen onder de naam IKAT. Vorig jaar volgden de wisselexposities Afgestoft en Uitgepakt!

Mobiele exposities
Maar Museum Maluku heeft ook kleinere, mobiele exposities die op verzoek in bruikleen voor korte of langere tijd gegeven worden. Het zijn bijvoorbeeld de 10 banners over Pattimura, of het plaatmateriaal van Mari Lihat en Tijdelijk Verblijf die het verhaal over Molukkers in Nederland vertellen aan de hand van thema’s zoals de Molukken, onafhankelijkheid, RMS, overtocht, woonoordperiode, woonwijk, radicalisering en emancipatie. In 2023 was Tijdelijk Verblijf met wat objecten uit de collectie een aantal maanden te zien in Deventer bij de stichting Masohi. Op dit moment is Tijdelijk Verblijf tot begin juni in bruikleen bij Politie Nederland in Utrecht.
Bij de laatste expositie Uitgepakt! waren meer dan 250 objecten uit de eigen collectie te zien. Dat bleek een voltreffer. Museum Maluku kreeg naar aanleiding van deze expositie veel bruikleenaanvragen uit het land: Groningen, Breda, Lunteren, Waalwijk en Nistelrode.

60 jaar woonwijk Waalwijk
2024 is een herdenkingsjaar voor de Molukse gemeenschap in Waalwijk. Het is het jaar waarin de gemeenschap wil terugkijken op precies 60 jaar verblijf van Molukkers in Waalwijk. “Het herdenken willen we graag doen met zowel Molukkers als niet-Molukkers,” zegt initiatiefnemer Usman Santi. Onderdeel zal zijn een expositie die de Molukse gemeenschap samen met de gemeente Waalwijk en met hulp van Museum Maluku zal samenstellen. De inbreng van Museum Maluku is naast het geven van museaal advies ook het in bruikleen geven van objecten uit de collectie die de geschiedenis van de Molukse gemeenschap in Waalwijk illustreren.

Sejarah Nistelrode
Onder de titel Sejarah (geschiedenis) wordt op zaterdag 11 mei in Bibliotheek Nistelrode een tentoonstelling geopend over de geschiedenis van de Zuidoost-Molukse gemeenschap in Nistelrode. Hun verhaal wordt aan de hand van tijdsvakken in woord en beeld verteld, van 1940 tot nu. Pascal Amukwaman van de organisatie vertelt: “De Zuidoost-Molukse gemeenschap in Nistelrode en de Noord Oost Brabantse Bibliotheken (NOBB) hebben de handen ineengeslagen om een tentoonstelling te maken over Zuidoost-Molukkers. Er zal onder meer een maquette te zien zijn van woonoord Donzel waar 70 Molukse gezinnen hebben gewoond. Ook zal een nagebouwde barakkamer van het woonoord te zien zijn.” Voor de aankleding van de barak zal het Museum Maluku een 30-tal objecten in bruikleen geven. De expo zal tot en met vrijdag 12 juli te bezichtigen zijn tijdens de openingsuren van de Bibliotheek aan de Parkstraat in Nistelrode.

sejarah-samenwerking-nistelrode-museum-maluku

Lees verder

Update collectie: van verhuizing tot vooruitzichten

Update collectie: van verhuizing tot vooruitzichten

GESCHREVEN DOOR HUIB AKIHARY OP . GEPOST IN NIEUWS

2023 was een jaar van keihard werken aan het behoud en beheer van de collecties van Museum Maluku. We hebben je via onze columns regelmatig op de hoogte gehouden van onze inspanningen en vorderingen. Hoofd Collecties Huib Akihary vat het afgelopen jaar nog eens samen en werpt een blik op wat ons te wachten staat in 2024.

Eind 2022 en begin 2023 zijn alle museale objecten en een deel van het archief van Museum Maluku uit de opslag in Alblasserdam naar Rotterdam getransporteerd. Vijf pallets archiefmateriaal gingen naar de archiefruimte aan de Piekstraat in Rotterdam-Zuid. De museale objecten verhuisden naar de depotruimte in het museumdepot van Rotterdam in de Alexanderpolder dat Museum Maluku tot eind december kon huren van het Maritiem Museum. De gehele collectie is uitgepakt, gecheckt en schoongemaakt. Dat hield in, het nakijken van alle objecten op staat en conditie en vervolgens stofvrij maken, labelen en indien nodig ompakken in zuurvrij papier en zuurvrije dozen.
Verschillende objecten bestaande uit organisch materiaal moesten een zuurstofvrije behandeling krijgen om aanwezige micro-organismen en ongedierte te doden. Die behandeling kon plaatsvinden in het depot van het Drents Museum in Assen. Waarvoor veel dank aan directeur Harry Tupan en de medewerkers behoud en beheer.

Collectieherwaardering

Na plaatsing in het depot zijn we van start gegaan met het beschrijven en registreren van de objecten in Atlantis, ons nieuwe collectieregistratiesysteem. Het betekende ook de start van de collectieherwaardering. Hoe is de collectie samengesteld? Wat willen we met onze collectie? Hoe maken we de collectie publiekstoegankelijk? Bij welk object is verder onderzoek nodig? De uitgangspunten voor een verantwoorde en uitgebalanceerde collectie staat omschreven in ons collectieplan dat in voorjaar 2024 opgesteld zal worden.

Interne verhuizing

Het grote depot gehuurd van het Maritiem Museum moest voor het einde van 2023 weer leeg opgeleverd worden. De collectie die daar opgeslagen was, verhuisde naar een kleiner depot op 1 hoog dat aan ons beschikbaar is gesteld door het Museum van Wereldculturen. In november is begonnen met de inrichting van dit depot. Grote ruimtevretende stukken zoals transportkisten, koffers, kasten en meubilair verhuisden tijdelijk naar Sophiahof om getoond te worden in de nieuwe exposite Uitgepakt – Van kist naar kast. De interne verhuizing is inmiddels gelukt. Op 28 december 2023 werd het grote depot leeg opgeleverd. De verschillende museumobjecten geplaatst in het nieuwe depot zullen in de komende maanden hun definitieve standplaats toegewezen krijgen en administratief verwerkt worden in Atlantis.

depot-collectie-museum-maluku

Digitalisering collectie en PIED-aanvraag

In het kader van de collectieve erkenning van de Indische en Molukse gemeenschappen in Nederland startte in 2022 het Programma Indisch Erfgoed Digitaal (PIED) dat wordt gefinancierd door het ministerie van VWS. Het programma richt zich op het digitaliseren van erfgoed van de brede Indische gemeenschap. Daarmee wordt, zo omschrijft het programma, iedereen mee bedoeld met wortels in voormalig Nederlands-Indië, die zelf of van wie de voorouder(s) door oorlogsgeweld en naoorlogse ontwikkelingen tot 1968 naar Nederland zijn gekomen. PIED richt zich op het erfgoed uit de periode 1930-1968. De collectie van Museum Maluku beslaat grotendeels deze periode.

