MHM SLAAT HANDEN INEEN MET BEYOND WALLS

Zondagmiddag 21 maart vindt de BETADISINI livestream vanuit Museum Sophiahof in Den Haag plaats. Als samenwerkingspartner is Beyond Walls verantwoordelijk voor het programmaconcept en de productie van het evenement.

Beyond Walls is een onafhankelijk collectief bestaande uit culturele professionals, academici en (beeld)kunstenaars. Om kennis te maken gaan we in gesprek met twee teamleaden, Suzanne Rastovac en Glenda Pattipeilohy. Rastovac is historica, curator en tevens mede-oprichter van Beyond Walls. Pattipeilohy is educator, curator en event producer, haar volgers op social media kennen haar van haar werk op Maluku (bijv. met Moluccas Coastal Care).

Suzanne en Glenda hebben met als werk hun doel om kritische, collectieve bewustwording te stimuleren, zowel in institutionele ruimten als binnen diaspora gemeenschappen.

Beyond Walls gaat voorbij aan de metaforische muren die bepalen dat iets binnen een grens, of beter gezegd binnen de ‘norm’ valt en daarom van culturele waarde is. Ook stelt het collectief kritische vragen aan de makers en bewakers van deze muren – waarom bepalen zij wat onder cultureel erfgoed en (kunst)geschiedenis valt? Zéker als de historische werken tot een diaspora gemeenschap toebehoren.

Ook wil Beyond Walls het intellectuele debat rondom koloniaal erfgoed toegankelijk maken voor een breder publiek, buiten de randstad en buiten institutionele kaders,  zodat er meer toegankelijkheid is om hier inhoudelijk over te kunnen praten.

MHM en Beyond Walls bevragen samen de norm

Kolonialisme wordt ten onrechte bestempeld als iets ‘dat al zo lang geleden is gebeurd’. Koloniale, stereotype denkbeelden werken nog steeds door in beleidsbesluiten van musea-, onderwijs- en overheidsinstellingen.

Het Moluks Historisch Museum en Beyond Walls vinden elkaar in het doorbreken van stereotype beelden. Molukkers worden in de media en in de geschiedschrijving nog steeds vaak gereduceerd tot stereotypen, met stigmatisering als gevolg.

In het kader van 70 jaar Molukkers in Nederland organiseert het MHM de wisselexpositie Ikat. Van maart tot en met november 2021 exposeert iedere maand een kunstenaar-duo van Molukse afkomst of met een Molukse connectie. Met hun werk laten ze zien wat het voor hen betekent om Moluks te zijn in Nederland. De gekoppelde kunstenaars zijn ieder van een andere generatie, beoefenen verschillende disciplines en belichten met hun eigen visie de veelzijdigheid van de Molukse gemeenschap.

Beyond Walls deelt het streven met het MHM om bij te dragen aan een veelzijdige beeldvorming, dat recht doet aan de diversiteit binnen de Molukse gemeenschap. Tijdens de livestream uitzending zal meerdere keren worden geschakeld naar live opnames in een aantal Molukse wijken. Vooraf aan de opnames gaat Beyond Walls op locatiebezoek om samen met de bewoners tot een item te komen.  Op deze manier wordt het programma gemaakt voor en door de gemeenschap.

Plaatsmaken aan tafel

In 1979 exposeerde de Amerikaanse kunstenaar Judy Chicago het iconisch feministische installatiekunstwerk The Dinner Party. Het is een momument voor 39 mythische, historische en beroemde vrouwen. Drie tafels zijn in eendriehoek geplaatst, op die manier zit niemand aan het hoofd. In de vloertegels worden 999 andere vrouwen geëerd.

The Dinner Party geeft vrouwen letterlijk en figuurlijk een plek aan tafel. Het kunstwerk claimt toegang voor vrouwen tot intellectuele ruimten die eerder uitsluitend door en voor mannen werden gemaakt, maar die niet enkel tot alleen hen behoren.

Guess Who’s Coming to Dinner Too? (2019) is een solotentoonstelling en sociaal monument van kunstenaar en activist Patricia Kaersenhout.

Ter ‘aanvulling’ op The Dinner Party maakte ze een tafel die exclusief bestaat zwarte vrouwen en vrouwen van kleur, vrouwen die vochten én vechten tegen het kolonialisme en tegen racisme, en naar onderdrukking door het patriarchaat. Kaersenhout: ‘Veel vrouwen zijn letterlijk weggevaagd, hun lichamen vernietigd opdat ze geen heldinnenstatus zouden krijgen.’

Nu kun je je afvragen: Wat hebben Judy Chicago, Patricia Kaersenhout en Beyond Walls met elkaar te maken?

Alledrie wachten niet tot ze worden uitgenodigd om een plekje aan tafel te bemachtigen. Ze maken zelf een tafel ter ere van de mensen die eerder niet uitgenodigd werden maar wél een plek verdienen aan de tafel waar belangrijke besluiten worden gemaakt. Aan diezelfde tafel worden mensen uitgenodigd om deel te nemen aan het gesprek. 

In de culturele sector betekent dat concreet; als er een expositie wordt samengesteld over mensen van kleur, dan zijn mensen van kleur betrokken in iedere laag van de organisatie, gedurende het hele traject. Alleen dan kunnen mensen van kleur herkenning vinden en wordt er recht gedaan aan de veelzijdigheid van een gemeenschap.

Moluks Historisch Museum x Beyond Walls

Het Moluks Historisch Museum en Beyond Walls delen de ambitie om 21 maart a.s. een safe space voor dialoog te creëren. Beyond Walls heeft hoge ambities met het evenement. Representatie en diversiteit vinden zij erg van belang. Glenda hoopt dat de Molukse gemeenschap zich gerepresenteerd voelt en dat het programma recht doet aan de diversiteit binnen de gemeenschap.” Suzanne voegt daar aan toe:”En dat de uitzending bijdraagt aan een veelzijdiger beeld op de geschiedenis en de hedendaagse context.”

Met de BETADISINI livestream richt MHM zich ook tot de mensen buiten de Molukse gemeenschap. Nederland staat immers niet buiten de Molukse geschiedenis, het maakt er deel van uit.

Glenda’s ambitie is enerzijds het versterken van het gemeenschapsgevoel onder Molukkers: “Satu gandong, en niet alleen op de dansvloer #maribaikooo!” 

Tegelijkertijd hoopt ze ook een inclusief perspectief mee te geven op de eigen gemeenschap én daarbuiten. Door ook in gesprek te gaan met andere (diaspora) gemeenschappen om van elkaar te leren. En met liefde en respect met elkaar om te gaan, zodat er geen plek is om  op dezelfde manier buiten te sluiten zoals de Molukse gemeenschap dat zelf ook heeft meegemaakt. 

Het programma van de BETADISINI livestream wordt in de loop van de maand bekend gemaakt via museum-maluku.nl en de social kanalen.