Van collectiebeheer tot restauratie

“Ik ben geboren in Arnhem, maar na de scheiding van mijn ouders ben ik met mijn broer en Nederlandse moeder naar Assen verhuisd. Mijn vader is Moluks, maar ik ben niet opgegroeid in een Molukse wijk. Mijn oma van moederskant nam me altijd mee naar musea en leerde me over kunst en cultuur. Die interesse groeide, en na een mbo-opleiding decoratie en restauratie in Zwolle volgde ik de hbo-opleiding Cultureel Erfgoed in Amsterdam, met als specialisatie collectiemanagement, beheer en behoud. Vanaf mijn tweede studiejaar werkte ik al op de collectieafdeling van Museum de Fundatie in Zwolle. Inmiddels heb ik tien jaar ervaring in collectiebeheer en ben ik nu ook werkzaam als boek- en papierrestaurator.”

Een onverwachte herverbinding

Esmée werkte met uiteenlopende collecties, van moderne kunst tot militaire objecten, maar nooit specifiek met Moluks erfgoed. “In 2024 veranderde dat. Mijn opa van vaderskant overleed, en daardoor kreeg ik weer meer contact met mijn vaders familie. Kort daarna overleed ook mijn vader, wat ons als familie nog dichter bij elkaar bracht. Ineens kreeg ik meer mee van de Molukse cultuur, ging ik naar de Molukse kerk in Marum en besefte ik hoeveel ik nog te leren had.”

Dat jaar reisde Esmée voor het eerst naar de Molukken. “Mijn broer en ik waren er nog nooit op Ambon geweest. Het voelde als een afsluiting van een zwaar jaar, maar ook als een nieuw begin. Ik was goed voorbereid, ik had de verhalen mijn hele leven al gehoord. Toch was het nog honderd keer mooier dan ik had verwacht. Toevallig was Huib Akihary (voormalig Hoofd Collecties bij Museum Maluku) op dat moment op werkbezoek in Ambon, en zijn we samen naar Museum Siwa Lima gegaan. Het klopte gewoon, het moest zo zijn.”

Een nieuw begin bij Museum Maluku

Juist in dat jaar van herontdekking benaderde Henry Timisela, directeur bij Museum Maluku, Esmée voor de rol van Collectiebeheerder. “We hadden al weleens contact gehad, maar twee weken na het overlijden van mijn vader spraken we af. Het voelde als de juiste stap. Als Collectiebeheerder richt ik me op het behoud en beheer van objecten. Een conservator vertelt het verhaal van een object, maar ik zorg ervoor dat het over honderd jaar nog steeds in perfecte staat is. Ik maak geen tentoonstellingen maar regel voor de rest alles omtrent de collectie.”

Sommige objecten vielen haar direct op. “Op Ambon zag ik voor het eerst een parang salawaku, en nu kom ik ze hier in de collectie weer tegen. Ook meubels uit de barakken maken veel indruk, ze laten zien in wat voor schrijnende omstandigheden Molukkers in Nederland hebben geleefd. Zoals een lijkentafel die in de barakken waarschijnlijk als gewone eettafel werd gebruikt.”

Erfgoed als heling

Haar werk voelt voor Esmée als een manier om haar achtergrond opnieuw te ontdekken. “Het werken met Moluks erfgoed is voor mij een herconnectie met een deel van mezelf dat ik lang heb genegeerd. Nu valt alles op zijn plek. Dit is precies het juiste moment, en precies zoals het had moeten zijn.”

Groetjes uit Leiden: TNS – Drie eilanden, één familie

Lees meer

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

Stichting Pelita X Museum Maluku

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 1 FEBRUARI 2025. GEPOST IN NIEUWS

Museum Maluku en Stichting Pelita organiseren op vrijdag 21 februari 2025 de gezamenlijke Dialoogtafel RE:CAST – Het gesprek. De Dialoogtafel, een concept van Stichting Pelita geïnspireerd door de Keti Koti Dialoogtafels, biedt een veilige en inspirerende omgeving om samen in gesprek te gaan en ervaringen uit te wisselen. Met behulp van universele vragen, rituelen en kunst worden brede, soms complexe maatschappelijke kwesties bespreekbaar gemaakt.

Tijdens deze Dialoogtafel praten we over kolonialisme en slavernij in de Molukken en de doorwerking daarvan in het heden – thema’s die centraal stonden in de expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku van Museum Maluku. Het gesprek wordt geleid door traumatherapeut en trainer Jessica Apon. Visuele verhalenverteller Joao Loupatty en schrijven Aca Siwabessy Stoffels brengen artistieke bijdragen. We sluiten de middag af met een gezamenlijke maaltijd. Onder het genot van heerlijke saté en pisang goreng is er ruimte om in een informele setting verder te praten en gedachten uit te wisselen.