Het Museum Maluku heeft zich vorig jaar daarom aangemeld voor projectfinanciering van het digitaliseren van haar collecties vallend binnen PIED. In de loop van 2023 zijn verschillende gesprekken gevoerd met projectmedewerkers van PIED om tot een weloverwogen en gespecificeerde aanvraag te komen. De keuze is gevallen op archivalia en beeldmateriaal die bijzonder zijn, uniek, specifiek Moluks en binnen de periode 1930-1968 vallen. Ook zal bijzonder audiovisueel materiaal zoals Single8-filmpjes en oude geluidsbanden meegaan in de aanvraag.

Materiaalanalyse

In december is een materiaalanalyse uitgevoerd op het te digitaliseren erfgoed. Dit betekent dat we precies hebben uitgezocht hoeveel meter archief we hebben, hoeveel foto’s, hoeveel meter film en hoeveel uur geluidsbanden. We hebben ook gekeken naar welk formaat papier, of het enkel- of dubbelzijdig is, gedrukt of geschreven, gebonden of los, gevouwen of plat. Ook zijn bijzondere formaten zoals bouw- en bestektekeningen van Molukse woonoorden en barakken in kaart gebracht. Hier zijn wat cijfers om je een idee te geven: 5400 foto’s en bijna 800 dia’s uit 24 collecties, 268 bouw- en bestektekeningen, 42 meter archief of ruim 320.000 pagina’s, 78 uur audio en 88 uur film uit 230 AV-items.

Op basis van de gegevens van deze materiaalanalyse kunnen gespecificeerde offertes aangevraagd worden bij bedrijven gespecialiseerd in het digitaliseren van erfgoed. De materiaalanalyse is uitgevoerd door een aantal vrijwilligers. Dank aan Manouk Kipuw, Caro Matulessya, Ronny Vromen en in het bijzonder Yanise Zijlstra die namens Museum Maluku de aanvraag begeleidt en bewaakt.

Archief, Archiefruimte, Caro Matulessya, Rotterdam, Museum Maluku, Archivaris

Scanklaar maken

Voordat het materiaal gedigitaliseerd kan worden, zal het scanklaar aangeleverd moeten worden. Archivalia worden schoon aangeleverd: vrij van nietjes, paperclips, elastiekjes en plastic omslagen. Beeldmateriaal en audiovisueel materiaal worden naar formaat en drager gesorteerd. Het scanklaar maken van het te digitaliseren erfgoed zal Museum Maluku uitbesteden aan daarvoor gespecialiseerde bedrijven. De kosten daarvan zullen ook binnen de begroting moeten vallen van het door PIED gereserveerde bedrag. Sommige bedrijven zullen het scanklaar maken alleen doen in het archief of depot van de opdrachtgever. Dat is nu ook mogelijk bij het Museum Maluku met de beschikking over de nieuwe extra ruimte aan de Piekstraat in Rotterdam van ruim 200 m2.

Collectie centraal

Binnenkort zullen de laatste 24 pallets met archiefdozen vanuit de opslag in Alblasserdam naar de Piekstraat gebracht worden. Met deze verhuizing is dan de gehele collectie van Museum Maluku uit de opslag gehaald en samengebracht in Rotterdam: de museale objecten in het gemeentelijk museumdepot van Rotterdam en de archivalia bijeen in de Piekstraat. Het werken aan de collectie kan dan een goed vervolg krijgen: ordenen, conserveren, registreren en zichtbaar maken.

Huib Akihary

piekstraat-museum-maluku-depot
Inspectie museumcollectie, Museum Maluku, depot, Alblasserdam

Lees verder

Nu te zien: nieuwe tentoonstelling Uitgepakt

Nu te zien: nieuwe tentoonstelling Uitgepakt

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN Nieuws

Museum Maluku opende dit jaar met de expositie Afgestoft: Membuka tambo lama. Een tiental objecten uit de eigen collectie waren toen te zien. Er is dit jaar hard gewerkt met het uitpakken van de eigen collectie en dat willen we nu laten zien. Museum Maluku toont tot eind januari 2024 ruim 200 objecten in de nieuwe tentoonstelling Uitgepakt: Van kist naar kast. Conservator Huib Akihary praat je bij over het proces en wat je kunt verwachten. 

Uitgepakt: Van kist naar kast, expositie, Museum Maluku

MUSEUMCOLLECTIE

Museum Maluku heeft zich dit jaar volledig gericht op de ontsluiting van de eigen museale collectie die jarenlang in de opslag heeft gelegen. Die ontsluiting werd mogelijk omdat we tijdelijk een depotruimte vonden en konden huren in het Museumdepot van de gemeente Rotterdam. Vele objecten zijn uitgepakt, schoongemaakt, de fysieke staat bekeken en geregistreerd. Ook is begonnen met het opnieuw waarderen van de collectie. Wat zijn de aandachtsgebieden en thema’s van de collectie. Welke objecten behoren volgens die richtlijnen tot de kerncollectie en welke niet? Wat zijn onze topstukken? Wat willen we bewaren en wat moeten we gaan afstoten? Een hele klus is het waar de conservatoren en vrijwilligers de komende twee jaren nog hun handen vol aan hebben.

INTERNE VERHUIZING

Is het uitpakken van de collectie al heel veel werk, vóór 31 december 2023 moet de collectie ook nog eens intern verhuizen naar een andere en kleinere ruimte in het gemeentelijk Museumdepot. Grote objecten zoals kasten, tafels, stoelen uit de woonoordperiode en de vele legerkisten en koffers van de Molukse ex-KNIL militairen kunnen niet mee naar het kleinere depot. De oplossing waar deze ruimtevreters te stallen was snel gevonden. Tijdelijke opzending (!) naar Sophiahof om ze tentoon te stellen. En daarmee was het concept geboren en de basis gelegd voor de nieuwe wisselexpositie.

