Leren, delen en verbinden in Drenthe

Eerder deze maand verruilden we onze werkplekken in Den Haag en Rotterdam voor een dag in het hoge noorden. In en rondom Assen bezochten we drie erfgoedinstellingen die ieder op hun eigen manier verbonden zijn met Moluks erfgoed: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, het Drents Archief en het Drents Museum.

De dag stond in het teken van samenwerking en kennisdeling. Hoe kunnen we onze collecties beter digitaal ontsluiten, elkaar versterken en samen Molukse verhalen zichtbaar maken binnen het bredere Nederlandse erfgoed? Als Museum Maluku zien we het als onze taak om die verbindingen te leggen.

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Bij het Herinneringscentrum gingen we in gesprek over digitalisering en crowdsourcing. Net als wij werken zij aan het digitaal toegankelijk maken van hun collecties. We deelden ervaringen: waar loop je tegenaan, hoe ga je om met zaken als auteursrechten en privacy, en hoe betrek je gemeenschappen bij het aanvullen van verhalen?

Een mooi voorbeeld was hun project in een Molukse wijk. Met een enorme stapel geprinte foto’s trokken medewerkers naar het buurthuis, waar ouderen samen aan tafel gingen zitten om gezichten te herkennen en namen toe te voegen. Het leverde niet alleen een heleboel waardevolle data op, maar ook een gezellige middag vol herinneringen.

Drents Archief

Ook bij het Drents Archief stond kennisdeling centraal. Zij beheren, net als wij, een deel van het archief van de Badan Persatuan (BP), de in 1966 opgerichte belangenorganisatie die lange tijd als de belangrijkste vertegenwoordiger van Molukkers in Nederland fungeerde. De archieven vullen elkaar goed aan. Het deel in het Drents Archief bestrijkt de periode van 1950 tot 2004 en bevat onder meer documenten over de onderlinge toenadering tussen de Nederlandse overheid en de Molukse gemeenschappen, het Inspraakorgaan Welzijn Molukkers (IWM) en de Lubbers–Metiarij-overeenkomst in 1986. Ook zijn er verslagen van oriëntatiereizen van Molukkers uit Nederland naar de Molukken in 1978. Het deel dat bij Museum Maluku berust, beslaat vooral de periode van 1950 tot 1970 en bevat onder andere stukken van het Bureau Zuid-Molukken (BZM), zoals telegrammen en correspondentie over de RMS-strijd en de bezetting van de ambtswoning van de Indonesische ambassadeur in Wassenaar. Tijdens het bezoek spraken we over hoe we deze samenhang beter zichtbaar kunnen maken. Zo zorgen we ervoor dat de collecties elkaar versterken en beter vindbaar worden voor onderzoekers en geïnteresseerden.

Drents Museum

Het bezoek aan het Drents Museum stond in het teken van ontmoeting en samenwerking. Museum Maluku was partner van de tentoonstelling Menyala – De buitengewone geschiedenis van de Molukkers in Drenthe, die in 2023 in het Drents Museum te zien was. In datzelfde jaar tekende Museum Maluku samen met het Drents Museum en Stichting Heka Leka een declaration of intent om de toekomstige ontwikkeling van Museum Siwalima op Ambon te ondersteunen. We kregen een rondleiding door Labyrinthia, de vaste collectiepresentatie van het Drents Museum, en spraken over hoe we elkaar kunnen blijven vinden in nieuwe initiatieven en gezamenlijke ambities.

“Wij zien de samenwerking met (Drentse) erfgoedpartners als een manier om de Molukse geschiedenis opnieuw in context te plaatsen. Niet als afzonderlijk hoofdstuk, maar als onderdeel van een groter verhaal. Wij geloven dat het Molukse verhaal niet alleen in de Molukse gemeenschap leeft, maar ook in de archieven, depots en tentoonstellingen van onze partners. Wij maken stappen om deze met elkaar te verbinden,” zegt directeur Henry Timisela.

Projectleider digitalisering Yanise Zijlstra vult aan: “Digitalisering is voor ons allemaal de eerste stap. Maar de volgende stap is minstens zo belangrijk: nadenken over hoe we onze collecties op de beste manier ontsluiten. Veel instellingen, zoals Museum Maluku, Herinneringscentrum Kamp Westerbork en het Drents Archief, hebben collecties die elkaar raken. Door samen te werken en kennis te delen, kunnen we onze collecties beter op elkaar afstemmen. Zo versterken we elkaar én zorgen we ervoor dat onze collecties op een toegankelijke, zorgvuldige manier beschikbaar komen voor ons publiek.”