Doorpraten na RE:CAST

Museum Maluku’s expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku was tot januari 2025 te zien in Museum Sophiahof. In deze expositie onderzochten kunstenaars Esmée Pattipeilohy, Kai Maipauw, Joao Loupatty, Jerrold Saija en Finn Maätita de diepe en blijvende impact van slavernij en kolonialisme op de Molukken en daarbuiten. Hoewel de expositie inmiddels is afgesloten, blijft het gesprek voortduren. Tijdens RE:CAST – Het gesprek onderzoeken we samen hoe dit verleden nog altijd doorwerkt in het heden – zowel persoonlijk als maatschappelijk.

Het programma

13.30 uur: Inloop
14.00 uur: Start programma
14.15 uur: Joao Loupatty & Aca Siwabessy Stoffels
15.00 uur: Pauze
15.30 uur: Start gesprek
16.30 uur: Gezamenlijke maaltijd
17.30 uur: Einde

Aanmelden

Deelname is gratis, maar aanmelden is verplicht. Meld je tijdig af als je verhinderd bent, zodat we jouw plek beschikbaar kunnen stellen aan iemand anders.

Datum: Vrijdag 21 februari 2025
Tijd: 14.00 tot 17.30 uur
Locatie: Museum Sophiahof
Sophialaan 10, 2514 JR, Den Haag

Over de sprekers

Jessica Apon

De middag wordt begeleid door Jessica Apon, traumatherapeut en trainer met Indische en Molukse roots. Als derde generatie werkt zij met intergenerationeel trauma en familieopstellingen. Bij Stichting Pelita zet ze zich in voor deskundigheidsbevordering en geeft ze trainingen en lezingen gericht op gemeenschappen met een gedwongen migratieachtergrond. Haar aanpak houdt rekening met context en collectief trauma, en creëert een veilige ruimte voor dialoog.

Joao Loupatty

Joao Loupatty is een multidisciplinaire visuele verhalenverteller en docent gespecialiseerd in design, ethiek en technologie, en een van de kunstenaars die exposeerde in RE:CAST. In zijn installatie Current Futures combineerde hij objecten uit de collectie van Museum Maluku met door AI gegenereerde beelden. Tijdens de Dialoogtafel deelt hij zijn creatieve proces en onderzoekt hij de vraag: welke toekomsten kunnen we ons voorstellen buiten het kader van kolonialisme?

Aca Siwabessy Stoffels

Aca Siwabessy Stoffels is moeder en schrijver. Zij gelooft dat vrede met jezelf leidt tot meer vrede in de wereld. Sinds 2014 schrijft en blogt ze over thema’s als taboes, schaamte, trauma’s en transformatie. In 2024 kwam haar eerste boek PADEDE uit, waarin ze lezers uitnodigt om kwetsbaarheid te verkennen. Aca zal tijdens RE:CAST – Het gesprek uit het boek PADEDE voordragen.

Wortels en vleugels: Museum Maluku in 2025

Lees meer

Nu te zien: ONS LAND

Lees meer

Rania Siegers zet Silat op de kaart tijdens WK in Abu Dhabi

Lees meer

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 30 januari 2025. GEPOST IN NIEUWS

Van haar eerste proefles tot het WK Pencak Silat in Abu Dhabi in slechts twee jaar tijd: Rania Siegers heeft deze droom waargemaakt. Samen met haar teamgenoten Samantha en Caithlyn vertegenwoordigde ze Nederland in de artistieke wedstrijdvorm Regu. Haar moeder Yayah Siegers-Samaniri, zelf ook een Silat-beoefenaar, was erbij als assistent van een van de drie bondscoaches en getuige van Rania’s indrukwekkende prestatie. Samen blikken ze terug op deze bijzondere ervaring.

Hoe het begon

Rania’s eerste kennismaking met Silat kwam door haar moeder Yayah, die in haar jeugd les kreeg van oom haji Samad Umarella almarhum, de oprichter van de Molukse Silat-stijl Pukulan Nusahitu Solemata. “Ik hoorde wel eens verhalen van mijn moeder,” vertelt Rania. Toch maakte Rania pas de stap naar vechtkunst toen een vriendin haar meenam naar een Kung Fu-demonstratie. “Dat vond ik zo indrukwekkend dat ik dacht: ik wil ook een vechtsport doen. Ik stond al op het punt me daar aan te melden, maar toen realiseerde ik me: waarom niet een vechtsport uit mijn eigen cultuur?”

Rania sloot zich aan bij de club Silat One in Den Haag. Haar jarenlange danservaring gaf haar een voorsprong in de artistieke wedstrijdvorm van Silat genaamd Regu. “Regu is een stijlvorm waarbij je in een vaste volgorde technieken en aanvallen uitvoert die in een gevecht voorkomen. Het is belangrijk dat de technieken perfect zijn en dat de timing klopt. We voeren het met z’n drieën uit, maar de juryleden moeten één persoon zien. Het is dus heel technisch,” legt ze uit.

De weg naar Abu Dhabi

Slechts twee jaar na haar eerste les Silat werd Rania geselecteerd voor het WK. “Ik was enorm dankbaar dat ik zo’n kans kreeg. Mijn hele leven draaide op dat moment om Silat. We trainden intensief met de selectie en leerden omgaan met de spanning en het niveau van de tegenstanders.”