UITGEPAKT: VAN KIST NAAR KAST

Deze tentoonstelling belicht een bijzonder stuk geschiedenis van de aankomst van grote groepen Molukkers in Nederland in 1951 en hun eerste jaren van verblijf in barakkenkampen. Met ‘Uitgepakt’ toont Museum Maluku meer dan 200 objecten uit haar kerncollectie gerelateerd aan de aankomst en de eerste jaren van verblijf in de Molukse woonoorden. Van kist tot kast, van een kruidnagelbootje tot een bijbel, van een bakelieten lichtschakelaar tot een fluit, van een legeronderbroek tot een radio. Alle objecten zijn schenkingen uit de Molukse gemeenschap.

LEGERKIST EN NAMEN

Vijftig legerkisten en koffers die de Molukse ex-KNIL militairen en hun familie in 1951 meenamen naar Nederland vormen het eerste deel van de expositie. Op deze kisten en koffers prijken namen en legernummers. Ze waren eigendom van echte mensen, van families, vaders, moeders en kinderen. 3.500 familienamen in totaal 12.500 mensen.

De namen op de koffers worden ondersteund door de audio-installatie Currents van de jonge Molukse kunstenaar en onderzoeker Finn Maätita. Hij nodigt een ieder met Molukse roots uit om hun familienaam uit te spreken en met hem te delen. De tot nu verzamelde, uitgesproken namen zijn nu te horen en vormen een prachtige aanvulling op de opstelling met koffers en legerkisten.

  • Uitgepakt: Van kist naar kast, Museum Maluku, Museum Sophiahof, Den Haag, kisten, koffers

  • Uitgepakt: Van kist naar kast, expositie, Museum Maluku

Stel je voor, legerkisten en hutkoffers die zwijgen over onvoltooide reizen en een verlangen naar een thuis dat verloren ging. Hier is het verhaal in een notendop: Moluks en KNIL-militair zijn in de kolonie Nederlands-Indië. Pas in het jaar 1949 komt de erkenning van de onafhankelijkheid van Indonesië door Nederland. In juli 1950 wordt het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger opgeheven, en demobilisatie volgt. Molukse KNIL-militairen belanden in legerkampen op Java, verhinderd om terug te keren naar hun Molukse thuis uit vrees dat ze zouden strijden voor een Vrije Republiek der Zuid-Molukken. Een impasse ontstaat, en ze worden naar Nederland getransporteerd, slechts tijdelijk, in afwachting van een definitieve terugkeer naar de Molukken.

BARAKKAMER

Molukkers werden in 1951 na aankomst in Nederland gehuisvest in barakkenkampen. In de tweede zaal is een barakkamer en gang nagebouwd en ingericht met authentiek meubilair, huisraad, kleding en persoonlijke spullen uit de eerste jaren van bewoning.

Deze barakkamer is daarom een venster naar de jaren 1951-1956. Zo symboliseert het gordijn de scheiding van leefruimte in een barakkamer. Het herinnert eraan dat elke familie in het begin slechts één kamer kreeg toegewezen. Daarin werd geleefd, geslapen en gegeten. Van overheidswege werd gezorgd voor een complete inventaris en eten uit een centrale keuken. Deze nagebouwde barakgang en woonkamer vertellen het verhaal van saamhorigheid, van doorzettingsvermogen, gemeenschapszin, veerkracht en verzet.

Uitgepakt: Van kist naar kast, expositie, Museum Maluku

MOLUKS ERFGOED

Elk object in de tentoonstelling kent een persoonlijke geschiedenis en is geschonken aan Museum Maluku. De objecten en verhalen vormen samen het Molukse erfgoed. Ze zijn een gemeenschappelijke herinnering die de kracht van samen delen en behouden illustreert.

Conservator 
Huib Akihary

Lees verder

Van –20 naar 1 hoog

Van –20 naar 1 hoog

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN Nieuws

Op 29 April berichtte onze hoofd collecties Huib Akihary onder de titel ‘Cold turkey in het depot’ over het invriezen op -20 °C van één van de paradijsvogels uit onze museumcollectie. Hoe dat is verlopen en wat er verder gaande is in het museumdepot lees je in dit blog. 

Ik zou je nog vertellen hoe het onze paradijsvogel is vergaan die eind mei in de vrieskist op –20 °C is gelegd. We deden dat omdat er sporen van organismen in de verentooi waren gevonden. Door in te vriezen sterven de aanwezige insecten of ander ongedierte af. De vogel werd luchtdicht verpakt in plastic om ze te beschermen tegen uitdroging en condensatie. Na ongeveer 2 weken verblijf in de vrieskou kon de paradijsvogel ingepakt langzaam ontdooien.  

Inspectie en schoonmaken 

Na de vriesbehandeling volgt het schoonmaken. Veel vuil en sporen van organismen waren te zien in de verentooi. Het schoonmaken gebeurt met een klein zacht penseel waarmee de kop, veren en snavel zachtjes worden afgeveegd. Drie dode insecten kwamen uit de veren. Vervolgens is met een speciale museumstofzuiger waarmee je de zuigkracht tot een minimum kunt doseren de vogel voorzichtig vrijgemaakt van vuil, afgestorven organismes en insecten. 

De paradijsvogel is nu weer schoon en gelabeld met een objectnummer. Gefixeerd op een inerte kunststof plaat ligt ze nu op haar vaste standplaats in het depot. Wat rest is nog de administratie: standplaats en de conserveringsbehandeling worden genoteerd in ons collectieregistratiesysteem.  

  • Van –20 naar 1 hoog, column, Huib Akihary, Hoofd collecties & conservator, Museum Maluku, stellingen, museumdepot, paradijsvogel

  • Van –20 naar 1 hoog, column, Huib Akihary, Hoofd collecties & conservator, Museum Maluku, stellingen, museumdepot, schaal

  • Van –20 naar 1 hoog, column, Huib Akihary, Hoofd collecties & conservator, Museum Maluku, stellingen, museumdepot, paradijsvogel

  • Van –20 naar 1 hoog, column, Huib Akihary, Hoofd collecties & conservator, Museum Maluku, stellingen, museumdepot

Registratie 

Zoals eerder vermeld is Museum Maluku overgestapt naar Atlantis, een actueel en veel gebruikt collectieregistratiesysteem. Gegevens opgeslagen in ons oude systeem Adlib zijn inmiddels overgezet naar dit nieuwe collectieregistratiesysteem. Op dit moment worden de basisgegevens of meta-data van de objecten gecheckt, gecorrigeerd en zo nodig aangevuld. Het museum is erop gericht dat alle objecten minimaal een objectnummer, een beschrijving, verwervingsgegevens en een standplaats hebben. Het museum volgt daarin de richtlijnen voorgeschreven in de museumwereld. Data zoals maker, datering, afmetingen en materiaal zullen indien nodig later aangevuld worden.  

