Groetjes uit Leiden: TNS – Drie eilanden, één familie

GESCHREVEN DOOR REDACTIE OP 27 februari 2025. GEPOST IN NIEUWS

Op 8 februari vond in Leiden de jaarlijkse Ibadah TNS plaats, een bijzondere kerkdienst voor en door Molukkers met roots op de eilanden Teun, Nila en Serua (TNS). Dit keer werd de dienst georganiseerd door de familie van Yanise Zijlstra, projectleider digitalisering bij Museum Maluku met Seruaneze roots. We spraken met Yanise over de geschiedenis van de TNS-gemeenschap, de betekenis van de Ibadah en hoe de TNS-identiteit voortleeft in Nederland.

Een geschiedenis die verbindt

“De TNS-eilanden zijn drie kleine vulkanische eilanden in de Zuidwest-Molukken,” vertelt Yanise. “Ze liggen vrij geïsoleerd, Serua ligt bijvoorbeeld op ongeveer een dag varen vanaf Ambon! In 1978 werden TNS-eilandbewoners geëvacueerd vanwege dreiging van vulkaanuitbarstingen. Ze werden eerst naar Makariki gebracht en kregen later land toegewezen op Waipia, Seram. Sindsdien wonen er officieel geen mensen meer op Teun, Nila en Serua. Gelukkig reizen er nog steeds mensen naar de eilanden om te oogsten, vissen of tijdelijk te leven.” Ondanks deze gedwongen verhuizingen is de onderlinge band tussen de TNS’ers altijd sterk gebleven. “Iedereen met roots op de TNS-eilanden is met elkaar verbonden,” benadrukt Yanise. “Op de eilanden bestonden al unieke verbondschappen en clans, en ook hier in Nederland voelen we ons één familie, zelfs als je elkaar niet persoonlijk kent.”

Een sterke gemeenschap in Nederland

De TNS-gemeenschap in Nederland is herkenbaar aan verschillende familienamen. “Teunezen dragen namen als Kurmasela en Nuniary. Nilanezen hebben onder andere de namen Marantika, Letwory of Tanate, en Seruanezen herken je aan namen als Resley, Wonmaly of Pormes.”

Ondanks dat de eilanden sinds 1978 officieel onbewoond zijn, zet de TNS-gemeenschap zich in om de cultuur en identiteit levend te houden. “Onze grootouders en overgrootouders spraken de taal, maar die is niet altijd goed doorgegeven. Daarom zijn er nu initiatieven om ons immaterieel erfgoed te behouden, zoals tifa- en dansworkshops. We willen dat toekomstige generaties weten waar ze vandaan komen.”

Naast de Ibadah TNS zijn er meerdere evenementen waar TNS’ers elkaar kunnen ontmoeten. Zo werd vorig jaar voor het eerst een TNS-weekend georganiseerd bij Arnhem, waarbij families samenkwamen om dans, muziek en koken te leren en de gemeenschapszin te versterken. “Onze cultuur zit in onze taal, muziek, dans, verhalen en bijzondere verbondschappen,” zegt Yanise. “De Seka Tena bijvoorbeeld, een traditionele dans, heeft een ritme dat doet denken aan de vulkanische activiteit van onze eilanden. Dat is iets wat ik op het TNS-weekend van oom Victor Lekranty heb geleerd.”

Ibadah TNS

De Ibadah TNS is een kerkdienst om het nieuwe jaar in te luiden en een moment om stil te staan bij het verleden en de toekomst. “We steken kaarsen aan voor hen die we het afgelopen jaar verloren zijn, zingen samen en delen verhalen,” vertelt Yanise. “Dit jaar hadden we een loterij om geld in te zamelen, en mensen die recent naar de TNS-eilanden zijn geweest vertelden over hun ervaringen. Met evenementen zoals de Ibadah TNS, die niet alleen in Nederland maar ook op de Molukken georganiseerd wordt, willen we elkaar blijven ontmoeten en verbonden blijven.”

Dankzij betere veerverbindingen kunnen steeds meer mensen terug keren naar de TNS-eilanden, maar de toekomst is onzeker. “De jeugd trekt naar de stad, dus of er echt weer leven terugkeert, weet ik niet. Maar zolang wij elkaar blijven opzoeken en onze geschiedenis doorgeven, blijft de TNS-identiteit bestaan.”

Foto’s door Jesse Koelstra