De ervaring in Abu Dhabi was overweldigend en bijzonder. “De sfeer was geweldig. Het voelde speciaal dat mijn moeder erbij was als assistent van de bondscoach. Dat gaf me vertrouwen. Bovendien waren er veel Nederlandse supporters, waaronder 10 van mijn familieleden, die ons aanmoedigden.” Hoewel Rania niet in de prijzen viel, kijkt ze met trots terug. “De beste van de wereld stonden daar. Het was een eer om daar deel van uit te maken.”

Moeder én coach

Voor Yayah was het WK een bijzondere belevenis, zowel als coach als moeder. “Het is natuurlijk extra spannend als je eigen dochter daar staat. Ik was ontzettend trots, zeker omdat Silat in onze gemeenschap altijd een familieding is geweest. Ik heb het vroeger samen met mijn broertje en zusje gedaan, en nu sta ik met mijn dochter op het hoogst haalbare tournament van deze sport. Dat is heel speciaal.”

Als assistent van de bondscoach Artistic hielp Yayah bij het artistieke onderdeel. “Het vraagt veel focus, want je moet alle regels en details goed kennen. Tegelijkertijd is het inspirerend om te zien hoe andere landen Silat beoefenen en hoe hoog het niveau is.”

Een club als familie

Rania hoopt dat meer mensen Silat ontdekken. “Ik raad het iedereen aan. Bij onze club Silat One in Den Haag voelde het meteen als familie. Je komt niet alleen om te trainen; het is ook een stukje cultuur. Iedereen herkent iets van zichzelf in elkaar, en dat zorgt voor verbondenheid. Dat maakt mij nog meer gedreven om verder te gaan in deze sport.”

Ben jij geïnspireerd geraakt om Pencak Silat zelf eens uit te proberen? Neem een kijkje op www.npsf.nl, de website van de Nederlandse Pencak Silat Federatie, en check welke school er bij jou in de buurt zit.

Foto’s: Adi Zitter

Wortels en vleugels: Museum Maluku in 2025

Lees meer

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

Directeur Henry Timisela neemt je in zijn nieuwste column mee in de ambities en plannen van Museum Maluku voor de komende jaren. Van digitalisering en internationale samenwerking tot het versterken van de band met de Molukken: lees hoe we ons erfgoed levend houden voor toekomstige generaties.

“Als ik door de gangen van Museum Sophiahof loop, voel ik de verantwoordelijkheid die op onze schouders rust. Met trots kan ik zeggen dat het Ministerie van VWS ons bureau steunt tot eind 2026, waarmee Museum Maluku aan het begin staat van een cruciale transformatie. Een transformatie die ik vijf jaar geleden, bij mijn aantreden als directeur, niet had durven dromen. 

De afgelopen jaren hebben we niet stilgezeten. Waar vroeger het verhaal van de Molukkers in Nederland centraal stond – beginnend bij de aankomst in 1951 – verleggen we nu onze blik. De Molukken zelf worden een belangrijk focuspunt van ons verhaal, een perspectief dat nieuwe horizonten opent. Waar inheemse cultuur centraal staat, want ja: ‘Bestaat dé Molukker eigenlijk?’ Door onze samenwerking met onder andere Museum Siwa Lima op Ambon, mogelijk gemaakt door het Mondriaanfonds en Dutch Culture, bouwen we verder aan de bruggen. 

In ons depot in Rotterdam zijn we bezig met een grote en bijzondere transformatie. Samen met de Koninklijke Bibliotheek digitaliseren we delen uit onze collectie, een monsterklus die tijdelijk betekent dat onze collectie niet toegankelijk is. Maar deze stilte voor de storm is noodzakelijk. Want in 2026, als we stilstaan bij 75 jaar Molukkers in Nederland, willen we onze collectie presenteren op een manier die recht doet aan onze geschiedenis én onze toekomst. Dus als we het hebben over doelstellingen, je hebt er net één gelezen. Er is werk aan de winkel. 

Toen ik in 2020, tijdens de coronapandemie, aantrad als directeur, trof ik een erfgoed aan dat verspreid lag over heel Nederland. Een schat aan objecten en verhalen, geschonken door de Molukse gemeenschap, die door vele verhuizingen versnipperd was geraakt. Nu, vijf jaar later, hebben we niet alleen alles gecentraliseerd, maar bouwen we ook digitale bruggen naar de Molukken. Dit werk zou onmogelijk zijn zonder ons toegewijde team van parttimers, freelancers en vrijwilligers. Van bestuurskamer tot depot, hun passie vormt het kloppend hart van ons museum. Hoewel onze focus nu ligt op het herinrichten van de collectie, blijven we publieksprogramma’s organiseren die de Molukse kunst en cultuur vieren. 

Museum Maluku werd ooit opgericht om het verhaal van de Molukse gemeenschap in Nederland te vertellen. Gelukkig maar. Die missie blijft en krijgt een nieuwe dimensie door de banden met het moederland te versterken. Het is een ambitieuze reis, maar wel een die noodzakelijk is om ons erfgoed te bewaren voor toekomstige generaties. Met bewondering zie ik namelijk de afgelopen jaren hoe de vierde en vijfde generatie Molukkers hun identiteit op geheel eigen wijze vormgeven. Ze verbinden traditie met vernieuwing, en als Museum Maluku zijn we er trots op dat we deze nieuwe stemmen en perspectieven een podium mogen bieden en mogen ondersteunen in hun zoektocht naar identiteit. 