Rechterhand Reïnda 

We hebben in juli afscheid moeten nemen van onze zeer gewaardeerde junior conservator Reïnda Hully. Reïnda heeft een promotieplaats (assistent in opleiding) aangeboden gekregen in de muziekwetenschap aan de Universiteit van Utrecht. Die kans mocht hij als afgestudeerd academicus en muziekliefhebber natuurlijk niet afslaan. Begonnen in 2020 als stagiaire is Reïnda daarna intern opgeleid tot junior conservator. In die functie heeft hij hard moeten studeren om de vele facetten van conservering en collectiebeheer zich eigen te maken. Daarnaast heeft hij in de afgelopen 3 jaar de vele aanvragen voor beeldmateriaal uit de collectie afgehandeld maar ook de verhuizing van de collectie uit de opslag naar het museumdepot uitstekend begeleid en administratief via Atlantis nauwkeurig vastgelegd. Dank voor je grote inzet en toewijding Reïnda. We wensen je heel veel succes met je nieuwe uitdaging. 

Nieuwe medewerkers 

Inmiddels hebben we 3 nieuwe medewerkers gevonden die de vele taken binnen het collectiebeheer gaan invullen. Louise Abbas zal mee gaan helpen met de registratie van de museumobjecten en het onderzoek ernaar. Zij heeft in België de opleiding tot conservator met succes afgerond. Esther de Graaf is visueel antropologe en zal zich met name bezighouden met de foto en filmcollectie. Yanise Zijlstra heeft culturele antropologie gestudeerd in Utrecht en is afgestudeerd in Wageningen. Zij zal zich m.n. richten op de collectie audio en interviews. 

Van –20 naar 1 hoog, column, Huib Akihary, Hoofd collecties & conservator, Museum Maluku, stellingen, museumdepot

Kleiner depot 

Museum Maluku huurt tot ultimo 31 december 2023 een grote depotruimte op de 3e etage in het Gemeentelijke Musea Museum Depot te Rotterdam. Na die datum moet dit depot leeg opgeleverd worden zoals is afgesproken met de verhuurder, het Maritiem Museum Rotterdam. De collectie zal verhuizen naar een kleiner depot op 1 hoog dat aan ons beschikbaar is gesteld door het Museum van Wereldculturen. In september zullen we dit depot met stellingen inrichten. In de maanden daarna zal de collectie in fasen verhuizen. Daarbij zullen keuzes gemaakt moeten worden wat wel en wat niet naar dit depot gaat, wat wel geconditioneerd opgeslagen moet worden en wat niet, wat het Museum Maluku wel wil behouden en wat we gaan ontzamelen d.w.z. afstoten.  

Maar daarover meer volgende maand. 

Huib Akihary 
Hoofd collecties 


Reïnda Hully, conservator, Museum Maluku, metaafhof, depot, Rotterdam

collectie

Lees meer

Lees verder

Bongso op de 4Daagse

Bongso op de 4Daagse 

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN NIEUWS

Al vele jaren lopen Molukkers mee op de Nijmeegse Vierdaagse. Dit jaar op de 105e editie liepen er ongeveer 80 wandelaars mee. Man en vrouw, jong en oud, getraind en ongetraind, voor een eerste keer of voor de tigste keer, met RMS-vlag of zonder. Conservator Huib Akihary doet verslag. 

Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

Derde week van juli de 4Daagse van Nijmegen lopen! Het staat sinds 2013 rood omcirkeld in mijn agenda met uitroepteken. Die derde week in juli is heilig. Wat er ook gebeurt, ik zal en moet meedoen. En ik ben niet de enige. 47.000 deelnemers telt de 4Daagse en ze komen uit alle windstreken. Van dinsdag tot en met vrijdag wandel je afhankelijk van je leeftijd vier dagen 30km, 40km of 50km. Loop je de 4Daagse uit dan krijg je het felbegeerde 4Daagse kruisje.  

30km 

Ik loop met Isaac Pattikawa uit Zutphen, Johnny Gaspersz uit Nijmegen en Olivia Wardenaar uit Den Haag. Senioren zijn we, allen de 60 ruim gepasseerd en we lopen lekker de 30km. De 50 en 40 laten we graag over aan de jongere garde. Isaac en Olivia lopen hem voor de 15e keer en Johnny voor de 26e keer (!). Ik ben een rookie met mijn 8e deelname. De 30 km heeft zo zijn voordelen. Vanwege de kortere af te leggen afstand start je ook later. Niet om 4 uur in de ochtend zoals bij de 50Km, maar heel relaxed pas tussen 7:45 en 8 uur. Je kunt lekker uitslapen dus en zonder stress starten.  

Dag van Elst 

De Vierdaagse voert langs enkele wijken waar Molukkers wonen. Elst, Bemmel, Hatert, Gennep en Cuijk. Het zijn elk jaar weer welkome rustpunten en stops om de benen even te strekken. De eigen bangsa staat er klaar met thee, koffie, kue2, pisang goreng of zelfs soto ajam. In Elst worden de lopers gastvrij ontvangen bij de familie Peilouw. Terwijl ik geniet van de soto komt Noes Peilouw, zelf 33x de 4daagse gelopen, naar me toe met de vraag of Museum Maluku niet een tentoonstelling wil maken over Elst en de 4Daagse. “We hebben veel materiaal en heel veel Molukse lopers komen uit Elst”, zegt Noes. Ik vind een tentoonstelling over Molukkers en de 4Daagse wel een bijzonder aardig idee en beloof Noes erop terug te komen. Ik voeg me weer bij mijn loopmaatjes die net een kort bezoekje hebben gebracht aan het kerkhof in Elst waar de zus van Isaac begraven ligt. 

  • Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

  • Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

  • Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

  • Familie Peilouw, Nijmeegse 4Daagse, Vierdaagse, Huib Akihary

  • Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

  • Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen, Bemmel, Museum Maluku

Collectie Pasanea 

Op weg naar Bemmel bedenk ik naar aanleiding van de vraag van Noes dat Museum Maluku zelf een aantal foto’s in de collectie heeft uit 1972 over Molukse deelnemers aan de 4Daagse gemaakt door Paul of Mary Pasanea. Een foto toont Molukse lopers bij het woonoord Snodenhoek in Elst. Een expositie over Molukkers en de 4Daagse zou een mooi onderwerp zijn. Maar dan breder getrokken, niet alleen Elst maar ook met input van de andere wijken en in de tijd terug. Wie waren de eersten die de 4Daagse hebben gelopen, wat zijn de verhalen?  

Bung Dirk 

Veel mooie verhalen zou je van de vele Molukse lopers kunnen horen die in Bemmel even stoppen. Ik zie veel leden van de Molukse wandelgroep Kawan2 Djalan, oud-voorzitter van het Museum Usman Santi, vriend Tjikkus Salakory uit Elst om er een paar bij naam te noemen. Lopers die al vele jaren meelopen. Maar één springt er werkelijk uit: Bung Dirk Sinay uit Doesburg. 76 jaar. De nestor onder de lopers. Op zijn dooie gemak loopt ie de 30Km. “Ik doe dit jaar voor de 21e keer mee. Maar ik heb weinig getraind en heb een enkelblessure opgelopen met voetballen. Ik loop daarom maar de 30Km.” 

Bongso op de 4Daagse, Nijmeegse 4Daagse, Vierdaagse, Nijmegen

Bongso 

Vrijdag gaat mijn wekker om kwart voor zes. Ik kijk even op de 4Daagse app en zie dat verschillende lopers van de 50km al bijna 10km hebben gelopen op weg naar Grave en Cuijk. Ze zijn gestart om vier uur. Ik moet glimlachen wetende dat je om 10 uur in Cuijk moet zijn om de grote meute van de 40 en 30 voor te kunnen zijn op de Via Gladiola. Die meute daartoe behoor ik, samen met Isaac, Johnny en Olivia. In Overasselt steken we na een lekkere lunch nog een paar kaarsjes aan in de katholieke kerk op de goede afloop. Op de dijk naar Heumen komen we erachter dat de mannen van ons groepje van 1957 zijn. Isaac van februari, Johnny van oktober en ik van november. “Je bent onze bongso, de jongste!” roept Johnny. Ik vind het een eretitel: Bongso op de 4Daagse. De laatste kilometers naar de finish zijn één groot feest. Nadat we op de plaat gezet zijn door Ating Manuputty uit Vught, die alle Molukse lopers fotografeert, passeren we om half vier voldaan en blij de eindstreep. Even later finisht ook bung Dirk Sinay. Zijn 21e kruisje heeft hij binnen. 

Volgend jaar weer! 
Hoofdconservator
Huib Akihary

P.S. Bijna alle Molukse lopers hebben hun kruisje gehaald.  


Museumcollectie, schenking, Museum Maluku

Beschik jij over foto’s, negatieven en dia’s die ons collectief geheugen versterken en zo interessant zouden kunnen zijn voor onze fotocollecties? Wil jij jouw foto’s schenken aan zowel Moluccan Archive als Museum Maluku? Of heb jij meer informatie over een recent gedeelde foto? Neem contact met ons op via collectie@museum-maluku.nl


Lees verder

Tobelo Noord-Molukken in beelden

Tobelo NoordMolukken in beelden 

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN Nieuws

Op 19 april 2023 ontving Museum Maluku een bijzondere schenking van Prof. Dr. Jos Platenkamp. Platenkamp (1951) is cultureel antropoloog en bekleedde tot 2017 de leerstoel sociale antropologie bij het Institut für Ethnologie aan de Westfälische Wilhems-Universität in Münster Duitsland. In de jaren 1979, 1980 en 1982 verbleef Platenkamp voor langere tijd in het dorp Paca in de regio Tobelo in de Noord-Molukken. Hier deed hij onderzoek naar de sociale structuren en kosmologie binnen deze Tobelo gemeenschap. Het onderzoek resulteerde in vele publicaties en een proefschrift waarop hij in 1998 promoveerde aan de Universiteit van Leiden. 

Tobelo Noord-Molukken in beelden, schenking, Museum Maluku

Schenking 

De schenking van Platenkamp bestaat uit een exemplaar van zijn proefschrift ‘Tobelo, Ideas and Values of a North Moluccan Society’ (Leiden 1988), de catalogus van de expositie ‘De Waarde der dingen, ceremoniële geschenken van de Tobelo’ (Museon dec 1990-maart 1991) en heel bijzonder 580 dia’s, opgenomen in het Tobelo district tijdens zijn onderzoek in 1979 en 1980 inclusief vele aantekeningen van het onderzoek. 

Diacollectie 

De diacollectie bestaat uit 24 diapositief kleurfilmrollen systematisch gerangschikt en ingeraamd. De diacollectie is uitvoerig beschreven door Platenkamp en laat verschillende gebeurtenissen en rituelen zien zoals de ceremoniële hol*a krijgsdans (cakalele), wapens, maaltijden en ook de begrafenis van een aan cholera gestorven kind. 

Bijzonder zijn de beelden en documentatie van Platenkamps eigen rituele ‘inhuwelijking’ in het dorp Paca. Door dit ritueel ontving Platenkamp de verwantschapsrelaties die het mogelijk maken veilig te kunnen slapen, eten en werken in het dorp en bij ‘verwanten’ in andere dorpen. 

Tobelo Noord-Molukken in beelden, schenking, Museum Maluku

Huwelijksritueel 

Veel dia’s zijn gewijd aan de uitvoering van het wo geri-doroa ritueel, een huwelijksritueel waaraan tientallen mensen uit Paca en de buurdorpen Leleoto en Yaro deelnamen. Wo-geri doroa betekent letterlijk: hij (bezoekt) de zwagers en schoonouders’. De bruidegom wordt door zijn verwanten begeleid naar het huis van zijn aanstaande familie. Op de 2 volgende dagen volgen andere onderdelen van het huwelijksritueel.  

