MALUKU 2.0: Een eeuwenoude traditie in een nieuwe dimensie

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 26 MEI 2024. GEPOST IN NIEUWS

Vanaf 16 juni t/m 22 september 2024 presenteert Museum Maluku de expositie MALUKU 2.0, een indrukwekkende video-installatie van filmregisseur, scenarioschrijver en editor Mano Som. De installatie brengt een ode aan twee eeuwenoude traditionele Molukse dansvormen, de menari en cakalele, en geeft ze een eigentijdse twist. Mano Som vertelt ons meer over de expositie, zijn artistieke achtergrond en de thema’s die hem inspireren.

Van kinderdroom tot carrière
“Volgens mijn ouders was ik pas zeven jaar toen ik voor het eerst zei dat ik filmregisseur wilde worden,” vertelt Som. Deze droom bleef niet bij woorden; als kind keek hij talloze films en op zijn veertiende begon hij met het schrijven van scenario’s. Zijn passie voor films leidde hem naar de filmacademie Sint-Lukas in Brussel, waar hij zowel zijn bachelor als master behaalde. Hoewel de focus van de academie vooral op art house-films lag, ontdekte hij zijn liefde voor het maken van muziekvideo’s.

Een verhaal vertellen met dans
“Ik wilde muziekvideo’s maken, maar ik kende geen artiesten,” legt hij uit. “Omdat er in muziekvideo’s vaak dans voorkomt, benaderde ik studenten contemporary dance met de vraag of ze met me samen wilden werken.” Hiermee was het project MALUKU geboren. “Samen met choreograaf Moya Wenno maakte ik een choreografie met elementen van Molukse traditionele dansvormen, die we mixten met contemporary dance,” vervolgt Som. “Er ontstond hierdoor een hele nieuwe dans, maar deze voelde alsnog Moluks aan. Bijna alle verhalen die ik over de Molukse identiteit had gehoord, in films, in tv-programma’s of in radioprogramma’s, hadden hetzelfde soort narratief. Over de pijn van vroeger en de trauma’s. Dat zijn ontzettend legitieme verhalen natuurlijk, maar ik merkte ook dat je daardoor elke keer in een vastgeroest verhaal terechtkomt. Het idee achter MALUKU was om een ander soort verhaal te vertellen dat meer gericht is op de toekomst en het laten zien van onze talenten.” Deze ervaring opende zijn ogen voor de kracht van dans in het overbrengen van emoties. Sindsdien blijft hij gedreven doorgaan met het creëren van dansprojecten.

MALUKU 2.0
“MALUKU kreeg veel positieve reacties vanuit de Molukse gemeenschap,” zegt Som met trots. Dit inspireerde hem om verder te gaan met MALUKU 2.0, waarin hij de cakalele en menari, twee traditionele Molukse dansvormen, in een hypermoderne setting plaatst. “Ik wilde laten zien dat tradities kunnen evolueren,” vertelt hij. “Ik heb deze dansen in een decor van een blackbox-studio met modern licht geplaatst. Een stukje geschiedenis bevindt zich ineens in een hele futuristische setting.” Met deze frisse blik op een eeuwenoude traditie creëert Som een nieuwe, dynamische vorm die zowel respect toont voor het verleden als een blik werpt op de toekomst.

Kracht in kwetsbaarheid
Kwetsbaarheid, mannelijkheid, en spiritualiteit zijn terugkerende thema’s in het werk van Som. “Dit zijn thema’s die mij zelf heel erg aanspreken en waar ik veel over nadenk. Hoe kun je als man je kwetsbaarheid tonen? In MALUKU 2.0 bekijk je een krachtige dans, maar tussendoor hoor je ook een voice-over en zie je bepaalde andere beelden die er een soort kwetsbaarheid tegenover zetten. Het lijkt me heel mooi om mensen een ander beeld van mannelijkheid te laten zien. Niet praten en geen gevoelens laten zien, dat werkt gewoon niet. Kwetsbaarheid is niet zwak. Ook daar zit kracht in.”

De toekomst
“Ik hoop dat men tijdens een bezoek aan MALUKU 2.0 overspoeld wordt door de kracht van dans,” vervolgt Som. “Dat het een bepaalde trots naar boven brengt. Ik hoop dat het de oudere Molukse generaties een geruststelling biedt, dat de jongere generaties de cultuur levend houden. En ik hoop dat het de jongere generaties een stukje kracht brengt, van: “Wow, dit is gewoon een stukje van mij en van wie ik ben.” Misschien willen zij daarna zelf ook wel cakalele of menari dansen. Natuurlijk hoop ik ook dat er een heleboel niet-Molukkers komen kijken. Dat we even de schijnwerpers op onze dansen zetten en ook hen hier kennis mee laten maken.” Voor de toekomst hoopt Som vooral gezond te blijven om door te gaan met het maken van films. “Het lijkt me tof om door te gaan op het spoor van de MALUKU-projecten,” zegt hij. “Daarnaast ligt mijn passie echt in de fictie, en hoop ik dit jaar of volgend jaar een korte fictiefilm te maken. En de ultieme droom? Dat is een eigen langspeelfilm.”