Soms sta ik stil bij de collectiestukken die onze gemeenschap ons heeft toevertrouwd. In elk object zit een verhaal, een herinnering, een stukje identiteit. Als ik zie hoever we gekomen zijn, en wat er nog voor ons ligt, denk ik aan een oude Molukse wijsheid: “Sagu salempeng dipata dua” – een stuk sago in tweeën delen. Net zoals onze voorouders hun laatste stuk sago deelden, delen wij nu onze verhalen en erfgoed, niet alleen met elkaar maar ook met toekomstige generaties. Want alleen door te delen, kunnen we ons erfgoed levend houden.”

Henry Timisela 
Directeur Museum Maluku 

NU TE ZIEN: ONS LAND

Lees meer

PLAN JE BEZOEK

Lees meer

Depot P31, digitalisering van archieven, fotocollectie, in- en uitgaande bruiklenen en binnenkomende schenkingen. Er is weer veel te melden over de collectie van Museum Maluku en het collectiebeheer. Hoofd Collecties Huib Akihary doet verslag over P31 en twee bijzondere schenkingen. Voor een laatste keer…

Archiefdepot

In de maanden oktober en november is P31, het depot aan de Piekstraat 31, volledig ingericht en klaargemaakt. In een deel staan 16 archiefstellingen met een capaciteit van 448M archiefruimte, genoeg voor alle persoons- en instellingsarchieven uit de collectie. Ook de fotocollectie heeft er een plek gevonden. Enige haast was geboden omdat ook begonnen moest worden met de digitalisering van een deel van de archieven. De firma GMS werkt in depot P31 aan het scan klaar maken van de archivalia. Dat betekent het schoonmaken van archieven: elastiekjes, paperclips, nietjes, plastic hoezen en mappen e.d. worden verwijderd en eventuele scheuren in het papier geplakt. Vervolgens worden de schoongemaakte archivalia in zuurvrije omslagen verpakt en in nieuwe grijze zuurvrije archiefdozen opgeborgen. Het andere deel van het depot is ingericht voor het klaarzetten en afhandelen van uitgaande en terugkomende bruiklenen.

Schenkingen van Jan Malawauw

Fotograaf en dorpsgenoot Jan Malawauw kwam begin dit jaar naar me toe om twee zaken met me te bespreken. De schenking van de fototentoonstelling Saudara (1997-1998) en de schenking van de expositie 60 jaar Molukkers in Zeeland 1951-2011 aan het Museum Maluku. Van beide exposities is Malawauw initiator, fotograaf en samensteller. Nadat de details over o.a. rechten en gebruik rondom de twee schenkingen goed besproken waren en ook het Zeeuws Museum instemde met de schenking van Saudara, kon de overdracht begin december plaatsvinden. Het materiaal van beide exposities bestaande uit foto’s, objecten, teksten, een educatief programma en de gehele administratie staat inmiddels in het depot, klaar om uitgepakt, beschreven en geregistreerd te worden. Beide exposities verkeren in zeer goede staat en zouden zo in zijn geheel of gedeeltelijk geëxposeerd kunnen worden.

Saudara

Saudara, portretten en (levens)verhalen van de oudere Molukkers is de volledige naam van het project van het Zeeuws Museum in Middelburg en van de fotograaf Jan Malawauw uit Zaandam. Het project bestond uit een expositie en een gelijknamige publicatie. De expositie werd van 13 december 1997 tot en met 1 maart 1998 gehouden in het Zeeuws Museum in Middelburg. Daarna ging Saudara reizen en was op verschillende locaties in Nederland en België te zien, o.a. in het Drents Museum in Assen. In 2002 schonk het Zeeuws Museum de gehele expositie aan het Moluks Historisch Museum (MHM), toen gehuisvest in Utrecht. Alle portretten uit de expositie kwamen te hangen in de vaste opstelling van het MHM. De portretten keerden terug naar de maker Jan Malawauw toen het MHM in 2012 haar deuren moest sluiten.

Betekenis

Het Moluks-Maleise woord Saudara betekent letterlijk ‘broeder/zuster’ en verwijst naar een directe verwantschap en familierelatie. Maar Saudara duidt ook, ruimer opgevat, op relaties tussen mensen, saamhorigheid en wederzijds respect. Met Saudara wil Malawauw de oudere Molukker in de Nederlandse samenleving een podium geven en het verhaal van de eerste generatie Molukkers, die in 1951 en daarna naar Nederland kwamen, vastleggen. Drieëndertig leden van de Molukse eerste generatie in Nederland zijn door de fotograaf Malawauw gefotografeerd en geïnterviewd. De geportretteerden poseren met een voorwerp in de hand. Jan Malawauw: “Het voorwerp dat zij kozen is meer dan een persoonlijk symbool: het is de drager van de cultuur en traditie waarmee zij, de oudere Molukkers in Nederland, leven. Ieder heeft een eigen persoonlijke geschiedenis. Het voorwerp versterkt dit omdat het hen herinnert aan de Molukken, de reis naar Nederland en het verblijf in Nederland.”