Tobelo Noord-Molukken in beelden, schenking, Museum Maluku

Docufilm Tobelo Marriage 

In 1982 ging Platenkamp terug naar het dorp Paca in Tobelo, nu in gezelschap van de cultureel antropoloog en filmmaker Dirk Nijland (1938), ibu Lis Asinoellah, cultureel antropologe aan de Universitas Indonesia in Jakarta en Frans Rijoly, assistent-conservator bij het Museum Siwa Lima op Ambon. De vier verbleven ruim drie maanden om een huwelijksceremonie te filmen en alle rituelen die bij een huwelijk komen kijken, zoals de huwelijksonderhandelingen, voorbereidingen en de rituelen van het huwelijk zelf die 3 dagen duren.  

Bij een Tobelo huwelijk vindt een grootschalige uitwisseling plaats van kostbaarheden, wapens, vlechtwerk en voedsel tussen de twee partijen. In deze film zien we de bruidontvangende familie van de bruidegom Wempi Ano en de bruidgevende familie van de bruid Henni Rope.  

Dirk Nijland heeft zijn film Tobelo Marriage op DVD geschonken aan het Museum Maluku. Samen geeft het met de schenking van Platenkamp een prachtig beeld van de bijzondere rituelen van de Tobelo gemeenschappen. Ze zijn een prachtige en welkome aanvulling op de collectie van Museum Maluku. 

Hoofdconservator
Huib Akihary


Tjengkehbootje, kruidnagelbootje, Museum Maluku, schenkingen, bruikleen

collectie

Lees meer

Lees verder

11 juni 1977 – De Punt

11 juni 1977 – De Punt 

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP . GEPOST IN NIEUWS

11 juni 1977. De Punt. Even voor vijf uur in de ochtend. 60 personen zitten in de trein: 9 Molukse actievoerders en 51 reizigers. De stilte van de vroege zaterdagochtend wordt plotseling wreed verstoord. 6 starfighters van de Koninklijke Luchtmacht vliegen met bulderend geluid rakelings over de trein. Een spervuur van kogels. De Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) begint met de beschieting. Mariniers bestormen de trein. Na 19 dagen besluit de Nederlandse regering in te grijpen en met geweld een einde te maken aan de treinkaping. Die was eerder op 23 mei begonnen toen 9 Molukse actievoerders de intercity van Assen naar Groningen kaapten ter hoogte van het dorpje De Punt. Bij de beëindiging van de treinkaping komen 8 personen om het leven waarvan 6 Molukse actievoerders. 

Museum Maluku staat vandaag stil bij de gebeurtenissen van 11 juni 1977 met het tonen van een aantal objecten uit de eigen museale collectie en van twee objecten die nu te zien zijn bij collega musea. 

Koffiekan 

Museum Maluku heeft in de collectie een ronde oranje hardplastic koffiekan met witte schroefdop. De koffiekan van 30cm hoog en diameter van 16cm heeft drie inslaggaten. Twee links van een groot etiket en een aan de achterkant rechts. Op het etiket staat met grote blokletters geschreven: Treinstel 747 – 11 juni 1977 ,,De Punt” en eronder de naam T.S. J.C.J. Hoogenboom. Onderaan het etiket staat gedrukt Compagnie Internationale des Wagons-Lits et du Tourisme. Deze koffiekan met kogelgaten is in de trein teruggevonden en geschonken aan het museum. Onduidelijk is echter hoe deze koffiekan in de trein is gekomen. J.C.H. Hoogenboom was hoogstwaarschijnlijk de eigenaar van de koffiekan. Was hij werkzaam bij de NS? Was hij de machinist of was hij de treinconducteur die eerder zijn vrijgelaten en de koffiekan moest achterlaten?  

Kogelgaten in raamkozijn 

Sinds 2000 heeft het museum een kogel en een stukje metalen profiel van het treinkozijn van treinstel 747. In het profiel zijn duidelijk twee kogelgaten te zien veroorzaakt door hetzelfde kaliber kogel waarvan het museum ook een exemplaar heeft. Beide objecten zijn geschonken door een particulier. 

11 juni 1977, De Punt, Museum Maluku, Kogelgaten in raamkozijn

Koersbord 

De expositie Menyala, de buitengewone geschiedenis van d Molukkers in Drenthe die tot en met 1 oktober in het Drents Museum in Assen te zien is, toont ook een object met kogelgaten als stille getuige van de beschieting en bestorming van de trein bij De Punt. Het is een zogenaamd koersbord van de intercity Assen-Groningen dat bij de kop van de trein was gemonteerd. Een koersbord gaf vroeger aan van waar naar waar de trein reed. Het koersbord is van metaal, blauw geschilderd met in geel de opdruk Groningen. Het koersbord is een bruikleen van het Mariniersmuseum in Rotterdam. 

11 juni 1977, De Punt, Museum Maluku, Koersbord

RMS-vlag 

Het Mariniersmuseum in Rotterdam is ook in bezit van de RMS-vlag die gewapperd heeft op de kop van de trein. De vlag is gemaakt van aan elkaar gemaakte handdoeken in de kleuren blauw, wit, groen en rood. De vlag en vlaggenstok is evenals het koersbord na de bestorming van de trein meegenomen door de mariniers en via Defensie terechtgekomen bij het Mariniersmuseum in Rotterdam. De vlag wordt daar al enkele jaren tentoongesteld om het verhaal van de bestorming van de trein vanuit het perspectief van de mariniers te vertellen. Nieuw en bijzonder is dat het Mariniersmuseum de presentatie van de vlag vernieuwd heeft en ook het Molukse perspectief nu toont en laat horen. Museum Maluku heeft daarin geadviseerd.  

Defensie claimt eigenaar te zijn van de RMS-vlag die door Mariniers als buit is meegenomen. Van Molukse zijde wordt de vlag teruggeëist. Getouwtrek om het eigendomsrecht en mogelijk zelfs langdurige rechtszaken in het verschiet is pijnlijk en frustrerend voor alle partijen. Museum Maluku heeft daarom ook voorgesteld om de RMS-vlag te zien als een museaal object en de strijdvraag om het eigendomsrecht om te zetten naar een gemeenschappelijk beheer door zowel het Mariniersmuseum als Museum Maluku. Hoewel de directie van het Mariniersmuseum hier positief tegenover staat, ligt ons voorstel nog te gevoelig op bestuurlijk en departementaal niveau.