60 jaar Molukkers in Zeeland

De fototentoonstelling 60 jaar Molukkers in Zeeland 1951-2011, die in september en oktober 2011 in de Kloostergangen (Abdij) in Middelburg te zien was, is de tweede schenking van Jan Malawauw. Malawauw is medesamensteller van deze expositie die bestaat uit foto’s en portretten gedrukt op panelen met thema’s als gedeelde geschiedenis, tijdelijk verblijf en de persoonlijke geschiedenissen van Molukse families uit Oost-Souburg, Koudekerke en Middelburg. Ook deze expositie is voortreffelijk gedocumenteerd.

Afscheid

Beste lezer, dit was mijn laatste geschreven bijdrage voor Museum Maluku. Eind december eindigt mijn contract als Hoofd Collecties en neem ik vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd officieel afscheid van de collectie, mijn collega’s, de vele vrijwilligers, het Museum Maluku en u als bezoeker, lezer van de website en nieuwsbrief. Ik ben sinds de opening van het Moluks Historisch Museum in november 1990 tot op heden in verschillende korte of langere periodes en in verschillende functies verbonden geweest met het Museum Maluku. De laatste paar jaar heb ik met heel veel plezier gewerkt als Hoofd Collecties en maker van alle exposities. Ondanks mijn pensioen zal ik actief blijven in het culturele veld en mijn steentje blijven bijdragen aan het vastleggen en behoud van erfgoed in het algemeen en in het bijzonder het Molukse erfgoed hier en in de Molukken. Ik wens mijn collega’s van Museum Maluku alle inspiratie en succes toe om de museumcollectie voor de komende generaties veilig te stellen en voor een breed publiek toegankelijk te maken. Tot ziens. Sampai jumpa! Amato.

Huib Akihary

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 28 november 2024. GEPOST IN NIEUWS

Op 25 september 2024 werd Joost Manusama geïnstalleerd als burgemeester van Capelle aan den IJssel. Met zijn benoeming schreef Nederland geschiedenis: voor het eerst neemt iemand van Molukse afkomst deze belangrijke bestuurlijke rol op zich. Wij spraken de burgemeester over zijn drijfveren, carrière en de bijzondere betekenis van zijn benoeming.

Na een lange carrière bij de politie heeft u de stap naar het burgemeesterschap gezet. Wat gaf de doorslag om deze overstap te maken?

“Er zijn veel overeenkomsten. Je bent bezig voor de maatschappij en probeert betekenisvol te zijn voor de uitdagingen die er zijn. Bij de politie richt zich dat vooral op veiligheid, leefbaarheid en ondermijning. Dat heb ik bijna 32 jaar gedaan. Op een gegeven moment wilde ik breder met betekenisvolle zaken aan de slag. Als burgemeester werk je niet alleen aan veiligheid, maar ook aan onderwerpen als volkshuisvesting, onderwijs en economische zaken. Die veelzijdigheid sprak me aan, en dat is ook de reden geweest dat ik heb gesolliciteerd.”

Uw carrière kenmerkt zich door een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Waar komt die drive vandaan?

“Ik heb bestuurskunde gestudeerd en ben daarna kort werkzaam geweest in het bedrijfsleven, maar daar ging het eigenlijk te veel om geld verdienen. Tegelijkertijd zag ik dat er maatschappelijk gezien heel veel uitdagingen lagen. Dat trok mij aan. Ik was lid van de gemeenteraad in Krimpen aan den IJssel en landelijk actief voor de VVD. Daarnaast ben ik altijd actief geweest in raden van commissarissen bij woningcorporaties, cliëntenraden van zorgverzekeraars en adviesraden in het onderwijs, maar ik ben ook voorzitter geweest van de Kumpulan Abubu, het dorp op Nusalaut waar mijn familie afkomstig van is.”

Wat betekent het voor u om de titel ‘eerste Molukse burgemeester van Nederland’ te dragen?

“Het is natuurlijk een eer, maar ik zeg er altijd wel direct bij dat ik een Nederlandse burgemeester ben voor alle mensen in Capelle. Toch vergeet ik nooit waar mijn vader vandaan komt. De waarden die ik uit de Molukse cultuur heb meegekregen – zoals gemeenschapszin en respect voor ouderen – kan ik goed in mijn werk toepassen. Ik vind het belangrijk om daarin een boegbeeld te zijn, om te laten zien dat je in deze maatschappij eigenlijk alles kunt bereiken. Om aan te tonen dat je, ongeacht of juist dankzij je afkomst, alles kunt bereiken als je ervoor gaat.”

Wat zijn uw prioriteiten als burgemeester?

“Samenwerking staat altijd voorop bij de dingen die ik doe. Als burgemeester wil ik bruggen bouwen en mensen samenbrengen, ook al zijn we het niet altijd met elkaar eens. Daarnaast zijn er belangrijke maatschappelijke uitdagingen: zorgen dat iedereen een dak boven zijn hoofd heeft, eenzaamheid bestrijden, aandacht voor jeugdcriminaliteit en economische ontwikkeling stimuleren. Binnen een gemeente grijpt alles in elkaar, en ik hoop mijn steentje bij te dragen aan het verbeteren van de leefbaarheid in de stad. Samen met anderen, met partners, maar ook zeker met de inwoners hier in Capelle.”

Heeft u advies voor Molukse jongeren die overwegen om in de politiek te gaan?

“Een aantal dingen zijn belangrijk. Wees een goede netwerker. Zorg ervoor dat mensen jou kennen en dat jij weet wat er speelt, niet alleen in je eigen kring maar ook daarbuiten. Ben actief in de samenleving en ken je dossiers. Verdiep je in de onderwerpen en ga met mensen in gesprek. En als laatste, wat ik erg belangrijk vind: houd vol en zorg dat je een lange adem hebt. Laat je niet te snel uit het veld slaan.”

Foto’s: Gemeente Capelle aan den IJssel / Frank de Roo en Jan Kok.

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 25 november 2024. GEPOST IN NIEUWS

Van 11 oktober 2024 t/m 26 januari 2025 presenteert Museum Maluku de expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku. Vijf jonge, Molukse kunstenaars uit de derde en vierde generatie brengen het vaak onderbelichte verhaal van slavernij in de Molukse archipel naar voren. Met uiteenlopende kunstvormen onderzoeken zij de diepe en blijvende impact van deze onderdrukkende systemen, zowel op persoonlijk als maatschappelijk vlak. Henry Timisela, directeur van Museum Maluku, en kunstenaar Joao Loupatty vertellen over de thema’s in de expositie, de rol van kunst in het herinterpreteren van geschiedenis en hoe RE:CAST een nieuw licht werpt op dit complexe verleden.

Het verleden herschikken

“Ons museum richt zich traditioneel op de aankomst van Molukkers in Nederland in 1951, maar we wilden dat verhaal verbreden,” zegt Henry. “Met dat doel in gedachten dienden we in het Herdenkingsjaar Slavernijverleden een subsidieaanvraag in om slavernij in de Molukken te onderzoeken. Dit onderwerp is onlosmakelijk verbonden met de Nederlandse geschiedenis: de eerste stap in het Nederlandse slavernijverleden vond plaats in de Molukken, toen de VOC het monopolie op kruidnagel en nootmuskaat wilde verkrijgen. Samen met een jong, Moluks kunstenaarscollectief onderzochten we hoe zij dit verhaal vanuit hun eigen perspectief konden vormgeven.” Deze samenwerking leidde tot RE:CAST, een expositie waarin het koloniale verleden niet alleen wordt herdacht, maar ook een plek krijgt in het heden. De titel van de expositie is zorgvuldig gekozen. “Het gaat om het herschikken van spelers op het toneel en het omsmelten van oude verhalen tot iets nieuws,” vertelt Joao. “We nemen trauma’s en herinneringen uit het verleden en gieten ze in een nieuwe vorm.”

De kunstenaars en team Museum Maluku treffen de voorbereidingen op de expositie.

Vanuit een ander perspectief bekeken

In de expositie wordt het werk van vijf kunstenaars gepresenteerd: Esmée Pattipeilohy, Kai Maipauw, Jerrold Saija, Finn Maätita en Joao Loupatty. Hun werk brengt op persoonlijke en creatieve wijze de gevolgen van kolonialisme en slavernij in beeld. Joao’s installatie, Current Futures, combineert objecten uit de collectie van Museum Maluku met door AI gegenereerde beelden. “Ik gebruik objecten die staan voor bescherming, zoals een salawaku (traditioneel Moluks schild) en het schild van een schildpad – objecten die staan voor cultuur en verhalen die het geweld van kolonialisme en slavernij hebben overleefd,” legt hij uit.

Het werk Current Futures door Joao Loupatty

Voor Joao was het werken met AI voor dit project een uitdaging. “AI is vaak geworteld in westerse denkbeelden. Als je een Moluks persoon wilt creëren, is dat bijna onmogelijk, omdat we niet in de dataset zitten. Dat maakt pijnlijk duidelijk hoe weinig representatie en culturele sensitiviteit er nog is.” Met zijn werk draait Joao het perspectief bewust om: “Koloniale schilderijen tonen vaak het gezichtspunt van een kapitein op een schip. Maar hoe zag het eruit voor de mensen aan land, die de schepen zagen aankomen? Door de geschiedenis vanuit hun blik te vertellen, probeer ik een andere kant van het verhaal zichtbaar te maken.”

Kunst als middel tot dialoog

De expositie roept bewust emotie en discussie op, benadrukt Henry: “Het mag schuren. Natuurlijk kun je een traditionele museumopstelling maken met objecten en een beschrijving erbij, maar deze kunstenaars zijn erin geslaagd de impact van kolonialisme en slavernij soms pijnlijk zichtbaar te maken. Als ik bezoekers spreek, zowel met Molukse als niet-Molukse achtergrond, hoor ik vaak: ‘Ik wist dit niet.’ Dat geeft aan dat we een doel hebben bereikt.”