  • 11 juni 1977, De Punt, Museum Maluku, RMS vlag, Mariniersmuseum Rotterdam

  • 11 juni 1977, De Punt, Museum Maluku, RMS vlag, Mariniersmuseum Rotterdam

Ons Land 

Tot slot zijn in de semipermanente expositie ONS LAND – dekolonisatie, generaties, verhalen die door Museum Maluku i.s.m. het Indisch Herinneringscentrum is gemaakt, ook beelden te zien en te horen van de trein bij de Punt. Geluid van de starfighters, beelden van de trein met de RMS-vlag en een portret van Junus Ririmasse, één van de actievoerders van de Punt, die op 9 september 2021 overleed. 

Hoofdconservator
Huib Akihary 

Laatste berichten

Zoek zelf naar beeldmateriaal

Lees verder

Cold turkey in het depot

Cold turkey in het depot 

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP 29 . GEPOST IN Nieuws

“Cold turkey”, dacht ik toen de paradijsvogel uit onze museumcollectie op -20 °C de diepvriezer inging voor twee weken. Waar gaat dit over zul je nu zeker denken. Invriezen daar gaat het over, een specifieke behandeling die toegepast wordt in de conservering van museumobjecten. Museum Maluku is volop bezig met de zorg en het beheer van de collectie. Eerder in januari berichtte ik dat de collectie vanuit de opslag in Alblasserdam naar onze twee nieuwe depots in Rotterdam gebracht zou worden. Dat was het moment dat het museum zou beginnen met het uitpakken en afstoffen van de collectie. Hier volgt een kort verslag hoe dat gegaan is. 

Zuurstofvrije behandeling 

Katoenen kleding, houten beeldjes, vlechtwerk en opgezette beesten bestaan uit organisch materiaal wat kwetsbaar is voor vocht, stof en groei van micro-organismen en schimmels. Bij een eerste check van de collectie in de opslag van Alblasserdam (vorig jaar) zagen we bij enkele objecten schimmel, sporen en insectenlarven. Een reden om de hele collectie, bestaande uit organisch materiaal, te laten behandelen door ze eenvoudigweg een aantal weken op te bergen in een zuurstofvrije kamer. Zonder zuurstof sterft immers alles af.  

Drents Museum Assen 

Het depot van het Drents Museum in Assen heeft een zuurstofvrije opslagruimte in haar depot en was zo welwillend Museum Maluku te helpen. Medio maart is ongeveer 20 kuub organisch materiaal naar Assen gebracht. Op 24 april 2023 waren de 5 weken van behandeling voorbij en kwamen de behandelde objecten naar ons museumdepot in Rotterdam. Voordat ze echter het museumdepot in kunnen, moeten de objecten volgens de geldende procedures van het gemeentelijk museumdepot eerst worden gecheckt in een quarantaineruimte. 

In een tent 

Het volume van de collectie van het Museum Maluku is dusdanig groot dat deze niet past in de reguliere quarantaineruimte van het museumdepot. Een tijdelijke grotere quarantaineruimte is daarom opgezet. In een af te sluiten tent van 4×6 meter worden de objecten uitgepakt, nagekeken en afgestoft. Dat afstoffen gebeurt met kwastje en een stofzuiger met zogenaamd HEPA-filter die alle stofpartikels en micro-organismen filtert zodat de depotruimte niet besmet wordt. Vervolgens worden de verpakkingsdozen ook uitgezogen en behandeld. De objecten worden dan weer in schoon zuurvrij papier ingepakt en in de schoongemaakte dozen teruggeplaatst. De objecten kunnen daarna het depot in. In het depot wordt de standplaats aan het object gekoppeld en geregistreerd. Zo weten we wat waar staat. 

  • Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

  • Team, Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

  • Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

  • Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

  • Tent, Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

Container en kisten uit Alblasserdam 

Het deel van de collectie bestaande uit anorganische materialen zoals metaal, glas en dergelijke zijn inmiddels ook overgebracht naar het museumdepot. 3 grote kisten van 2,5×2,5×2,5 meter en een container met een lengte van 12 meter. Ook deze objecten worden in de quarantaineruimte uitgepakt en schoongemaakt. In totaal gaat het hier om ongeveer 70 kuub. 

Advies uit Dendermonde 

Maandag 24 april 2023 kregen we ook bezoek van twee conserveringsprofessionals uit Dendermonde België die ons adviseerden in het hergebruik van de verpakkingsdozen en de preventieve behandeling van onze depotruimte. Ze toonden een organisch schoonmaakmiddel waarvan de reinigende werking gebaseerd is op een ecologisch systeem waarin de goede bacteriën de slechte bacteriën aanvallen en verdelgen. Zo ontstaat een schoon microklimaat. Verneveling van de dozen met goede bacteriën reinigt de dozen en voorkomt kruisbesmetting van bijvoorbeeld schimmels. Verneveling van de depotruimte reinigt de lucht van mogelijk aanwezige schadelijke stoffen.  

Cold turkey in het depot, museumcollectie, Museum Maluku

Invriezen 

De conserveringsprofessionals hebben ook meegekeken bij het uitpakken van enkele objecten. Zeer geïnteresseerd waar ze naar de exotische materialen zoals zeewier (akar bahar), koraal, een anklung (van bamboe) en een paradijsvogel. Op een enkel object vonden we uitslag van mineralen (zouten) en op andere sporen van schimmel. Maar omdat die objecten uit de zuurstofbehandeling komen is alleen schoonmaken voldoende. In de veren van de paradijsvogel die niet mee was gegaan naar Assen vonden we wat sporen van organismen. Het advies: invriezen! 

Invriezen wordt toegepast om schadelijke insecten te bestrijden in met name historisch textiel of natuurhistorische collecties. Het voorkomt ook het ontkiemen van schimmels. De paradijsvogel is liggend op een stuk karton luchtdicht verpakt in plastic om het zo te beschermen tegen uitdroging en condensatie. Vervolgens is de vogel de vrieskist ingegaan op -20 °C. De aanwezige insecten of ongedierte sterven af door de temperatuurschok. 

Na ongeveer 2 weken wordt deze diepgevroren vogel uit de vrieskist gehaald. Hij moet nog minimaal 1 dag in het plastic blijven om te acclimatiseren en om condens te voorkomen. Eenmaal afgestoft en opgedoft kan hij het depot in. We zullen een mooi plekje voor hem zoeken. 

Een volgende keer meer over deze paradijsvogel. 