Een detail uit het werk Holiest/Hostile door Kai Maipauw.

Joao ziet dit ook terug in de reacties op zijn werk. “Mensen sturen me berichten: sommigen vinden het gaaf, anderen stellen kritische vragen. Ik had iemand die niet begreep waarom ik een bepaald aspect zo had vormgegeven. We hebben erover gebeld, en dat werd uiteindelijk een mooi gesprek. Het laat zien dat er nog veel niet is uitgesproken, maar dat juist die dialoog nodig is. Ik ben blij dat mijn werk dit soort reacties kan veroorzaken.”

De expositie RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku is nog t/m 26 januari 2025 te bezoeken bij ons in Museum Sophiahof.

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Stream onze vodcast ‘Unboxing – Uitgepakte verhalen’

Stream hier

Nala Limaheluw (14) uit Utrecht en haar neef Quinn Lekatompessy (16) uit Leerdam hebben meer gemeen dan alleen hun familieband: ze delen een enorme passie voor dans. Samen dansen ze bij World of Afro, en dit seizoen schitteren ze met hun voltallige crew in de spannende tv-talentenjacht Holland’s Got Talent. Hun auditie maakte zo’n indruk dat de Golden Buzzer werd ingedrukt, waarmee World of Afro direct door mocht naar de halve finale op vrijdag 1 november. Nala en Quinn vertellen ons meer over hun avontuur bij Holland’s Got Talent en hun grote dromen voor de toekomst.

Gouden ticket naar de halve finale

Het was hun dansdocent, Precious Alvares, die het idee kreeg om met World of Afro deel te nemen aan Holland’s Got Talent. Voor Nala en Quinn was het een droom die uitkwam. “Ik was heel excited toen ze ons vertelde dat we mee zouden doen,” vertelt Nala. Quinn knikt instemmend: “Iedereen in de groep had meteen zoiets van: ‘Ja, let’s do it!’ Het is een geweldige ervaring, vooral omdat we nog zo jong zijn.” Dat hun auditie zou resulteren in een Golden Buzzer, hadden ze echter nooit verwacht. Quinn: “We hadden echt niet aan zien komen dat we een Golden Buzzer zouden krijgen.” “We waren erg verbaasd maar vooral super blij en dankbaar, en dat zie je ook terug,” vult Nala lachend aan.

Het publiek opnieuw omver blazen

Na de Golden Buzzer begon de voorbereiding op de halve finale. Met de juryfeedback in het achterhoofd werken Nala, Quinn en hun dansgroep hard om opnieuw een spectaculaire show neer te zetten. “We focussen altijd op plezier, maar we gaan dit keer echt hard om de jury en het publiek weer omver te blazen,” vertelt Nala vol enthousiasme. Quinn vult aan: “Mensen kunnen in de halve finale weer een hele energieke show van ons verwachten.” “Met heel snel voetenwerk,” zegt Nala. “Snel, strak en energiek.” Nala en Quinn zijn er van overtuigd dat World of Afro met hun toewijding en teamwork opnieuw het verschil zal maken in de halve finale.

Een toekomst vol dans

Nala en Quinn dromen groot, en hun deelname aan Holland’s Got Talent is slechts een van de stappen in hun dansavontuur. Naast hun optredens met World of Afro doen ze samen mee aan de International Dance League, een grote internationale danswedstrijd waarin ze tegen andere dansers battlen. Daarnaast dansen ze al veel wedstrijden met WOA Championship, een wedstrijdgroep binnen World of Afro. Hoog bovenaan het lijstje staat de wens om nog eens op te treden met een grote artiest. “Als ik heel groots mag dromen, dan zou ik wel voor iemand als Burna Boy willen dansen,” zegt Quinn, waarop Nala enthousiast reageert: “Ja, dat zou echt geweldig zijn.”

Kijk mee naar de halve finale!

Kijk op vrijdag 1 november om 20.00 uur mee naar de halve finale van Holland’s Got Talent op RTL 4. Support Nala, Quinn en World of Afro tijdens deze spannende avond en laat je verrassen door opnieuw een spectaculair en energiek optreden.

Kom naar onze ‘Unboxing’ live-opname en Launch Party!

Lees meer

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer

Hoofd Collecties van Museum Maluku Huib Akihary heeft in navolging van de samenwerkingsovereenkomst een kort werkbezoek gebracht aan Museum Siwa Lima in Ambon. Doel was een inventarisatie te maken van en onderzoek te doen naar de staat van de collectie van Siwa Lima om in de toekomst gezamenlijke exposities te maken. Museum Siwa Lima wilde graag op haar beurt meer weten over collectiebeheer en conservering. Een kort verslag.

Collectie Siwa Lima

De collectie van Museum Siwa Lima bestaat uit ongeveer 5.300 objecten. Veel objecten zijn afkomstig uit de Molukken zelf. Het zijn veelal gebruiksvoorwerpen gemaakt van metaal of natuurlijke materialen uit de flora en fauna die overal in de Molukken te vinden zijn. Om wat te noemen: dierlijk materiaal zoals been, huid, haar en schelpen of plantaardig zoals hout, rotan en palmbladeren. Veel van deze objecten worden ook wel met etnografica aangeduid.

Depot

Het depot van Museum Siwa Lima is ondergebracht in een apart gebouw van 2 open verdiepingen op het museumterrein. Op de begane grond bevindt zich hoofdzakelijk de keramiekcollectie en kledingcollectie. Op de eerste verdieping zijn 3 ruimtes. De eerste ruimte bevat de grote collectie etnografica met voorouderbeelden of tavu’s, schilden of salawaku’s, speren en vlechtwerk gemaakt van natuurlijke materialen zoals hout en rotan. In de tweede ruimte liggen in donkere afgesloten kasten, foto’s en dia’s, audiomateriaal en ook enkele zeer oude boekwerken zoals 4 delen van Valentijn met o.a. het deel over Amboina en omliggende eilanden. In de derde ruimte liggen in open rekken met name sieraden zoals armbanden, borstkettingen, oorbellen gemaakt van metalen of natuurlijk materiaal.

Vaste opstelling

De vaste opstelling of expositie van Museum Siwa Lima is te zien in 3 aparte gebouwen: de maritieme collectie in de Ruang Lautan wordt gepresenteerd in grote kijkkasten en diorama’s. Tentoongesteld zijn hier vooral boten en materialen uit de zee zoals schelpen en koraal. In de Ruang Sejarah (geschiedenisruimte) wordt met name etnografica geëxposeerd met ook veel zwart-wit foto’s uit ca. 1910-1915 waarop de tentoongestelde voorwerpen zijn afgebeeld in hun natuurlijke habitat of met hun gebruikers. Veel foto’s komen uit de collectie van Pater Drabbe die in de periode 1910-1915 op de eilanden Tanimbar en Kei verbleef en daar veel foto’s gemaakt heeft van bewoners en de cultuur. In de derde ruimte, de Ruang Busana, wordt bruidskleding getoond uit de Molukken en andere delen van Indonesië variërend van Sumatra tot Papua.

Bewaaromstandigheden

Het Museum Siwa Lima ligt in Ambon, vlak bij de evenaar. Het tropische klimaat is niet bevorderlijk voor een verantwoorde manier van bewaren van de museale collectie. In de (westerse) museumwereld hanteert men een aantal vaste constante waarden voor temperatuur, relatieve vochtigheid, licht en stof.  De ideale bewaartemperatuur is 18-20 °C, 50-55% relatieve vochtigheid, geen of getemperd licht en alles moet stofvrij zijn. Dat alles is in zowel de depots als in de vaste opstelling van Museum Siwa Lima geenszins het geval. Metingen in depots en opstelling wezen een temperatuur aan van 28-30 °C en een relatieve vochtigheid van bij 90%. Ook was veel stof aanwezig in zowel de depots, als in de vaste opstelling. Alleen was het licht redelijk getemperd in zowel de vaste opstelling als depots maar dat kwam meer doordat er niet veel lichtarmatuur is.

Workshop

Voor staf, medewerkers, studenten en ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs en Cultuur heb ik nog een kleine workshop gegeven over hoe je verantwoord kunt omgaan met de collectie in de lokale tropische omstandigheden met inachtneming van beschikbaar budget en capaciteit. Als voorbeeld dienden 4 objecten uit de collectie van Siwa Lima die aangetast waren door de omstandigheden in het depot: een wollen KNIL-jas die geheel door het vocht vervilt was, een Moslim hoedje dat onder de schimmel zat, een Salawaku of schild dat van binnenuit door houtworm opgevreten werd en een van de topstukken, deel 3 van de boeken van François Valentijn over Ambon (1726), aangetast door micro-organismen.

Aanbevelingen

Eén van de belangrijkste aanbevelingen was om het stofvrij maken en schoonmaken van depot en vaste opstelling structureel op te nemen in het werkrooster. Stof en vochtigheid zijn een voedingsbodem voor het ontwikkelen van schimmel. Het vraagt om discipline en betrokkenheid van alle medewerkers. De behandeling van schimmel, houtworm en micro-organismen is redelijk eenvoudig en goedkoop uit te voeren. Doe de aangetaste objecten in plastic zakken die vacuümgetrokken kunnen worden. Laat de zakken minimaal 30 dagen liggen. De levende organismen zijn door gebrek aan zuurstof dan afgestorven. De objecten behoeven dan alleen nog schoongemaakt te worden met zachte borstel of kwastje. De plastic zakken zijn te koop bij IKEA in Jakarta!

Met veel dank aan

Ibu Insun Sangadji, Pak Darwin Jacob Lawalata, Ibu Mevi Mailoa, Pak Andre Saleky, Pak Ronaldo Matitaputty, Ibu Christy Toisuta en Pak Renny Ubleuw.

Kom naar onze ‘Unboxing’ live-opname en Launch Party!

Lees verder

Nu te zien: RE:CAST – Reflecting on slavery and colonialism in Maluku

Lees meer