Hoofdconservator
Huib Akihary

Zorg voor ons Moluks erfgoed

Het uitpakken, bekijken, schoonmaken en beschrijven van de museumcollectie is een enorme klus. Museum Maluku zoekt daarom nog vrijwilligers die actief willen participeren in het zorgen voor het Moluks erfgoed en willen helpen met werkzaamheden ten behoeve van collectiebehoud en -beheer. Interesse en of vragen? Stuur dan een mailtje naar collectie@museum-maluku.nl. Elke hulp, groot of klein, is zeer welkom. 

Inspectie museumcollectie, Museum Maluku, depot, Alblasserdam

Lees meer

Conservator Huib Akihary schreef ook ‘Een drietal bijzondere schenkingen‘, ‘Inspectie en verhuizing museumcollectie‘ en ‘Pendelen tussen S10 en P23‘. 


De museumcollectie

Lees meer

Lees verder

Een drietal bijzondere schenkingen

Een drietal bijzondere schenkingen

GESCHREVEN DOOR Huib Akihary OP 31. GEPOST IN NIEUWS

De brede collectie van het Museum Maluku is vanaf de oprichting van het museum in 1986 gevormd door schenkingen. Instellingen en particulieren uit met name de Molukse gemeenschap schonken objecten of hun archieven aan het museum. In het verleden was het museum blij met elke schenking groot of klein. De komende jaren zullen wij wat programmering betreft onze aandacht richten op een viertal onderwerpen: levende inheemse cultuur, kolonisatieperiode en dekolonisatie, Molukkers in Nederland en kunst. De collectievorming zal zich daar ook naar voegen. In de afgelopen maanden hebben wij mooie schenkingen gekregen. Ik wil er drie noemen.

Nalatenschap dr. J.P. Nikijuluw

Van mevrouw Sarah-Joan Deetman Westerhuis uit Alkmaar ontvingen wij een poster van J.A. Manusama en objecten en foto’s uit de nalatenschap van dr. Jozef Pieter Nikijuluw, verzameld door haar man Huib Deetman die een neef is van Nikijuluw.

Dr. J.P. Nikijuluw, geboren in 1898 in Ullath op Saparua kreeg zijn medische opleiding aan de Nederlandsch-Indische Artsen School (NIAS) in Surabaya. In 1925 studeerde hij daar af. In de jaren 1934-1936 verbleef Nikijuluw met verlof in Nederland en greep de kans aan om het Nederlandse artsendiploma te behalen aan de Universiteit van Leiden. Via een opleiding tot gynaecoloog in Wenen ging Nikijuluw in 1937 terug naar Indië om te werken als gouvernementsarts. Op 1 december 1946 werd hij benoemd tot controlerend geneesheer bij de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst in Rotterdam. Gemeentearts Nikijuluw is bekend geworden als vertegenwoordiger van de RMS-regering in Nederland. Op 27 april 1950, twee dagen na de proclamatie, benoemde de RMS-regering J.P. Nikijuluw als algemeen vertegenwoordiger in het buitenland. Voor zijn werkzaamheden richtte hij het Bureau Zuid-Molukken (BZM) op aan de Bazaarstraat in den Haag, op steenworpafstand van Museum Sophiahof waar wij nu zitten.

De nalatenschap bevat boeken, dia’s, een album met foto’s van de familie. Bijzonder is ook de zwarte hoge hoed en vest, mogelijk daterend uit zijn tijd in Wenen.

Schenkingen, Museum Maluku

Foto: Dr. J.P. Nikijuluw zittend achter zijn bureau met RMS-vlag. Mogelijk is de locatie het Bureau Zuid-Molukken aan de Bazaarstraat in Den Haag. Datering juli 1950

Nalatenschap Wies van Groningen (1929-2022)

Op 30 december 2022 overleed Wies van Groningen in haar woonplaats Utrecht op de leeftijd van 93 jaar. Wies is vanaf de beginjaren ’90 vrijwilliger geweest bij het Moluks Historisch Museum in Utrecht. Op latere leeftijd is zij boeken gaan schrijven. O.a. ‘Clara Hukom: verhalen van Blangkedjerèn’, ‘Mijn vader zat ook bij het KNIL’, ‘Holland ligt niet dicht bij de hemel’ wat zij samen schreef met Christien Hetharia, ook oud-vrijwilliger bij Museum Maluku. In 2021 publiceerde Wies van Groningen ‘vertellingen uit een koloniaal verleden’. Een aantal exemplaren van deze laatste publicatie met nog een doos vol boeken over de Molukkers en de Molukken is geschonken door dochter Saskia van Groningen. Met tussenkomst van het echtpaar dhr. Jack Lanting en mw. Lilian Domenie, Wies’ buren uit haar flat aan de Hartingstraat in Utrecht heeft het Museum Maluku de nalatenschap in dank mogen ontvangen.

Particulier archief van Ron Habiboe

De Molukse historicus drs. Ron Habiboe heeft zijn privé archief in februari 2023 aan het Museum Maluku geschonken. Het archief beslaat een kleine 7m archivalia en krantenknipsels uit Nederlandse kranten en kranten uit Ambon tot het jaar 2000. De dagbladen zijn door Habiboe geknipt op trefwoorden: Molukken, Moluks, Molukkers, Nederlands-Indië, Indisch, Indische Nederlanders, Indonesië en VOC. Een belangrijk onderdeel vormen de archivalia van Infodoc Maluku uit 1999-2003. Infodoc is door Habiboe opgericht en samen met historicus Wim Manuhutu verzamelde Infodoc Maluku al het nieuws over de burgeroorlog op de Molukken en diende zij als mediator van humanitaire hulp. Infodoc bevat o.a. een uitgebreid nieuwsoverzicht inclusief de internationale en Indonesiche media, artikelen, rapporten, correspondentie lezingen en projectvoorstellen Noodhulp en wederpbouw. Het particuliere archief van Habiboe wordt nu geïnventariseerd en beschreven door vrijwilliger Caro Matulessya, archivaris bij het Internationale Instituut Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Een deel van Infodoc zal binnenkort meeliften in een digitaliseringsproject om digitaal gescand te worden.

Huib Akihary
Hoofd collecties & conservator


openingstijden, exposities, Ons Land - The Talkshow, randprogrammering, Tong Tong Fair

Tentoonstellingen

Lees meer

Lees verder